Gelişmiş Arama
Ziyaret
10130
Güncellenme Tarihi: 2012/12/23
Soru Özeti
Kadın geçici evlilikle zevce olur mu?
Soru
Muta nikahı ile evlenilen kadın zevce hükmündeyse ve Kuran-ı Kerim’e göre aynı anda dörtten fazla kadınla evli kalınamıyorsa, neden muta nikahında 4 kadın sınırı yoktur? Eğer 4 kadın sınırını belirten ayet daimi zevce ile ilgilidir, derseniz o zaman muta nikahına karşı çıkanların muta ile evlenilen kadına zevce denilemeyeceği iddiaları güç kazanmaz mı? Oysa ayette daimi ve geçici diye bir ayırım yoktur. Sadece 4’e kadar evlenilebileceği söyleniyor. Şahsen, eğer geçici evlilik (şartlar dahilinde) helalse, 4 sınırının bunda da geçerli olacağını düşünüyorum. Yoksa yanılıyor muyum? Lütfen izah eder misiniz?
Kısa Cevap

 

Her ne kadar muta nikahı şer’i bir nikah olsa ve bir kadın geçici olarak birinin nikahına girdiğinde ona zevce denilse de nikahın bütün hükümlerini taşıması gerekli değildir. Ve bunu karmaşık bir konu olarak algılayamayız. Şii rivayetlerinde daimi ve geçici evlilik arasındaki farklara açıkca işaret edilmiştir. Daimi nikahta bile bu nikahın bazı hükümlerini taşımayan birçok durum vardır. Dolayısıyla geçici nikahta kadın zevcedir ama bu nikah dört evlilikle sınırlanmamıştır.

Ayrıntılı Cevap

 

Cevaba geçmeden önce soruyu biraz açalım: Geçici evlilikte kadın ya zevcedir ya da değildir. Eğer kadın bildiğimiz zevce ise ve şer’i zevce anlamına geliyorsa (ki Şia’nın inancı böyledir) o zaman evliliğin sınırlanması gerekir. Yani mutayla dörtten fazla kadınla nikahlanmak olmaz. Ama muta nikahlı kadına zevce denilmese bu durumda geçici nikahı evlilik kabul etmeyenlerin görüşü güçlenecek hatta ispat olacak.

Allah Teala Kur’an’da buyuruyor: ‘Kadınlardan biriyle evlenerek faydalandığınız takdirde onlara ücretlerini kararlaştırdığınız miktarıyla ödeyin.’[1]

Ayetin geçici evliliğe nasıl delil olduğu konusu cevabın içinde gelecektir.[2] Bazılarının bu ayetin karşısında getirdikleri ‘Ancak eşleri ve sahip oldukları cariyeleri müstesna ve bunda da hiç kınanmaz onlar.’[3] ayeti, yalnızca eşler ve cariyelerle cinsel ilişki kurulmasında bir beis olmadığını belirtmektedir. Ayet-i Kerime iki tür karı kocalığa işaret etmiştir: 1) Evlilikle, 2) Cariyelerle. Cariyelerde şart şudur: Cariyelerin sahipleri herhangi bir engel olmazsa onlarla ilişki kurabilirler.

Mutanın muhalifleri bundan şöyle bir sonuç alıyorlar: Muta Allah Resulü’nün (s.a.a) zamanında ve belli bir dönemde caiz olsa da ‘Ancak eşleri, ve malları olan cariyeleri müstesna...’ ayetinde gelen sınırlamayla muta neshedilmiştir.

Cevap olarak denilmiştir ki, Müminun suresi Mekki, Nisa suresi Medenidir. Mekki sure ise Medeni sureyi neshedemez.[4] Bu yüzden geçici olarak evlenilen kadında zevcedir.

Evet, böyle bir kadına zevce denirse dörtten fazla kadınla evlenmenin yasak olması gibi hükümlerin muta kadınları içinde geçerli olması gerekir. Ancak rivayetlere göre geçici evlilikte sayı sınırlaması yoktur.[5]

Dörtten fazla kadınla evlenmenin caiz olmadığını buyuran ayette şöyle buyuruluyor: ‘Yetim kızlar hakkında adaletle muamele edemeyeceğinizden korkarsanız, beğendiğiniz, hoşunuza giden başka kadınlardan iki, üç ve dört kadın alın. Fakat bunların arasında adaleti gözetmeyeceğinizden korkarsınız o vakit bir zevceyle, yahut sahip olduğunuz cariyelerle yetinin.’[6] Ayete göre erkekler dörtten fazla kadınla evlenemez. Ama hadislerde muta için herhangi bir sınırlama getirilmemiştir.

Buna cevabımız şudur: Her şeyden önce belirtelim ki muta nikahı her ne kadar şer’i bir nikah olsa da daimi nikahın bütün hükümlerini taşıması gerekmez. Ve bu karmaşık bir konu değildir. Şii rivayetlerde daimi nikahla arasındaki farklar ortaya konmuştur. Ayetler açısından ise yukarıdaki ayet örnek olarak gösterilebilir.

Burada şöyle bir soru sorabiliriz: Kölenin bir kadınla evliliği şer’i midir, değil midir? Kölenin yaptığı bu evliliğin caiz olmasında kimsenin şüphesi yoktur. Öyleyse kölenin bir kadınla yaptığı daimi evlilik şer’i bir evliliktir. Ama köle birden fazla kadınla evlenebilir mi? Başka bir ifadeyle, evlilikleri dörtle sınırlayan ayet kölenin evliliğinide kapsıyor mu? Yoksa bu sadece özgür insanlar için mi geçerlidir?

Fahri Razi diyor ki: ‘Alimlerin çoğuna göre dört kadınla evlenmek özgür insanlar için geçerlidir.’ O, bunu Şafii’nin bu konudaki delillerine dayandırıyor.[7]

Demek ki, kölenin nikahı şer’i bir nikah olmasına ve eşine zevce denmesine karşın daimi evliliğin hükümlerinden biri burada geçerli değildir. Şianın fıkhi hükümlerinde de kölenin ikiden fazla hür kadınla evlenmesi caiz değildir.[8]

Bir başka örnek ehl-i kitap bir kadınla yapılan evliliktir. Allah Teala, Kur’an’da her ne kadar ‘Çocuğunuz yoksa sizden kalanın dörtte biri zevcelerinizindir...’[9] buyursa da kadına zevce denen bütün evliliklerde miras meselesi geçerli değildir. Ehl-i Kitap’la yapılan evlilikte miras alınamaması bunlardandır.[10]

Sonuç: Muta nikahlı kadına zevce denilse de daimi nikahta birden fazla evlenme açısından getirilen sınırlama bu nikahta yoktur.

 


[1] -Nisa/24

[2] -Bkz: Dizin: Geçici Evililiğin Caiz Olması (Soru:844); ‘Kadınlardan biriyle evlenerek faydalandığınızda...’ Ayetinin Geçici Evililiğe Delil Olması (Soru:2965)

[3] -Müminun/6

[4] -Feyz-i Kaşani, Molla Muhsin, Tefsir-i Safi, (Tahkik: A’lemi, Hüseyin) c.1, s.440, İntişarat-ı Sadr, Tahran, 2. Baskı, HK. 1415.

[5] -Örneğin: Ravi diyor ki: ‘İmam Sadık’tan (a.s) ‘Muta nikahında da dört şartı var mı?’ diye sorduğumda şöyle buyurdu: ‘Bin tanede evlenebilirsin. Çünkü onlar kiralanmıştır.’ (Kuleyni, Muhammed b. Yakup, Usul-u Kafi, c.5, s.451-452, (Tahkik ve Tashih: Gaffari, Ali Ekber ve Ahundi, Muhammed), Daru’l-Kütübi’l-İslamiyye, Tahran, 4. Baskı, HK.1407.)

[6] -Nisa/3

[7] -Fahruddin Razi, Ebu Abdullah b. Ömer, Mefatihu’l-Gayb, c.9, s.487, Daru’l-İhyai’t-Terasi’l-Arabi, Beyrut, 3. Baskı, HK.1420.

[8] -Mahmud Haşimi Şahrudi’nin gözetiminde bir grup araştırmacı, Mucem-u Fıkhi’l-Cevahir, c.6, s.151, el-Gadir Li’t-Tabaat ve’n-Neşr ve’t-Tevzi’, Beyrut, 1. Baskı, HK.1417.

[9] -Nisa/12

[10] -Subhani, Cafer, Nizamu’n-Nikah Fi’ş-Şeriati’l-İslamiyyeti’l-Garra, c.2, s.93, Müessese-i İmam Sadık (a.s), Kum, 1. Baskı, Bi Ta.

 

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Vaktin başında namaz kılmak mı iyidir yoksa iki doğuş arasında yatmamak mı?
    5640 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/04/11
    Her şeyden önce bir noktaya dikkat etmeniz lazımdır:Kerahete neden olan uyku ister sabah namazından sonra olsun, ister ondan önce olsun iki doğuş arasındaki uykudur. Bu yüzden sorunuza göre siz iki doğuş arasında uyuduğunuzdan dolayı her iki durumda da kerahete mürtekip olmuş bulunmaktasınız. ...
  • Ahmet ismi İncil’in neresinde gelmiştir?
    26742 Eski Kelam İlmi 2011/11/12
    Bu konuda dikkat edilmesi gereken önemli nokta şudur: Kur’an, İncil’de İslam Peygamber’inin (s.a.a) müjdeleyici olduğunu söylüyorsa, tahrif edilmiş İncil’i değil, Hz. İsa’nın (a.s) getirdiği incili kastetmektedir. Elbette tahrif edilmiş hali hazırdaki İncil’de de, bu meseleye işaret edilmesi dikkate değer bir konudur.Hz. Mesih (a.s), “Farkilit”ın geleceği müjdesini vermişti. Bu kelime ...
  • Bazen kıbleye doğru oturuyor ve temiz imamlar (a.s) ile sohbet ediyorum ve bu esnada bedenimde özel bir hal hissediyorum ve deyim yerindeyse tüm tüylerim ürperiyor. Bu hal neyin işaretidir?
    10283 Pratik Ahlak 2012/01/18
    Bildiğiniz gibi masum hazretler (a.s) bizim amellerimizi gözetlemektedir ve rivayetlerde de bu konuya işaret edilmiştir. Kesinlikle bu ilgi onların haremindeyken veya dikkatle kendilerine sevgi ifadesinde bulunduğumuzda daha çok ve belirgindir. Öte taraftan bedenin heyecanlıyken ve manevi hallerde reaksiyon göstermesi, hepimiz için vuku bulmuştur ve ayet ve rivayetlerde de bunun ...
  • Bankanın halktan geciken taksitten dolayı aldığı “gecikme parası” faiz sayılıyor mu?
    5983 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2012/09/09
    Banka aracılığıyla gecikmiş taksitten dolayı alınan gecikme parasın hükümü hakkında bazı mercilerin görüşleri aşağıda açıklandığı şekildedir: Ayetullah Uzma Hamenei’nin (Allah onun ömrünü uzun etsin) Defteri: Çalışmalarını “İslami Şura Meclisi’nin” tasvip ettiği kanunlar esasına göre yapan ve “Gözetleme Şurası’nın” teyit ettiği bankanın uygulamasında bir ...
  • İlahi yaşam nasıl bir yaşamdır? Şu andaki yaşamla bir tezaddı var mı?
    7834 Pratik Ahlak 2012/01/05
    Kur’an’a baksak ve ‘’Neden yaratıldık? sorusunu ona sorsak şu cevabı verecektir: ‘Ben, cinleri ve insanları, sadece bana kulluk etsinler diye yarattım.’ İbadet nedir? İbadet yani Allah’a kulluk etmektir. Yani yaptığımız bütün işler, hatta yemek içmek gibi günlük ve çok normal işlerimiz bile ilahi ve ibadi ...
  • Acaba Şia mezhebinden Sünni mezhebine geçmek caiz mi?
    4784 Diğer Konular 2018/12/08
    Esasen din ve inanç insanın akıl ve mantık yoluyla hakikati araştırması ve araması sonucu kendi seçimiyledir. İnsan temel inançlarında araştırma yapmalı ve hakikate ulaştıktan sonra onu seçmelidir. Din ve mezhep insana büyüklerinden miras kalmaz. Buna binaen dinin temel inançlarında taklit caiz değildir.[1] Zira din, ...
  • Rivayetlere göre iyi bir ortağın taşıması gereken özellikler nelerdir?
    3561 Şirket 2020/01/20
  • Anne (kadınlar) yoluyla da seyitli intikal eder mi?
    16105 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/06/20
    Hz. Zehra’nın (a.s) tüm evlatlarının Peygamberin (s.a.a) evlatları olduğu hususunda hiçbir şüphe yoktur. Ama Allah Resulü’nün (s.a.a) evladı olmak sıfatı ile seyit ve Haşimi olmak sıfatı arasında fark bulunduğuna dikkat etmek gerekir. Soyu Fatıma Zehra’ya (a.s) ulaşan herkes İslam Peygamberinin (s.a.a) neslindendir, ama seyitlerden değildir; zira seyit ve Haşimî ...
  • Bilal-i Habeşî Ve Hilafet Meselesi
    9683 تاريخ بزرگان 2011/08/03
    Tarihten anlaşıldığı kadarıyla Bilal-i Habeşî halifeler biat etmemiş, bazı yerlerde onlara itiraz etmiş ve hilafet sistemi için ezan okumaktan uzak durmuştur. Bu yüzden Şam’a sürgüne gönderilmiş ve orada vefat etmiştir. ...
  • “Farz” ve “vacip” hangi manaya gelmektedir? Bu iki kelime arasındaki fark nedir?
    10232 مبانی فقهی و اصولی 2014/01/21
    Farz ve vacip eğer değişik durumlarda ve özellikle ayrı (birlikte değil) bir şekilde kullanılırsa, kesinlik ve belirleme anlamına gelir[1] ve ıstılahtaki manası ise mütealliklerinin zorunlu olmasıdır. Ama bu iki kelime arasında bir farkın olduğu bazı lügat kitaplarında zikredilmiştir. Farz ve vacip arasındaki fark, farzın ...

En Çok Okunanlar