Please Wait
16116
İslami şiarlar Allah tarafından ibadet yerleri kılınmış ve insanlara Allah’ı hatırlatacak yerler ve nişanelerdir. Örneğin; Kur’an’da zikredilmiş Safa ve Merve ibadet için tayin edilmiş iki yerdir ki hac merasiminde bu iki yerde Allah yâd ediliyor. Bunun yanı sıra İslami şiarlar için bir çok reel örnek (mısdak) zikredilmiştir; kişilerin Müslüman olduğuna delalet eden alamet ve nişaneler konumunda olan namaz, hac, oruç, zekat, kamet ve ... bunların bir kısmıdır.
Her şeyden önce “şiar” kavramının anlamı bilinmelidir. Zir bu kavramın anlamı bilindikten sonra reel örneklerinin hangisi olduğunu teşhis etmek de onun sayesinde mümkün olabilir.
Şiar Arapça bir kelime olup müfredi “şe’ire” cemi de “şe’air”dir. “Şe’ire” kelimesi alamet ve nişane anlamında kollanılmış.[1]
Bu kelime ıstılah ve kavram olarak ibadet için tayin edilmiş yer anlamındadır.[2] Kur’an’ı kerimde zikredilmiş Safa ve Merve, ibadet için tayin edilmiş iki yerdir ve hac merasiminde bu iki yerde Allah yâd ediliyor.[3]
Kur’an’ı Kerimde Şiarlar Kavramı:
Arapça da “şe’ire” kelimesinin cemi olarak gelmiş olan “şe’a’ir” ibaresi kur’an’ı kerimde açık bir şekilde beyan edilmiştir. Allah’u Teâlâ birçok ayette İslam dinin şiarları için bazı reel örneklerini beyan etmekle birlikte Müslümanlardan ilahi şiarları büyük ve değerli saymaları hakkında düstur vermiştir. Bu şiarlara değer verip onlara riayet eden müminlerin kalben takvalı olduğuna delalet ettiğine delalet eden nişane şeklinde olduğunu bildirmiştir.[4]
Elbette yukarıda söylendiği gibi İslam’ın şiarları Kur’an’da açık bir şekilde beyan edilenlerle sınırlı değildir. Bilakis ibadet için tayin edilmiş her yer ve Allah’ı hatırlatan her nişane İslami şiarlardan sayılır. Ama bunların içinde, örneğin; hac gibi bazıları has bir değere ve niteliğe sahiptirler. Hac İslam’ın en önemli şiarlarındandır.[5] Kur’an’ı kerimin bazı yerlerinde açık bir şekilde buna değinilmiştir:
- “Şüphesiz Safa ile Merve, Allah’ın (dininin) nişanelerindendir”.[6]
- “Kurbanlık büyük baş hayvanları da sizin için Allah’ın dininin nişanelerinden kıldık”.[7]
Buna binaen İslami şiarlar ve kur’an’ın tabiriyle “şeairu’l-lah” ibadet için alametler ve yerlerdir. Allah onları ibadet için tayin etmiş ve onlar Allah’ı insana hatırlatırlar; kişilerin Müslüman olduğuna delalet eden alamet ve nişaneler konumunda olan namaz hac, oruç, zekat, kamet ve ...[8] gibi. Sapıklığa düşmekten güvencede kalsınlar diye Müslümanlar bu şiarlar mihverde bir araya geliyorlardir.[9]
[1] KARŞİ, Seyit Aliekber, “Kamus-i Kur’an”, baskı, 6, Tahran: Darul-Kütubil İslamiye, 1412, c 4, s. 42; İsmail b. Ubad, “el-Muhitu fi el-Luga” Baskı 1, Beyrut: Neşri Alemi’l-Kitap, c. 1, s. 281; CEVHERİ, İsmail b. Hummad, “es-Sihah-Tacu’l-Luga ve Sihahu’l-Arabiye”, baskı, 1, Beyrut: Darul İlm Lilmelayin, c. 2, s. 698.
[2] TABERİSİ, Fazl b. Hasan, “Mecmeu’l-Beyan fi Tefsiri’l-Kur’an”, Baskı, 1, Tahran: İntişarat-i Ferahani,1374, Şemsi, c. 2, s. 130.
[3] TABATABAİ Allame Muhammed Hüseyin, “el-Mizan fi Tefsiril-Kur’an”, Farsça Mütercim: MUSEVİ HEMEDANİ, Seyit Muhammed Bakır, baskı, 5, Kum: Defter-i İntişarat-i İslami Camatu Mudderisin Hevze’i İlmiye’i Kum, 1374, Şemsi, c. 2, s. 580; TABERİSİ, Fazl b. Hasan, “Mecmeu’l-Beyan fi Tefsiri’l-Kur’an”, Baskı, 1, Tahran: İntişarat-i Ferahani,1374, Şemsi, c. 2, s. 130
[4] “Zalike ve mey yüazzim şeairallahi fe inneha min takvel kulub” (Hac, 32).” Vel büdne cealnaha leküm min şeairillahi leküm fiha hayrun fezkürüsmellahi aleyha savaf fe iza vecebet cünubüha fe külu minha ve at'imül kania vel mu'terr kezalike sehharnaha leküm lealleküm teşkürun”, (Hac, 36).
[5] AMİLİ, (Şehit Sani), Zeynuddin b. Ali, “Ravdetu’l-Behiye fi Şerhi’l-Lümati’d-Dımışkiıye el-Muhaşi-Sultanu’l-Ulema”, Baskı, 1, Defter-i İntişarat-i Defter-i Teblgat-i İslami Havze-i İlmiye-i Kum, c. 1 s. 217.
[6] Bakara, 158.
[7] Hac, 36.
[8] “Ravdetu’l-Behiye fi Şerhi’l-Lümati’d-Dımışkiıye”, c. 1, s. 217.
[9] ŞEKURİ, Ebul Fazl, “Fıkh-i Siysi İslam”, Baskı, 2, Merkez-i İntişarat-i Defter-i Teblgat-i İslami Havze-i İlmiye-i Kum, 1377, s. 117.
: ما المراد من الشعائر الاسلامیة؟ و ما هی کیفیتها فی القرآن الکریم؟ 
: معنای شعایر اسلامی چیست؟ و شعایر اسلامی از دیدگاه قرآن چگونه است؟
