Ətraflı axtarış
Baxanların
5996
İnternetə qoyma tarixi: 2011/06/18
Sualın xülasəsi
İşlədiyim bir müəssisədən öz haqqımı almaq üçün nə etməliyəm?
Sual
Mən əvvəl üç ay müəllim olaraq bir müəssisədə işləyirdim, oranı məsuliyyət daşıyan şəxsləri mənə dedilər ki, müəyyən hüquq təyin edilmiş tarixdə veriləcəkdir. Onlar mənə yalan dedilər. Üç aydan sonra ki, öz hüququmu almaq üçün onlara yalvarırdım, sonra müdüriyyətə şikayət etdim. Şikayət etdiyim üçün, məni işdən azad edərək, hüququmu da olduğu məbləğdə vermədilər. Dedilər ki, dediyimiz məbləğdən də az sənə əmək haqqı verəcəyik, amma onu da tamamıyla vermədilər! Mən nə etməliyəm?
Onlar mənə zülm etdilər və mən onlardan çox incimişəm. Nə üçün bu cür müəssisələr müsəlman olduqlarını iddia edərək belə işlər görürlər?
Onlar təqvalı olduqlarını bildirirlər amma mənə zülm etdilər və mənimlə düzgün rəftar etmədilər.
Qısa cavab

Şiə fiqhinin ən mühüm bəhslərindən biri də fəhlə və işçi tərəfin hüququ məsələsidir ki, icarə (etmək haqqı) və cüalə kitablarında bəhs olunmuş və onun hökümləri (bir halda ki, qarşılıqlı heç bir tərəfin haqqı digərində qalmasın) açıqlanmışdır.

İlk şey ki, ona təkid olunmuşdur, "Müqavilənin" yazılması və fəhlənin əmək haqqının təyin edilməsidir. Peyğəmbərbər, fəhlənin zəhmət haqqını təyin etməmişdən əvvəl, işlədilməsini qadağan etmişdir.[1] İmam Sadiq (ə) buyurur: O şəxs ki, Allaha və qiyamət gününə inanır, heç zaman fəhlə və işçinin haqqını təyin etməmiş onu işlətməz.[2]

Başqa bir nöqtə ki, cüalə və ya icarədə riayət olunmalıdır, hər iki tərəfin müqavilədə qeyd olunan şərtlərə riayət etməsidir.

Qurani- kərim buyurur: Ey o şəxslər ki, iman gətirmisiniz öz əhdlərinizdə (müqavilə) vəfalı olun.[3] Başqa bir yerdə isə buyurur: Öz əhdinizdə vəfalı olun.[4]

Peyğəmbər (s) buyurur: Müsəlmanlar öz dediklərinə əməl edirlər.[5]

Bunun üçün də, müqavilədə şərt olunan hər bir şey, hər iki tərəfdən riayət və icra olunmalıdır. Əgər iki tərəfdən biri hər hansı şərtə riayət etməzsə, qarşı tərəf etiraz etmək hüququ vardır və müqaviləni poza bilər ki, fiqh terminində onu şərtlərdə müxalifət ixtiyari adlandırırlar.[6]

Başqa bir nöqtə ki, İslam ona təkid etmişdir, fəhlənin haqqın tez birzamanda ödəməkdir. İmam Sadiq (ə) buyurur: Fəhlənin təri qurumamışdan qabaq onun haqqını verin.[7]

Yenə də buyurur: İş sahibi, fəhlənin haqqını ödəməkdə zamindir, o vaxta qədər ki, onu sahibinə (fəhləyə) verin.[8] Bəs İslam iş sahibiylə fəhlə arasında olan müqavilə ki, onda zamin və işin görülməsi şərt olunmuşdur, təkid edir və heç bir tərəfin pozulmamasını istəmir.

Demək olar ki, fəhlənin hüququnu verməmək, o halda ki, fəhlə müqavilə əsasında öz vəzifəsinə əməl etmişdir, bir növ zülmdür ki, İslam onu heç bir şəkildə qəbul etmir.

İmam Əli (ə) buyurur: Əgər yer kürəsində yeddi iqlimi mənə versələr ki, qarışqanın ağzından arpa qabığını alaraq Allah qarşısında günah edim, heç vaxt bu işi görmərəm.[9]

Buna əsasən, heç bir məsuliyətli şəxsin haqqı yoxdur camaatın haqqını başqalarına bağışlasın, heç bir şəxsin dəhhaqı yoxdur fəhlənin haqqını kəsib ona verməyərək (Beytul mala) camaatın və ya dövlət büdcəsinə qaytarsın.

Bunu da qeyd etmək lazımdır ki, Rəvaqe hikmət maarifləndirmə müəssisəsi və internet saytı İslamquest. Net, .Maarifləndirmə bir müəssisədir ki, dini və etiqadı suallara cavab verir və hökm və məhkəmə işlərinin icrasında heç bir məsuliyyət daşımır. Biz heç bir qəzavət etmək məqamında deyil və bir tərəfin iddiası əsasında da qəzavət etmək ixtiyarımızda yoxdur!

Ədalətli bir qəzavət üçün məsləhətli bir məhkəmədə hər iki tərəfin hazır olması lazımdır. Əlbəttə sənədlər əsasında adil hakim qarşısında öz hüquqlarından müdafiə etməlidirlər. hakim də dəlillər və sənədlər əsasında hər iki tərəf üçün hökm verməlidir.



[1] - Vasailüş- şiə, cild 19, səh 105, hədis 24249.

[2] - Kafi, cild 5, səh 289, Təhzib, cild 6, səh 289.

[3] - Maidə surəsi, ayə 1.

[4] - İsra surəsi, ayə 34.

[5] - Kafi, cild 5, səh 169 və 404.

[6] - İmam Xumeyni, nicatul- ibad, səh 25, məsələ 9.

[7] - Kafi, cild 5, səh 288.

[8] - Təhzib, cild 6, səh 289.

[9] - Nəhcül- bəlağə, xütbə 219.

Ətreaflı cavab
Бу суалын изаһлы ҹавабы јохдур.
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    162769 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    154454 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    117603 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    109491 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    98130 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    91132 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    53244 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    44708 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    43584 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    42709 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...