Please Wait
11083
Eğer bir konu kanun koyucu zamanında var ise veya bu konu hakkında soru sorulmuş ise, özel bir şekilde onun hükmü beyan edilmiştir. Bir konunun dile getirilmediği yerlerde ise onun hükmü genel olarak belirtilmiştir. Örneğin alkollü içecekler arasında o zamanda bulunan üzüm şarabı veya hurma şarabının hükmüne özel bir şekilde işaret edilmiştir, oysaki bugün dünyada birçok alkollü içecek bulunmaktadır ve kutsal şeriatta belirtilmiş tümel kaidelerden istifade ederek onların şer’i hükmü belirlenebilir. Başka bir örnek: Denizde avlanmak hususunun hükmü, şeriatta halkın tüm deniz varlıklarını bilmemesi ve bugün teknoloji aracılığıyla keşfedilen birçok türün geçmişte keşfedilmemesi nedeniyle, genel bir şekilde beyan edilmiştir. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: “Pulu olan her balığın etini yemek helaldir.”[1] Uyuşturucu maddelerin de bugün değişik türleri vardır ve gün be gün bu türler artmaktadır. Bu, yeni konulardan sayılır ve yeni olması nedeniyle Kur’an ve hadislerde onun hükmüne özel bir şekilde işaret edilmemiştir. Ama onun hükmü İslam’da (Kur’an ve hadiste) beyan edilmiş tümel kaide ve usuller aracılığıyla belirlenebilir. Bu tümel kaidelerden biri, insan sağlığı için zararlı olan her şeyin haram olmasıdır.[2] Kesim ve türleri gibi meselelerin hükmünün Kur’an ve hadislerde belirtilmesinin nedenlerinden biri, o günkü halkın bununla sorun yaşamasıydı. Ama eroin ve uyuşturucu haplar gibi şeyler söz konusu zamanda var olmadığından onlar için bir hüküm belirtilmemiştir. Lakin içtihat ve hükümlerin belirlenmesi konuları çerçevesinde bu gibi konuların hükmü müçtehitler tarafından belirlenebilir.
İlgili başlıklar:
1. Soru: 5574 (Site: tr5844) (İslam dininde hatemiyetin sırrı).
2. Soru: 11957 (Site: tr11748) (Karidesin helal olmasının felsefesi).
[1] Saduk, Muhammed bin Ali, Men la Yehzeruhu’l Fakih, c: 3, s: 323, hadis 4152, قَالَ الصَّادِقُ ع: كُلْ مِنَ السَّمَكِ مَا كَانَ لَهُ فُلُوسٌ وَ لَا تَأْكُلْ مِنْهُ مَا لَيْسَ لَهُ فَلْس
[2] Ecvibetu’l İstiftaat (farsi), s. 313: Uyuşturucu madde kullanmak ve onlardan yararlanmak, taşıdığı bireysel ve toplumsal zararlar sebebiyle haramdır. Bu delil uyarınca aktarmak, saklamak ve alıp satmak gibi yollarla onlardan gelir elde etmek de haramdır.