Gelişmiş Arama
Ziyaret
5439
Güncellenme Tarihi: 2010/12/04
Soru Özeti
İş inzibatıyla (disipliniyle) toplumsal taarufatı (iltifatları) nasıl bir araya getirebiliriz?
Soru
İş inzibatıyla (disipliniyle) toplumsal taarufatı (iltifatları) nasıl bir araya getirebiliriz?
Kısa Cevap
Bu sorunun ayrıntılı cevabı yoktur.
Ayrıntılı Cevap

İnzibat ‘zapt’ maddesinden gelmiş olup, güzel yapmak, sağlamlaştırmak, dikkat ve koruma demektir.[1]

Şer’i açıdan iş, farz, müstehap, mübah, haram ve mekruh’tan ibaret olan beş ahkamından birine sahip olabilir. İş inzibatı ise ona olan lüzumluluktan dolayı çeşitli hükümleri vardır.[2] Taarufat (iltifatlar), örf maddesinden olup, iyilik, adet, gelenek ve göreneklerdir.[3] Toplumsal iltifatlar, bir toplumun inandığı gereklilikler, beklentiler ve istekler manasına gelmektedir.

Bir iltifat ve toplumsal beklentinin kaynağı, bazen bütün insanların ortak olduğu fıtrat veya tahrif

 olmamış ya da olmuş belli bir din olurken, bazende belli bir kavmin kültürü veya bir hurafede olabilir.

Bu yüzden toplumsal iltifatlar, şer’i açıdan farz, müstehap, mübah, haram ve mekruh olmak üzere beş

 ahkamdan birine sahip olabilir.

Sonuç olarak ne her yerde iş inzibatı yapmak gerekir diyebiliriz, ne de her yerde toplumsal iltifatlara

uymak zorunluluğu vardır. Eğer bir iş farz ve toplumsal iltifat müstehap ise böyle yerlerde iş

inzibatını yerine getirmek gerekir. Eğer iş müstehap, ama toplumsal iltifat farz olsa burada toplumsal

iltifat önceliklidir.

Dolayısıyla ahkamın her mertebesine her işte riayet etmek gerekir. Örneğin, müstehap bir işten ötürü farz bir işten kaçınılamaz. Veya mekruh bir iş için harama düşülemez.

Ayrıca iki farz arasında veya müstehapla başka şey arasında farklılıklar vardır. Bir farzın önemi, başka bir farzdan daha fazladır. Eğer iki farzdan biri yerine getirelecekse en önemli olan farz yerine getirilmelidir.

Kısacası iş inzibatıyla toplumsal iltifat çakışırsa, önce her birinin şer’i hükmü bilinmeli, sonra

o ikisinden hangisinin önemli olduğuna bakılmalıdır. Hangisinin önemi çoksa o önceliklidir. Eğer

çakışmazlar ve bir araya getirilme imkanları varsa her ikiside yerine getirilmelidir.         


[1] -Ferheng-i Cedid-i Arabi-Farsi, Zabt maddesi.

[2] -Zira bazen sözleşme devlet, şirket veya bir kişiyle iş inzibatını gerektirmekte ve bazende böyle olmama, yalnızca insani bir görevdir.

[3] -a.g.e. Örf maddesi.

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Zamanın İmamının (a.c) annesi Rum padişahının torunu muydu?
    7645 تاريخ بزرگان 2011/04/21
    Hadislerin ve tarihin naklettiği üzere İmam Zamanın (a.c) annesinin asıl adı “Melike”’dir. Melike, baba tarafından Rum kayserinin oğlu Yaşua’nın kızına ve anne tarafından da İsa’nın (a.s) vâsii olan Şamun b. Hamun b. Sefa’nın torunlarına ulaşmaktadır. ...
  • Kerbela esirleri ne zaman Şam’a hareket ettiler?
    6751 تاريخ بزرگان 2009/02/22
    Tarih ve Maktel kitaplarının yazdığına göre Kerbela esirleri, Muharremin on birinci günü Kerbela’dan hareket edip Muharremin on ikisinde Kufe’ye vardılar. Muharremin on dokuzunda da Kufe’den hareket edip, Safer ayının birinci günü Şam’a vardılar.[1]
  • Müstekbir dünyanın kadına ve kadının özgürlüğüne bakış açısı nasıldır?
    8706 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2012/05/12
    Günümüzde kadınların özgürlüğü konusu batıda, en önemli toplumsal meselelerden biri konumundadır. Kadın tarih boyunca erkek egemenliği altında olmuştur. Kadın her zaman, sosyal ve bireysel haklarının çiğnendiği bir toplumda yaşamıştır. Hatta bazı toplumlarda ona, aşağılık bir yaratık olarak bakarlardı. Ancak aydınlanma döneminde batılı kadınlar, batıdaki sosyal değişimlerle paralel ...
  • Mübarek Tekvir suresindeki yıldızların ‘kuvviret’ ve ‘inkederet’ olmalarının manası.
    8090 Tefsir 2011/04/28
    Kuvviret, dürülmek, toplanmak, atılmak veya kararmak manalarına gelmektedir. Buradaki maksat Güneşin ışığının sönmesi, kararması ve onun hacminin küçülmesi demektir. Aynı şekilde ‘inkederet’ kelimesi ‘inkidar’ kökünden olup düşmek ve dağılmak demektir. Yine kararmak ve karanlık demek olan ‘küdüret’ten de gelmektedir. Dolayısıyla ayetin manası şöyle olur: Kıyamete yakın zamanda yıldızlar ...
  • İnsan kendi çocuğuna Muhammed Mehdi ismini takabilir mi?
    12442 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/09/21
    Bu soruyu cevaplandırmak için iki noktaya dikkat etmek gerek:1-   Hadislerimiz bizi İmam-ı Zamanı (a.f.) Muhammed ismiyle zikir etmekten men ediyor; ama bu yasaklık hiçbir halette Muhammed ismini kollanamazsınız, hatta kendi ...
  • Ağlal ne demektir?
    7841 Tefsir 2011/11/12
    “Ğıll”ın çoğulu olan “Ağlal” kelimesi lügatte mahkûmların boynuna, eline takılan demir tasma, kelepçe ve zincir anlamınadır.[1]Kur’nı kerimde Araf suresinin 157. Ayeti olmak üzere dört yerde “ağlal” kelimesi zikredilmiştir: Âraf suresinin 157. Ayetinde şöyle buyrulmaktadır: “Onlar, yanlarındaki Tevrat’ta ve İncil’de yazılı ...
  • Hızlı bir şekilde günah vesvesesinin önü nasıl alılabilir?
    7712 Pratik Ahlak 2011/08/03
    Günah vesvesesi günah gibi bir tür hastalıktır ve ondan kurtuluşun (başka her hastalık gibi) önlem ve tedavi diye iki merhalesi vardır. Günah vesvesesini önleme merhalesinde insanın Allah ile irtibatını takviye ederek ve Ehli Beyte (a.s) tevessülde bulunarak sürekli olarak günah vesvesesinin altyapısını ortadan kaldırabileceğine dikkat edilmelidir. Hakeza günahların kötü ...
  • İbn-i Arabi’nin Zamanın İmamı Hz. Mehdi (a.s) hakkında ki görüşü nedir?
    49692 تاريخ بزرگان 2010/04/07
    İbn-i Arabi’nin eserlerini incelediğimizde onun Hz. Mehdi (a.s) hakkındaki inancı ortaya çıkar. Ahir-uz zamanda zuhur edecek Hz. Mehdi’nin (a.s) asker ve komutanları hakkında Fütuhat-ı Mekkiyye’nin 366. babında şöyle yazar: “Allah’ın yeryüzünde yaşayan ve zuhur edecek halifesi vardır. Onun zuhuru dünya zulüm ve kötülükle dolduğu zaman gerçekleşecek ve ...
  • Kalbi selimden maksat nedir?
    15765 Pratik İrfan 2012/04/07
    ''Selim'' sözcüğü ''silm'' ve ''selamet'' kökünden gelir. Zahiri ve batini afetlerden uzak olmak anlamı verir. İmam Sadık (a) bu kelimenin manası hakkında şöyle buyurmuştur: “Selim kalp, Rabbıyla mulakat ederken rabbi dışında hiçbir şey kendisinde barındırılmış olmayan kalptir”. Kur'an mufessirleri ''kalbi selim'' hakkında muhtelif yorumlar yapmışlardır ...
  • bi'setten önce ( peygamber olmandan) peygambere (s.a.a.) itaat edilmesi vacip miydi?
    7255 Eski Kelam İlmi 2011/04/13
    Söz konusu soruya cevap vermek için birkaç noktanın açıklanılması gerekli görülmektedir: 1-   İtaatin vacipliliğinin hükmü nedir? Bu hüküm şer'i midir yoksa akli midir?

En Çok Okunanlar