Gelişmiş Arama
Ziyaret
10121
Güncellenme Tarihi: 2012/12/23
Soru Özeti
Kadın geçici evlilikle zevce olur mu?
Soru
Muta nikahı ile evlenilen kadın zevce hükmündeyse ve Kuran-ı Kerim’e göre aynı anda dörtten fazla kadınla evli kalınamıyorsa, neden muta nikahında 4 kadın sınırı yoktur? Eğer 4 kadın sınırını belirten ayet daimi zevce ile ilgilidir, derseniz o zaman muta nikahına karşı çıkanların muta ile evlenilen kadına zevce denilemeyeceği iddiaları güç kazanmaz mı? Oysa ayette daimi ve geçici diye bir ayırım yoktur. Sadece 4’e kadar evlenilebileceği söyleniyor. Şahsen, eğer geçici evlilik (şartlar dahilinde) helalse, 4 sınırının bunda da geçerli olacağını düşünüyorum. Yoksa yanılıyor muyum? Lütfen izah eder misiniz?
Kısa Cevap

 

Her ne kadar muta nikahı şer’i bir nikah olsa ve bir kadın geçici olarak birinin nikahına girdiğinde ona zevce denilse de nikahın bütün hükümlerini taşıması gerekli değildir. Ve bunu karmaşık bir konu olarak algılayamayız. Şii rivayetlerinde daimi ve geçici evlilik arasındaki farklara açıkca işaret edilmiştir. Daimi nikahta bile bu nikahın bazı hükümlerini taşımayan birçok durum vardır. Dolayısıyla geçici nikahta kadın zevcedir ama bu nikah dört evlilikle sınırlanmamıştır.

Ayrıntılı Cevap

 

Cevaba geçmeden önce soruyu biraz açalım: Geçici evlilikte kadın ya zevcedir ya da değildir. Eğer kadın bildiğimiz zevce ise ve şer’i zevce anlamına geliyorsa (ki Şia’nın inancı böyledir) o zaman evliliğin sınırlanması gerekir. Yani mutayla dörtten fazla kadınla nikahlanmak olmaz. Ama muta nikahlı kadına zevce denilmese bu durumda geçici nikahı evlilik kabul etmeyenlerin görüşü güçlenecek hatta ispat olacak.

Allah Teala Kur’an’da buyuruyor: ‘Kadınlardan biriyle evlenerek faydalandığınız takdirde onlara ücretlerini kararlaştırdığınız miktarıyla ödeyin.’[1]

Ayetin geçici evliliğe nasıl delil olduğu konusu cevabın içinde gelecektir.[2] Bazılarının bu ayetin karşısında getirdikleri ‘Ancak eşleri ve sahip oldukları cariyeleri müstesna ve bunda da hiç kınanmaz onlar.’[3] ayeti, yalnızca eşler ve cariyelerle cinsel ilişki kurulmasında bir beis olmadığını belirtmektedir. Ayet-i Kerime iki tür karı kocalığa işaret etmiştir: 1) Evlilikle, 2) Cariyelerle. Cariyelerde şart şudur: Cariyelerin sahipleri herhangi bir engel olmazsa onlarla ilişki kurabilirler.

Mutanın muhalifleri bundan şöyle bir sonuç alıyorlar: Muta Allah Resulü’nün (s.a.a) zamanında ve belli bir dönemde caiz olsa da ‘Ancak eşleri, ve malları olan cariyeleri müstesna...’ ayetinde gelen sınırlamayla muta neshedilmiştir.

Cevap olarak denilmiştir ki, Müminun suresi Mekki, Nisa suresi Medenidir. Mekki sure ise Medeni sureyi neshedemez.[4] Bu yüzden geçici olarak evlenilen kadında zevcedir.

Evet, böyle bir kadına zevce denirse dörtten fazla kadınla evlenmenin yasak olması gibi hükümlerin muta kadınları içinde geçerli olması gerekir. Ancak rivayetlere göre geçici evlilikte sayı sınırlaması yoktur.[5]

Dörtten fazla kadınla evlenmenin caiz olmadığını buyuran ayette şöyle buyuruluyor: ‘Yetim kızlar hakkında adaletle muamele edemeyeceğinizden korkarsanız, beğendiğiniz, hoşunuza giden başka kadınlardan iki, üç ve dört kadın alın. Fakat bunların arasında adaleti gözetmeyeceğinizden korkarsınız o vakit bir zevceyle, yahut sahip olduğunuz cariyelerle yetinin.’[6] Ayete göre erkekler dörtten fazla kadınla evlenemez. Ama hadislerde muta için herhangi bir sınırlama getirilmemiştir.

Buna cevabımız şudur: Her şeyden önce belirtelim ki muta nikahı her ne kadar şer’i bir nikah olsa da daimi nikahın bütün hükümlerini taşıması gerekmez. Ve bu karmaşık bir konu değildir. Şii rivayetlerde daimi nikahla arasındaki farklar ortaya konmuştur. Ayetler açısından ise yukarıdaki ayet örnek olarak gösterilebilir.

Burada şöyle bir soru sorabiliriz: Kölenin bir kadınla evliliği şer’i midir, değil midir? Kölenin yaptığı bu evliliğin caiz olmasında kimsenin şüphesi yoktur. Öyleyse kölenin bir kadınla yaptığı daimi evlilik şer’i bir evliliktir. Ama köle birden fazla kadınla evlenebilir mi? Başka bir ifadeyle, evlilikleri dörtle sınırlayan ayet kölenin evliliğinide kapsıyor mu? Yoksa bu sadece özgür insanlar için mi geçerlidir?

Fahri Razi diyor ki: ‘Alimlerin çoğuna göre dört kadınla evlenmek özgür insanlar için geçerlidir.’ O, bunu Şafii’nin bu konudaki delillerine dayandırıyor.[7]

Demek ki, kölenin nikahı şer’i bir nikah olmasına ve eşine zevce denmesine karşın daimi evliliğin hükümlerinden biri burada geçerli değildir. Şianın fıkhi hükümlerinde de kölenin ikiden fazla hür kadınla evlenmesi caiz değildir.[8]

Bir başka örnek ehl-i kitap bir kadınla yapılan evliliktir. Allah Teala, Kur’an’da her ne kadar ‘Çocuğunuz yoksa sizden kalanın dörtte biri zevcelerinizindir...’[9] buyursa da kadına zevce denen bütün evliliklerde miras meselesi geçerli değildir. Ehl-i Kitap’la yapılan evlilikte miras alınamaması bunlardandır.[10]

Sonuç: Muta nikahlı kadına zevce denilse de daimi nikahta birden fazla evlenme açısından getirilen sınırlama bu nikahta yoktur.

 


[1] -Nisa/24

[2] -Bkz: Dizin: Geçici Evililiğin Caiz Olması (Soru:844); ‘Kadınlardan biriyle evlenerek faydalandığınızda...’ Ayetinin Geçici Evililiğe Delil Olması (Soru:2965)

[3] -Müminun/6

[4] -Feyz-i Kaşani, Molla Muhsin, Tefsir-i Safi, (Tahkik: A’lemi, Hüseyin) c.1, s.440, İntişarat-ı Sadr, Tahran, 2. Baskı, HK. 1415.

[5] -Örneğin: Ravi diyor ki: ‘İmam Sadık’tan (a.s) ‘Muta nikahında da dört şartı var mı?’ diye sorduğumda şöyle buyurdu: ‘Bin tanede evlenebilirsin. Çünkü onlar kiralanmıştır.’ (Kuleyni, Muhammed b. Yakup, Usul-u Kafi, c.5, s.451-452, (Tahkik ve Tashih: Gaffari, Ali Ekber ve Ahundi, Muhammed), Daru’l-Kütübi’l-İslamiyye, Tahran, 4. Baskı, HK.1407.)

[6] -Nisa/3

[7] -Fahruddin Razi, Ebu Abdullah b. Ömer, Mefatihu’l-Gayb, c.9, s.487, Daru’l-İhyai’t-Terasi’l-Arabi, Beyrut, 3. Baskı, HK.1420.

[8] -Mahmud Haşimi Şahrudi’nin gözetiminde bir grup araştırmacı, Mucem-u Fıkhi’l-Cevahir, c.6, s.151, el-Gadir Li’t-Tabaat ve’n-Neşr ve’t-Tevzi’, Beyrut, 1. Baskı, HK.1417.

[9] -Nisa/12

[10] -Subhani, Cafer, Nizamu’n-Nikah Fi’ş-Şeriati’l-İslamiyyeti’l-Garra, c.2, s.93, Müessese-i İmam Sadık (a.s), Kum, 1. Baskı, Bi Ta.

 

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Köpek ve domuzun necis oldukları hakkında bir hadis söyleyebilir misiniz?
    14791 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2010/04/07
    Köpek ve domuzun necaseti hakkında Masum İmamlardan (a.s) elimize çeşitli rivayetler ulaşmıştır. Bu rivayetlerin bazılarında necis sözcüğü açıkça gelmiş bazılarında ise gelmemiştir. Açıkça gelmeyenlerden de köpek ve domuzun necis olmaları gereklilik babından anlaşılmaktadır. Böyle rivayetlerde köpeğin artığı veya domuzun insanın elbisesine değmesi hakkında İmamdan (a.s) sorular ...
  • İmam Hasan Askeri (a.s)’ın biyografisini anlatır mısınız?
    3319 Sire 2020/01/20
  • İslam devletinde medeni kurumların yeri nedir?
    7745 Düzenler 2010/12/04
    Toplumda halk kitleleriyle devlet arasındaki kuruluşlara medeni kurumlar denir. Köy ve şehirlerdeki kooperatifler, dernekler, spor kulüpleri ve birlikler (okul-aile birliği gibi) vb. medeni kurumlara örnek teşkil etmektedirler. Medeni kurumların varlığı halkçı düzenlerin temel özelliklerinden biridir. Bir işi ve mesleği olan herkes bu kurumlara üye olabilirler. Medeni kurumlar, toplumsal ...
  • Allah’ın fertlere evlat verme ve vermemedeki hikmeti nedir?
    70786 Eski Kelam İlmi 2011/09/21
    Yüce Allah âlim ve hikmet sahibidir. İlahi sünnet her işin sebepler kanalıyla gerçekleşmesini gerektirir. İlahi sünnetlerden bir tanesi de kendine has nedenler aracılığıyla neslin üremesidir. Tarih boyunca evlendikten sonra veya genel olarak veyahut uzun bir müddet süresince evlat sahibi olmayan birçok insan vardır. Bu fertler arasında ömründe hiçbir günaha ...
  • Kabirde soru ve sual nasıldır ve gayri Müslimler için hangi şekildedir?
    15342 Eski Kelam İlmi 2011/08/17
    Berzah sözlükte iki şey arasında yer alan perde ve engel anlamındadır. Istılahta ise Yüce Allah’ın dünya ve ahiret arasında karar kıldığı ve ölümden sonra insanın ilk menzili olan âleme denmektedir. Berzah âleminden kastedilen, kabir âlemidir; bu âlemde insan kıyamete dek özel bir tür yaşam sürecektir. Burada kabirden kastedilen şey ...
  • Kredi kartlarıyla alışveriş yapılması ve bu kartların nakit paraya çevrilmesinin hükmü nedir?
    6089 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2009/05/13
    Sorunuzun cevabını Ayetullah Hamenei’nin kalemi şu şekilde cevaplamıştır: Hesapta olan ve alışveriş yaparken ödediğiniz miktarın bir sakıncası yoktur. Ama hesabınızda karşılığı olmadan size kredi hesabı olarak verilen miktar; eğer borç şeklindeyse ve ona faiz geliyorsa, borcun kendisi sahih ama fazlası faiz sayılmaktadır ve haramdır. ...
  • Nazardan korunmak nasıl mümkündür?
    11551 Tefsir 2011/05/09
    Nazar, nefsin oluşturduğu tesirlerindendir ve onun inkar etmeğe bir delil yoktur. Hatta bazı hadiseler nazarın varlığına delil sayılır. Merhum Şeyh Abbas Kummi, nazardan korunmanın yolları hakkında Kalem Suresi'inin 51. ayetini okumayı tavsiye etmiştir. Bu ayetin nüzul sebebine bakıldığında onun nazara karşı etkili olduğu ...
  • Neden esir düşmüş evli kadınlar hakkında Müslümanlara helal olduğuna dair ayet nazil olmuştur?
    6495 Gayri Müslimlerle İlişki 2019/01/22
    Kutsal islam şeriati evli kadınlarla evlilik yapmayı haram bilmektedir. Bu hükümden sadece savaşta esir düşmüş ve belirli şartlara haiz olanlar istisna edilmiştir. Allah teala kafirlerden esir düşmüş esir kadınlar batıl inançlarından beraat ettikten sonra ve rahimleri önceki eşlerinden arınmış ise nikah kıymayı helal etmiştir. Başka bir tabirle ...
  • Niçin ezan Arapça okunmaktadır?
    32652 Hukuk ve Şer’I Hükümler Felsefesi 2009/08/23
    Ezanın Arapça okunmasının gerekliliğinin en önemli delili ezanın bir ibadet oluşudur. Bu ibadet Peygamber-i Ekrem’in sünneti gereği olduğu gibi korunmuştur. Her ibadetin şekli ve biçimi Allah Teala’nın belirlediği, emrettiği şekilde olmalıdır. Buna ek olarak bu ibadetin asırlar boyunca tahriften uzak kalması, bozulmaması ve ...
  • Bir Müslümanın, Amerika’daki mahkemelere bir dava için başvurması caiz midir?
    6726 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2008/11/01
    Ayetullah Uzma Hamenei (r.a)’nin bürosunun cevabı:“Eğer kadının hakkını elde etmesi, gayri İslami mahkemelere başvurmasına bağlıysa, özellikle bu mahkemelere başvurmaması kadın için zorluk ve sıkıntıya sebep olacaksa; başvurmasında bir mani yoktur.”Hazreti Ayetullah-il Uzma Mekarim Şirazi (r.a)’nin bürosunun cevabı:“Hakkını elde edecek başka bir yolu olmaz ve bu mahkemelere başvurmak ...

En Çok Okunanlar