جستجوی پیشرفته
بازدید
4712
آخرین بروزرسانی: 1397/03/28
خلاصه پرسش
چنانچه یکی از مستشرقین ادعا کرده است، آیا قداست کتاب‌های مقدس، نسبی بوده و وابسته به قداست بخشیدن افراد جامعه به آنها است؟
پرسش
یکی از مستشرقین می‌گوید: «کتاب مقدس» را باید در اصل در معنای نسبی شناخت نه معنای مطلق آن. این مفهوم همچنان باید از ریشه‌ی خود رها شود و تنها به متون مستند یا «کتاب‌ها» مربوط نباشد. رجوع شود به شفاهی و کتبی در عربستان. منظور ما از «کتاب مقدس» در این مقال بسیار متفاوت و وسیع‌تر از «متن» می‌باشد. «کتاب مقدس» یک نوع سبک ادبی نیست، بلکه از نوع مذهبی – تاریخی آن می‌باشد. هیچ متنی جدا از نقش کاربردی آن در جامعه مذهبی و سنت‌های تاریخی آن جامعه در مورد ایمان معتبر و مقدس نیست. ماهیت مقدس یک کتاب، ویژگی پیشین آن نیست، بلکه یک ویژگی است که در زندگی افراد باایمانی که آن‌را به عنوان متنی مقدس یا روحانی درک نموده و رفتار می‌کنند ایجاد می‌شود و به طور گسترده نسبت به آن شناخت پیدا می‌کنند. برای مثال رجوع شود به مناسک و قرآن. متن تنها زمانی تبدیل به «کتاب مقدس» می‌شود که گروهی از افراد آن‌را به عنوان متنی مقدس، قدرتمند و معنادار دانسته و ارزش قائل شوند که از سندیت و اعتباری متعالی برخوردار است و به نحوی برتر و در نتیجه مجزا از سایر گفتار و نوشتار می‌باشد. به عبارت دیگر، ویژگی‌های «کتاب مقدس» به خود متن تعلق ندارد، بلکه به نقش و جایگاه آن در جامعه مذهبی تعلق دارد. ممکن است متنی برای یک فرد یا گروه «کتاب مقدس» باشد، اما برای افراد یا گروه‌های دیگر صرفاً «کتاب» یا متنی «عادی» محسوب شود. این امکان وجود دارد که قرآن را یا به عنوان متن عادی یا کتاب مقدس مورد بررسی قرار داد، اما بررسی قرآن به عنوان متنی عادی عموماً با مطالعه و بررسی آن به عنوان «کتاب مقدس» بسیار متفاوت می‌باشد، درست همان‌طور که خواندن و پاسخ به آن تنها به عنوان یک کتاب معمولی با قرائت و پاسخ به آن به عنوان کلامی که لفظ به لفظ از سوی خداوند نازل شده است بسیار متفاوت می‌باشد. منظور نویسنده از این‌که نوع ادبی نیست و نوع تاریخی و دینی است چیست؟ چه فرقی بین این دو وجود دارد؟ و این‌که اگر چیزی تاریخی و دینی باشد، می‌شود آن‌را نوع ادبی به حساب آورد؟ آیا می‌توان متن قرآن را ادبیات به حساب آورد؟ آیا قران مثل کتاب حافظ است، یا اشعار ابوالقیس؟ اگر بگوییم قرآن text است قرآن چه می‌شود؟ چه کارهایی می‌توان کرد؟ چه چیزهایی را به دست می‌آوریم، و چه چیزهایی را از دست می‌دهیم؟ سؤال اصلی: آیا قرآن و کتاب مقدس، مقدس بودنشان ذاتی است یا نسبی؟ب رای گروهی مقدس و برای برخی دیگر عادی است؟ با ذکر منبع
پاسخ اجمالی
چنین ادعایی که از طرف برخی مستشرقین مطرح شده، قابل پذیرش نیست؛ به عنوان نمونه، ادعا شده که:
«هیچ متنی جدا از نقش کاربردی آن در جامعه مذهبی و سنت‌های تاریخی آن جامعه در مورد ایمان معتبر و مقدس نیست. ماهیت مقدس یک کتاب، ویژگی پیشین آن نیست، بلکه یک ویژگی است که در زندگی افراد با ایمانی که آن‌را به عنوان متنی مقدس یا روحانی درک نموده و رفتار می‌کنند ایجاد می‌شود و به طور گسترده نسبت به آن شناخت پیدا می‌کنند»
اما با اندکی دقت در استدلالی که در متن بالا نهفته است، درمی‌یابیم که در آن به اصطلاح منطق‌دانان «دور» وجود داشته  و سر از تناقض در می‌آورد.
توضیح این که بر اساس این گفتار، قداست کتاب وابسته به این است که افراد آن جامعه آن‌را مقدس بدانند؛ و از سوی دیگر این مطلب واضح است که افراد یک جامعه در صورتی کتابی را که مقدس می‌دانند که آن کتاب به خودی خود برخوردار از ملاکات تقدس باشد؛ یعنی افراد جامعه - بدون در نظر گرفتن دیدگاه دیگران- کتابی را مقدس می‌دانند که واجد ویژگی‌ها و معیارهای قداست باشد. البته از آن‌جا که ممکن است ملاک و معیار قداست در میان اقوام مختلف باشد، مصادیق قداست نیز در نظر آنان مختلف گردد. در نظر عده‌ای ملاک قداست انتساب به اجداد گذشته است و در نظر عده‌ای دیگر انتساب به خداوند ملاک قداست است، و در نظر گروهی دیگر محتوای متن و مباحث کتاب معیار ارزش‌گزاری است؛ بنابراین نمی‌توان گفت: «هیچ متنی جدا از نقش کاربردی آن در جامعه مذهبی ... مقدس نیست». بلکه بر عکس کتابی در میان افراد جامعه مقدس است که برخوردار از ملاکات تقدس ذاتی باشد. چنان‌که نویسنده ناخودآگاه در لابلای سخنان خود به این مطلب اعتراف می‌کند و می‌گوید: «متن تنها زمانی تبدیل به «کتاب مقدس» می‌شود که گروهی از افراد آن‌را به عنوان متنی مقدس، قدرتمند و معنادار دانسته و ارزش قائل شوند که از سندیت و اعتباری متعالی برخوردار است و به نحوی برتر و در نتیجه مجزا از سایر گفتار و نوشتار می‌باشد». این عبارت به خوبی نشان می‌دهد که منشأ قداست کتاب در جامعه، برخورداری از قداست ذاتی کتاب در نظر آنان است.
نکته پایانی این گفتار که «ممکن است متنی برای یک فرد یا گروه «کتاب مقدس» باشد اما برای افراد یا گروه‌های دیگر صرفاً «کتاب» یا متنی «عادی» محسوب شود. این امکان وجود دارد که قرآن را یا به عنوان متن عادی یا کتاب مقدس مورد بررسی قرار داد، اما بررسی قرآن به عنوان متنی عادی عموماً با مطالعه و بررسی آن به عنوان «کتاب مقدس» بسیار متفاوت می‌باشد»؛ این مطلب کاملاً طبیعی و مورد پذیرش است که مطالعه یک کتاب با این دید که کتابی مقدس است، متفاوت با مطالعه‌ای است که آن‌را متنی عادی بداند.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    791871 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    755965 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    679154 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    658414 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648276 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    599843 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    579970 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    564683 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564016 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    558560 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...