Gelişmiş Arama
Ziyaret
7904
Güncellenme Tarihi: 2011/01/08
Soru Özeti
Dini teklifi yerine getirmede kız ve erkek arasındaki fark nedir? Bu farkın delili nedir?
Soru
Dini teklifi yerine getirmede kız ve erkek arasındaki fark nedir? Kız üzerine dini sorumluluğun birkaç yıl daha erken farz olmasının delili nedir?
Kısa Cevap

Dini teklifin yerine getirilmesinde kız ve erkek arasında yaş yönünden fark vardır ve fıkıhta “Teklif Şartları” denilen teklifin alt yapısını oluşturan şartlar; buluğ, akıl, güç ve ihtiyardan ibarettir.

Teklif, baş ağrısı ve meşakkat değil, fikri olgunluğun göstergesi, kız ve erkeğin kemali ve onların seçkinlik ve övünç kaynaklarıdır; öyle ki kemal ve akıl açısından Allah-u Teâlâ’nın onlar için hesap kitap açacağı bir hadde ulaşmışlardır ve insanın Rabbinin huzuruna varmakla şereflenmesi ve diğerlerinden daha çabuk böyle bir makamı elde etmesinden daha büyük iftihar olabilir mi; bu süreçte kız, erkekten daha çabuk bu seçkinlik ve iftihara nail olur. Dolayısıyla kızın erkekten daha çabuk mükellef yaşına ulaşmasının delili, kızın tekvini ve yaratılış özelliğidir ve bu özellik hasebiyle kız, daha çabuk buluğa ulaşıp fikri ilerleme kaydeder.

Ayrıntılı Cevap

Konunun açıklanması için bu meseleyi iki bölümde inceleyeceğiz

Bir. Buluğ yaşı açısından kız ve erkek arasında dini sorumluluklarında fark vardır. Buluğ; ferdin çocukluk döneminin sona ermesi ve onun dini teklifini yerine getirmekle yüz yüze kaldığı ve şer’i kanunlara riayet etmesinin gerekli olduğu yaşa ulaşmasından ibarettir.

Bu konuda birkaç noktanın dikkate alınması zorunludur:

1. Kız ve erkek akıl, güç, ihtiyar ve buluğ gibi koşullarla birlikte “Mes’ül” ve “Mükellef” unvanına erişmek iftiharına sahip olurlar ve bu arada erkekten daha çabuk teklif yaşına ulaşan kızın, farzları yerine getirmesi; haram ve günahtan kaçınması gerekir.

2. Söz konusu teklif şartlarından birisi kız veya erkekte gerçekleşmemesi durumunda hiçbir amele nispetle sorumluğu yoktur ve amel onun boynundan sakit olur. Örneğin kız veya erkek yeni teklif yaşına ulaşmış ve bazı şer’i teklifleri yerine getirme gücüne ulaşmıştır, ancak örneğin oruç tutma gücü olmadığı için oruç bu kimseye farz değildir, ne var ki daha sonra oruç tutma gücüne ulaşması durumunda kaza etmelidir.

3. Kız ve erkeğin buluğunun açıklanması şundan ibarettir:

A: Göbek altında (avret bölgesinin üstünde) sert ve kalın tüylerin gelmesi;

B: İster uykuda isterse uyanıkken meni gelmesi;

C: Erkekte kameri ayına göre 15 yaşının tamamlanması;[1] kameri ayı, şemsi ayı 15 yaşından 163 gün ve 6 saat daha azdır.[2] Kızda kameri ayına göre 9 yaşının tamamlanması;[3] kameri ayı, şemsi ayı 9 yaşından 97 gün, 22 saat ve 48 dakika daha azdır.[4]

4. Kız ve erkek, teklif yaşları yanında ferdi ve toplumsal meselelerin tehlikelerinden uzak olmaları için evlilik ve iktisadi gibi bireysel ve içtimai konuların bazılarına hazırlıklı olmaları gerekir.[5]

Sonuç itibariyle teklifin alt yapısını oluşturan işlere fıkıhta “Teklif Şartları” denilir. Elbette mükellef olmanın alametlerinin ispatlanmasını şeriat açıklamıştır ve biz, bunlara yukarıda değindik.

İki. Kız ve erkeğin teklif ve sorumluluğu kabullenmeleri, onların düşünce ve iradelerinin değerini ortaya koyar ve böyle bir konumdaki varlık, değer içerir; öyle ki, dört ayrıcalığın olmaması halinde fert ya çocuk, ya deli, ya güçsüz ya da iradesizdir. Her ne kadar bu şartlardan yoksun olan kimse çarpıklık ve eksiklik taşımasa ve sevgi ve merhamet gösterilecek konumda olsa da mesuliyet sahibi olamaz ve insan yalnızca idrak ve kabullenme özelliğiyle değerli ilk amelini gerçekleştirir ve mükellef olduğu işe nispetle yakınlaşma niyetiyle ilk amelini işler. Aynı şekilde söz konusu bu özelliğiyle insan, geniş sorumluluk sahibi olmakla birçok ameli yerine getirebilir. Hangi sebeple ve hangi konumda olursa olsun her fert için öne çıkabilecek; buluğ, akıl, güç ve ihtiyar gibi dört ayrıcalıkların her birinden uzaklaşmakla teklifin değersel konumundan uzaklaşır ve böyle bir kimseye hiçbir teklif yüklenmez.

Gerçekte teklif yaşının anlamı, Allah-u Teâlâ’ya ibadet ve kulluğun hazırlığı ve bu doğrultuda teklif ve sorumluluk kalıbında liyakat ve yaraşırlığın ortaya çıkmasıdır.

Başka bir ifadeyle Teklif, baş ağrısı ve meşakkat değil, kızın, fikri olgunluğunun göstergesi ve onun seçkinlik ve övünç kaynağıdır. Öyle ki kemal ve akıl açısından Allah-u Teâlâ’nın onun için hesap kitap açacağı bir hadde ulaşmıştır ve insanın Rabbinin huzuruna varmakla şereflenmesi ve diğerlerinden daha çabuk böyle bir makamı elde etmesinden daha büyük iftihar olabilir mi?

 


[1]-Musevi Humeyni, Seyit Ruhullah, Tevzihu’l Mesail (Mahşi-İmam Humeyni), Kum: Defteri İntişarati İslami, Sekizinci baskı 1424 k, c. 2, s. 375, mesele 2252.

[2] -Muvahhidi Lenkerani, Muhammed Fazıl, Ahkami Cevanan, Kum: İntişarati Emir Kalem, Otuz beşinci baskı, 1427 k, s. 60.

[3]-Tezihu’l Mesail, (Mahşi-İmam Humeyni), c. 2, s. 375, mesele 2252. (Fakihlerin meşhuru on beş ve dokuz yaşı üzerinde tetik ederler.)

[4] -Ahkami Cevanan, s. 60. Buluğ alametleri hakkında daha fazla bilgi için “Kızların teklif yaşı cevapları”, 23553 (Site: fa6945); “Teklif yaşından önce buluğ alametleri”, 10844 (Bilgisayar kullanıcısı) konularına mütalaa ediniz.

[5] -Bakınız: Mekarim Şirazi, Nasır, İstiftaatı Cedid, Kum: İntişaratı Medreseyi İmam Ali b. Ebi Talib (a.s), 1427 k, c. 2, s. 376.

 

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Vaktin başında namaz kılmak mı iyidir yoksa iki doğuş arasında yatmamak mı?
    5640 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/04/11
    Her şeyden önce bir noktaya dikkat etmeniz lazımdır:Kerahete neden olan uyku ister sabah namazından sonra olsun, ister ondan önce olsun iki doğuş arasındaki uykudur. Bu yüzden sorunuza göre siz iki doğuş arasında uyuduğunuzdan dolayı her iki durumda da kerahete mürtekip olmuş bulunmaktasınız. ...
  • Ahmet ismi İncil’in neresinde gelmiştir?
    26742 Eski Kelam İlmi 2011/11/12
    Bu konuda dikkat edilmesi gereken önemli nokta şudur: Kur’an, İncil’de İslam Peygamber’inin (s.a.a) müjdeleyici olduğunu söylüyorsa, tahrif edilmiş İncil’i değil, Hz. İsa’nın (a.s) getirdiği incili kastetmektedir. Elbette tahrif edilmiş hali hazırdaki İncil’de de, bu meseleye işaret edilmesi dikkate değer bir konudur.Hz. Mesih (a.s), “Farkilit”ın geleceği müjdesini vermişti. Bu kelime ...
  • Bazen kıbleye doğru oturuyor ve temiz imamlar (a.s) ile sohbet ediyorum ve bu esnada bedenimde özel bir hal hissediyorum ve deyim yerindeyse tüm tüylerim ürperiyor. Bu hal neyin işaretidir?
    10283 Pratik Ahlak 2012/01/18
    Bildiğiniz gibi masum hazretler (a.s) bizim amellerimizi gözetlemektedir ve rivayetlerde de bu konuya işaret edilmiştir. Kesinlikle bu ilgi onların haremindeyken veya dikkatle kendilerine sevgi ifadesinde bulunduğumuzda daha çok ve belirgindir. Öte taraftan bedenin heyecanlıyken ve manevi hallerde reaksiyon göstermesi, hepimiz için vuku bulmuştur ve ayet ve rivayetlerde de bunun ...
  • Bankanın halktan geciken taksitten dolayı aldığı “gecikme parası” faiz sayılıyor mu?
    5983 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2012/09/09
    Banka aracılığıyla gecikmiş taksitten dolayı alınan gecikme parasın hükümü hakkında bazı mercilerin görüşleri aşağıda açıklandığı şekildedir: Ayetullah Uzma Hamenei’nin (Allah onun ömrünü uzun etsin) Defteri: Çalışmalarını “İslami Şura Meclisi’nin” tasvip ettiği kanunlar esasına göre yapan ve “Gözetleme Şurası’nın” teyit ettiği bankanın uygulamasında bir ...
  • İlahi yaşam nasıl bir yaşamdır? Şu andaki yaşamla bir tezaddı var mı?
    7834 Pratik Ahlak 2012/01/05
    Kur’an’a baksak ve ‘’Neden yaratıldık? sorusunu ona sorsak şu cevabı verecektir: ‘Ben, cinleri ve insanları, sadece bana kulluk etsinler diye yarattım.’ İbadet nedir? İbadet yani Allah’a kulluk etmektir. Yani yaptığımız bütün işler, hatta yemek içmek gibi günlük ve çok normal işlerimiz bile ilahi ve ibadi ...
  • Acaba Şia mezhebinden Sünni mezhebine geçmek caiz mi?
    4784 Diğer Konular 2018/12/08
    Esasen din ve inanç insanın akıl ve mantık yoluyla hakikati araştırması ve araması sonucu kendi seçimiyledir. İnsan temel inançlarında araştırma yapmalı ve hakikate ulaştıktan sonra onu seçmelidir. Din ve mezhep insana büyüklerinden miras kalmaz. Buna binaen dinin temel inançlarında taklit caiz değildir.[1] Zira din, ...
  • Rivayetlere göre iyi bir ortağın taşıması gereken özellikler nelerdir?
    3561 Şirket 2020/01/20
  • Anne (kadınlar) yoluyla da seyitli intikal eder mi?
    16105 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/06/20
    Hz. Zehra’nın (a.s) tüm evlatlarının Peygamberin (s.a.a) evlatları olduğu hususunda hiçbir şüphe yoktur. Ama Allah Resulü’nün (s.a.a) evladı olmak sıfatı ile seyit ve Haşimi olmak sıfatı arasında fark bulunduğuna dikkat etmek gerekir. Soyu Fatıma Zehra’ya (a.s) ulaşan herkes İslam Peygamberinin (s.a.a) neslindendir, ama seyitlerden değildir; zira seyit ve Haşimî ...
  • Bilal-i Habeşî Ve Hilafet Meselesi
    9683 تاريخ بزرگان 2011/08/03
    Tarihten anlaşıldığı kadarıyla Bilal-i Habeşî halifeler biat etmemiş, bazı yerlerde onlara itiraz etmiş ve hilafet sistemi için ezan okumaktan uzak durmuştur. Bu yüzden Şam’a sürgüne gönderilmiş ve orada vefat etmiştir. ...
  • “Farz” ve “vacip” hangi manaya gelmektedir? Bu iki kelime arasındaki fark nedir?
    10232 مبانی فقهی و اصولی 2014/01/21
    Farz ve vacip eğer değişik durumlarda ve özellikle ayrı (birlikte değil) bir şekilde kullanılırsa, kesinlik ve belirleme anlamına gelir[1] ve ıstılahtaki manası ise mütealliklerinin zorunlu olmasıdır. Ama bu iki kelime arasında bir farkın olduğu bazı lügat kitaplarında zikredilmiştir. Farz ve vacip arasındaki fark, farzın ...

En Çok Okunanlar