Gelişmiş Arama
Ziyaret
71682
Güncellenme Tarihi: 2010/04/24
Soru Özeti
Öldükten sonra insan ruhu hayvan şekline mi bürünür yoksa berzahta mı kalır?
Soru
1. Öldükten sonra insan ruhu hayvan şekline mi bürünür? 2. Berzahta başıboş mu kalır? 3. Kur’an’da insanın öldükten sonra başka bir yere intikal ettiği belirtilmiştir, insan nereye ve hangi zamanda intikal eder?
Kısa Cevap

Öldükten sonra insan ruhunun başka bir insan veya hayvan şekline bürünmesi reenkarnasyona inanan kişilerin görüşüdür ve bu İslam’ın bakışında yanlış ve geçersiz bir görüştür. Ruh, dünya bedeninden ayrıldıktan sonra berzah âleminde misali bedende yer edinir ve kıyametin başlamasına dek berzah hayatını sürdürür. Bazen kabir âlemi ve bazen de ruhlar âlemi olarak tabir edilen berzah âlemi, dünya ve ahret arasındaki bir âlemdir. Böyle bir âlemin varlığını bazı ayet ve rivayetler ispatlamaktadır.

Ayrıntılı Cevap

1. Öldükten sonra insanın akıbetinin ne olacağı hususu her zaman insanın zihnini meşgul eden ve onu ikna edici ve kanıtlı bir yanıt bulmaya yönlendiren meselelerdendir. Ölüm ve ruhun intikal etmesi hakkında bulunan açıklama ve yorumlar arasında reenkarnasyon teorisi olarak meşhur olan bir yorumla karşılaşıyoruz. Bu teoride ruhun beden ile ilişkisinin kesilmesi ve onun başka bir insan veya hayvan şekline bürünmesinden söz edilmektedir. Bu inanç kadim zamanlardan beri dünyanın bazı bölgelerinde yaygındı. Bazı Hint ve Yunan bilgeleri, insan ruhunun ilk bedenden çıktıktan sonra şahsın ahlak ve huyu ile uyuşan başka bir bedene girdiği inancını taşırlar. Bu görüşün tüm dünyada taraftarları vardır. İslam dünyasında da bazı bilge, mütekellim ve fırkalar daha değişik biçimde bu inancın takipçileri olmuşlardır. Arap dünyasının sınırlı bölgelerinde ve özellikle bugünkü Suriye ve Lübnan’da Dürzîler (İsmaillilikten ayrılmış bir fırka) reenkarnasyona inanan bir grup sayılabilir. Reenkarnasyon, tarih boyunca aşırı fırkaların ortak özelliklerinden biri olmuştur. Bu aşırı grupların liderleri reenkarnasyona dönük taşıdıkları bakış aracılığıyla kendilerini taraftarlarına imam, peygamber ve hatta tanrı olarak tanıtmaktaydılar. Reenkarnasyona inananlar beş kısma ayrılır:

1. Nasuhilik: Bu fırkaya mensup olanlar insanın öldükten sonra ruhunun başka bir bedene gireceğine inanır. Eğer ölen şahıs iyi bir insansa bedeni iyi bir insana ve eğer kötüyse bedeni inkârcı ve günahkâr bir kimsenin bedenine girer.  

2. Masuhilik: Bu fırkaya mensup olanlar öldükten sonra insan ruhunun iyilerden olması halinde bülbül ve kumru kuşu gibi beğenilen hayvanlara ve eğer kötülerden ise köpek, domuz vb sevilmeyen hayvanların bedenine gireceğine inanır.

3. Fasuhilik: Bu fırkaya mensup olanlar öldükten sonra insan ruhunun iyilik ve kötülük kriteri esasınca gül ve meyveler gibi yararlı bitkilere veya acıhıyar ve benzeri acı ve kötü kokulu bitkilere gireceğine inanır.

4. Rasuhilik: Bu fırkaya mensup olanlar öldükten sonra insan ruhunun cansız varlıklara gireceğine inanır. Eğer ruhlar hayırsever ise mücevherler gibi kıymetli madenlere ve eğer kötü iseler değersiz madenlere girerler.

5. Reenkarnasyona inanan başka bir grup ise insan ruhunun ilk önce cansız varlıklara, sonra bitkilere, ardından hayvanlara ve en son olarak da insan bedenine gireceğine inanır.[1]

Reenkarnasyona inananlar açısından bu intikal sürekli ve sonsuzdur. Gerçekte bu düşüncede insanın cennet ve cehennemi ödüllendirilmek veya cezalandırılmak için iyi veya kötü bedenlere intikal etmesidir. Bedenlerdeki ruhun bu gezintisi, ruh erginliğe erişene, göklere çıkıp melekler şekline bürününceye ve meleklerden oluncaya dek sürer.[2] İslam açısından reenkarnasyon geçersiz ve yanlıştır. Reenkarnasyonun geçersiz olduğunu belirten delilleri öğrenmek için 1099 (Site: 1154) sayılı soruya ve “İslam’ın Reenkarnasyon Hakkındaki Görüşü” başlıklı konuya müracaat edebilirsiniz. İmam Sadık’tan (a.s) nakledilen uzun bir hadiste kendisi şöyle buyurmuştur: Reenkarnasyona inananlar dinin yol ve yöntemini kenara atmış, sapıklığı seçmiş ve nefislerini yeryüzüne mahkum kılmışlardır. Onlar açısından ne bir cennet ve cehennem ve ne de bir peygamberlik ve uyarı vardır. Onların nezdinde kıyamet ruhun kendi bedeninden çıkması ve bir başka bedene girmesidir.[3] İslam’ın bakışında ölüm dünya hayatının son noktası ve ruhun maddi bedenden ayrılışıdır. Bu zamanda ruh misalî şekle bürünerek berzahta başka bir hayata başlar. Misalî cisim ve beden maddi cisme benzer, lakin maddi bedenin birçok özelliğini taşımaz. İmam Sadık (a.s) şöyle buyuruyor: Allah müminin ruhunu aldığı zaman onu dünyevi bedenine benzer bir şekle büründürür…[4]    

2. İnsanın öldükten sonra nasıl bir akıbet ile karşılaşacağı konusunda şöyle söylemek gerekir: Gerçekte insan iki ölüm ve iki hayatı tecrübe eder. Kur’an-ı Kerim bu konuya şöyle işaret eder: Onlar da şöyle derler: “Ey Rabbimiz! Bizi iki defa öldürdün, iki defa da dirilttin. Günahlarımızı kabulleniyoruz. Şimdi (bu ateşten) bir çıkış yolu var mı?”.[5]

Bazı müfessirler ayeti şerifede belirtilen iki defa öldürme ve diriltmeden maksadın dünya hayatının son günündeki öldürme ve berzahta diriltme ve de ardından berzahta öldürme ve kıyamette hesap için diriltme olduğunu söylemişlerdir.[6]

Berzah Nedir?

Berzah iki şey (madde ve ruh) arasındaki fasıla, sınır ve vasıtaya denir. Misal âlemine berzah âlemi denmesinin nedeni onun madde âlemiyle soyut ruhlar âlemi arasındaki ve dünya ile ahiret ortasındaki bir alanda yer almasıdır.[7] Bazen kabir âlemi ve ruhlar âlemi olarak tabir edilen berzah âlemi, dünya ve ahiret arasındaki bir âlemdir. Böyle bir âlemin varlığının delili bazı ayet ve rivayetlerdir. Kur’an-ı Kerim’in bazı ayetlerinde öldükten sonra berzah hayatından söz edilmiştir. Bu ayetlerden birinde şöyle buyrulmaktadır: Onların arkasında, tekrar dirilecekleri güne kadar (devam edecek, dönmelerine engel) bir perde (berzah) vardır.[8] Bu ayetin zahiri dünya ve ahiret âlemleri arasında bulunan böyle bir âlemin varlığını ispat etmektedir. Böyle bir âlemin varlığını açıkça ispat eden ayetlerin bir kısmı şehitlerin hayatıyla ilgili ayetlerdir: Allah yolunda öldürülenleri sakın ölüler sanma. Bilakis onlar diridirler, Rableri katında Allah’ın, lütfünden kendilerine verdiği nimetlerin sevincini yaşayarak rızıklandırılmaktadırlar.[9] Şehitler gibi makamı yüce müminler için berzah âlemi olduğu gibi, firavun ve yarenleri gibi tuğyan eden kâfirler için de berzahın varlığı açıkça Kur’an’da dile getirilmiştir: (Öyle bir) ateş ki, onlar sabah akşam ona sunulurlar. Kıyametin kopacağı günde de, “Firavun ailesini azabın en şiddetlisine sokun” denilecektir.[10]

İşaret edildiği gibi yukarıdaki ayetler öldükten sonra berzah hayatını onaylar ve buna ek olarak az bir dikkatle bu ayetlerin içeriğinden salihler ve günahkârların yaşam niteliğini de anlayabiliriz. Bu hususta temiz imamlardan nakledilen ve insanların berzah hayatının niteliğini beyan eden birçok rivayet mevcuttur. İmam Sadık’tan (a.s) nakledilen bir hadiste şöyle okumaktayız: “Berzah, dünya ve ahiret arasındaki ödül ve cezadan ibaret olan kabir âlemidir. Allah’a yemin olsun ki biz sizin hakkınızda ancak berzahtan korkmaktayız.”[11]  Aynı şekilde bir başka hadiste İmam Sadık (a.s) müminlerin ruhları hakkında sorulan bir sorunun cevabında şöyle buyurmuştur: “Onlar cennet odalarında yer alır, cennet yemeklerinden yer, içeceklerinden içer ve şöyle derler: Ey Rabbimiz çabucak kıyameti gerçekleştir ve bize verdiğin vaatlere vefa et.”[12] Elbette berzah âlemi kıyamet günü ve ebedi cennet ve cehennem için geçici ve güzergâh niteliğinde bir menzildir. Berzah âleminde tam bir şekilde hiç kimsenin hesabına bakılmaz ve yaptıkları hakkında kesin bir hüküm ve ceza verilmez. Kıyamette gerçekleşecek olan ebedilik meselesine ek olarak azap ve ödüllendirmenin niteliği bu iki âlemin farklılıklarındandır. Kur’an-ı Kerim bu hususta şöyle buyurmaktadır: (Öyle bir) ateş ki, onlar sabah akşam ona sunulurlar. Kıyametin kopacağı günde de, “Firavun ailesini azabın en şiddetlisine sokun” denilecektir.[13] Ayet-i kerime berzahtakilerin azabını ateşe sunulmak ve kıyamet azabını ise onun içine girmek olarak belirtmektedir. Bu farklılık berzah âlemi ve cennetteki nimetler hakkında da geçerlidir. Bazı rivayetlerin belirttiği üzere Hakka inanan ve dünyada günaha bulaşmış ve de tövbe etme başarısı elde etmemiş müminlerden bir grubun berzah azabına çarptırılması, varlıklarının günahtan arındırılması ve ebedi cennete girme liyakatini elde etmeleri bu âlemde gerçekleşir.[14] Berzah hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki başlıklara müracaat edebilirsiniz:       

Berzah âlemindeki ölülerin hallerinden haberdar olmak, 1150 (Site: 1172).

Berzah tekâmülü, 21038 (Site: tr20315).

Berzah ve berzah hayatı, 3891 (Site: 4160).

Berzahta sevap ve ceza, 19576 (Site: tr18939).

 


[1] Tayyib, Seyyid Abdu’l Hüseyin, Kelimu’t Tayyib der Tagriri Akaidi İslam, s. 638, çapı sevvum, intişaratı kitapfuruşiyi İslami.

[2] Hasani, Razi, Seyyid Murtaza, Tebsireti’l Avam fi marifeti makalati’l Enam, s. 89, çapı dovvum, intişaratı esatir, 1364 h.ş.

[3] Tebersi, Ahmet bin Ali, El- İhticac, c. 2, s. 344, neşri El- Murtaza, Meşhedi Mukaddes, 1403 h.k.

[4] Kuleyni, Muhammed bin Yakup, Kafi, c. 3, s. 245, çapı çaharum, daru’l Kutubu’l İslamiye, Tahran, 1365 h.ş.

[5] Gafir Suresi, 11. ayet.

[6] Tabatabai, Seyyid Muhammed Hüseyin, El- Mizan fi Tefsiri’l Kur’an, c. 17, s. 475, çapı pencum, defteri intişaratı İslami, Kum, 1417 h.k.

[7] Seyyid Cafer Seccadi, Ferhenği Ulumu felsefi ve kelami, çap 1357; neşri Tuba ya dairetul Mearif lugatı Kur’an.

[8] Mu’minun Suresi, 100. ayet.

[9] A’li İmran Suresi, 169. ayet.

[10] Mekarim Şirazi, Nasır, Tefsiri Numune, c. 14, s. 316, çapı evvel, daru’l Kutubu’l İslamiye, Tahran, 1374 h.ş.

[11] Kâfi, c. 3, s. 242.

[12] Kâfi, c. 3, s. 244.

[13] Gafir Suresi, 46. ayet.

[14] Meclisi, Muhammed Bakır, Biharu’l Envar, c. 7, s. 81, Müessesetü El- Vefa, Beyrut, 1404 h.k.

 

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Peygamber Efendimizin (s.a.a) ve Masum İmamların (a.s) maddi bedenleri defnedikleri yerde midir?
    6058 Eski Kelam İlmi 2012/04/03
    Bazı rivayetlere göre Peygamber Efendimizin (s.a.a) ve Masum İmamların (a.s) maddi bedenleri defnedikleri yerde değildir. Onların mutahhar bedenleri bir süre sonra Allah’ın arşına götürülür. Bu konudaki bazı rivayetler Ayrıntılı Cevap bölümünde gelmiştir. ...
  • Eğer su yoksa ve idrar yapılırsa namazı nasıl eda etmek gerekir?
    5592 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2010/08/08
    İdrarın çıktığı yer su dışında başka bir şey ile temizlenmez ve eğer az su ile yıkanırsa iki defa yıkanması farzdır ama kur suyuna bağlı olan musluk suyuyla yıkanırsa bir defa yeterlidir.[1] Bundan ötürü biri idrar yaptığında idrarın çıkış yerini ...
  • Mecusiler Kimlerdir?
    21756 Eski Kelam İlmi 2011/10/22
    Arap dilinde Zerdüşt dinine mensup olanlar için kullanılan “Mecusi” kavramı, Yunancaya girdikten sonra “magus” şeklini alın kadim Farsçadaki “meguş” veya “megu” kavramından alıntılanmıştır. (İngilizcedeki magic kavramı bu kavramdan alıntılanmıştır). Bu kavram Arap diline girdikten sonra “Mecusi” şekline bürünmüştür. Mecusilerin dini olan Zerdüşt dini, kutsal kitaplar (Tevrat ve İncil) ile ...
  • Günlük namazların okunuş niteliklerini belirtir misiniz?
    5425 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2010/11/08
    Kadınların namazı yüksek ve yavaş bir sesle okumaya yönelik vazifesini iki kısma ayırmak mümkündür:1. Öğle ve ikindi namazlarının Hamd ve suresi yavaş okunmalıdır.[1]2. Sabah, akşam ve yatsı namazlarının Hamd ve ...
  • Ayat namazı nasıl kılınır?
    9905 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/04/28
    Konuyu iki bölümde ele alacağız: a) Ayat namazına neden olan şeyler.b) Ayat namazının nasıl kılındığı.a) Ayat namazı şu olaylardan biri vuku bulduğunda farz olur: Güneş tutulması, Ay tutulması (tutulmalar kısmi de olsa), deprem ve halkın genelini korkutan şimşek çakması, ...
  • (Windows ve Microsoft Office takımı gibi yabancı disklerin) telif hakkına riayet etmek farz mıdır?
    5464 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/10/30
    Hz. Ayetullah Mehdi Hadevi Tahrani (ömrü uzun olsun) belirtilen sorunun yanıtında şöyle buyurmuştur:Kitap telifi, bir araç icat etmek veya bir disk üretmek gibi manevî bir iş yapmak, bunu yapan şahıs için özel bir hak yaratır ve hak sahibinin izni olmaksızın onun manevî ürününden yararlanılamaz. Eğer üretici Müslüman değilse, ...
  • Tek bir kapısı olan Camiye hayız ve cünüp bir kimsenin girmesinin hükmü nedir?
    5881 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/08/30
    Hayız halinde olan kadın ve cünüp bir kimsenin Camide durması caiz değildir. Ama eğer bir kapıdan girip bir diğer kapıdan çıkıyorsa ya Camide var olan bir şeyi kaldırmak için Camiye giriyorsa sakıncası yok.[1] Buna binaen eğer Caminin tek bir ...
  • Yaratılışın hedefi nedir? Akli delillerle açıklayın; eğer hedef kemale ermek ise Allah neden insanları kemale ermiş olarak yaratmamıştır?
    15449 Eski Kelam İlmi 2007/11/18
    Allah sonsuz bir varlıktır. Bütün kemallere sahiptir. Yaratmak bir çeşit feyiz ve lütuftur; Allah mutlak feyiz ve ihsan sahibi olduğundan O’nun feyiz vermede mutlak oluşu, yaratılmaya layık olan her şeyi yaratmasını gerektirir. Buna göre Allah’ın yaratmasının sebebi Onun mutlak feyiz ve lütuf sahibi oluşudur. Diğer yandan Allah’ın sıfatları zatından ayrı ...
  • Yaşayan anne ve babaya yönelik yapılan hayırlar doğru mudur?
    18194 Pratik Ahlak 2011/04/11
    Her insan iyi işler yapıp sevabını başkalarına ve bu cümleden olmak üzere anne ve babasına bağışlayabilir. Böyle bir durumda bu hayırlı amelin sevabı onlara ulaşacak ve buna ek olarak aynı sevabın benzeri veya hatta ondan daha fazlası ameli bağışlayan için de göz önünde bulundurulacaktır. ...
  • Humus yılının sonunda kalan harcama kalemleri humusunun hesap şekli nasıldır?
    5931 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2010/11/08
    Yüce rehberlik makamı bu husustaki bir sorunun cevabında şöyle buyurmuştur: “Pirinç, yağ vb. günlük kullanılan ihtiyaçlardan artı kalan ve humus yılının başına kadar duran her şeyin humusu vardır.”[1] Humus bizzat kalemlere düşer; mesela humus yılının başında beş kilogram pirinç ...

En Çok Okunanlar