گنجینه پاسخ ها (طبقه بندی موضوعی:فصاحت و بلاغت)
-
در آیه‌ی «وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ أَسْباطاً» از لحاظ ادبیات عرب آیا نباید به جای کلمات «أسباطا» و «اثنتی» از کلمات «سبطا» و «اثنی» استفاده می‌شد؟
313 1399/07/08 صرف و نحوابتدا باید به این نکته توجه داشت که قران کریم مقدم بر قوانین ادبیات عرب است. به عبارت دیگر ، قبل از نزول این کتاب مقدس ، ادبیات عرب به صورت قواعد منسجم و مندرج در کتاب‌ها نبود. تنها بعد از نزول قران بود ...
-
آیا استفاده از واژه «ولادت» برای معصومان(ع) صحیح نبوده و به جای آن باید از واژه «ظهور» استفاده کرد؟!
2695 1398/05/28 لغت شناسیابتدا باید گفت که واژه ولادت از ریشه ولد به معنای خروج فرزند از شکم و رحم مادر است. [ 1 ] هم‌چنین کلمه ظهور از ریشه ظهر به معنای اشکار شدن چیز مخفی و مطلع شدن از ان است. [ 2 ] بر این اساس و با توجه به ...
-
چرا در مناجات شعبانیه، عبارات «یدنیه منک» و «یقرّبه منک» مورد استفاده قرار گرفته است، با آنکه با توجه به معنا باید گفته می‌شد: «یدنیه إلیک» و «یقرّبه إلیک»؟!
1565 1398/04/04 لغت شناسیدر زبان عربی ، به طور معمول ، هر فعل ، یک یا چند حرف جر ویژه خود را دارد که در عبارت پردازی ها تنها از ان حروف استفاده می شود [ 1 ] که برای اگاهی دقیق از انها باید کتاب های لغتی که شیوه گفتاری مردم عرب ...
-
قرآن کریم در بیان عذاب الهی گاه از مشتقات ریشه «رمی(تیرباران)» و گاه از مشتقات ریشه «مطر(باران)» استفاده میکند. تفاوت معنایی این دو ریشه در چیست؟
1533 1398/02/20 لغت شناسیهمان گونه که در پرسش امده ، در ایه 4 سوره فیل می خوانیم: ترمیهم بحجاره من سجیل که معنای واژه رمی به معنای پرتاب کردن و دور انداختن سنگ و یا تیر [ 1 ] و یا هر چیزی است که به اندازه کف دست و یا بزرگ تر از ...
-
اصطلاح «جناس» در دانش بلاغت به چه معنا است و انواع آنرا بیان کنید؟
1962 1397/12/19 لغت شناسیواژه جناس از ریشه جنس [ 1 ] در اصطلاح علم بلاغت ، به شباهت ظاهری دو کلمه ، اطلاق می شود. [ 2 ] در کنار هم امدن دو لفظ مشابه چه در شعر و چه در نثر بر زیبایی و شیوایی سخن می افزاید و از این رو جناس ، جزو ...
-
معنای «مدح شبیه به ذم» و «ذم شبیه به مدح» چیست؟
3314 1397/12/05 فصاحت و بلاغتیکی از ارایه های ادبی کلام و زیبا سازی سخن ، تاکید المدح بما یشبه الذم و تاکید الذم بما یشبه المدح ؛ [ 1 ] است که به معنای بهتر ستایش کردن یک فرد با استفاده از چیزی که شبیه نکوهش است و نکوهش شدید با چیزی ...
-
«استعاره» چیست و چه اقسامی دارد و فرق آن با «تشبیه» چیست؟
22357 1397/02/09 فصاحت و بلاغتاستعاره در لغت از ریشه عور به معناى درخواست عاریه دادن چیزی است. [ 1 ] و در اصطلاح علم بلاغت ، به کار بردن لفظى است در غیر معناى حقیقی اش به جهت علاقه ، پیوند و مشابهتى که بین معناى حقیقی و معنای مجازی ...
-
حضرت خضر(ع) نوجوانی را قبل از وقوع جنایت کشت، پس چرا امام علی(ع) با آنکه می‌دانست که ابن ملجم قاتل ایشان است، از کشتن او خودداری کرده و آنرا قصاص قبل از جنایت دانست؟!
3370 1396/11/16 تفسیران ولی خدا که نامش را خضر اعلام کرده اند و مدتی را با حضرت موسی ع سپری کرد ، در این مدت همراهی - مانند دیگر پیامبران و اولیا - مامور به ابلاغ و اجرای تکالیف تشریعی نبود ، بلکه ماموریت ایشان ، اجرای برخی ...
-
اصطلاح «ایهام» در دانش بدیع به چه معنا است؟ آیا این صنعت در قرآن کریم نیز مورد استفاده قرار گرفته است؟ اگر آری، چند نمونه ذکر نمایید.
3732 1395/11/26 فصاحت و بلاغتارایه ایهام یا توریه از پر کاربردترین صنعت ها در دانش بدیع است. ایهام به وهم و گمان افکندن یا توریه پوشانیدن و در پرده سخن گفتن از روش هایی است که سخن گفتن را جذاب و شیرین می نماید ؛ بدین سان که در کلام ...
-
معنا و کارکرد «إن» شرطیه، چیست؟ اگر این حرف به فعل ماضی متصل شود، آیا معنایش متفاوت با زمانی خواهد بود که اتصال آن با فعل مضارع برقرار شود؟
13554 1395/10/08 صرف و نحویکى از کلمات پرکاربرد در زبان عرب ، کلمه حرفی ان مى باشد که یکی از معانی ان [ 1 ] شرطیت است. [ 2 ] ان شرطیه داراى دو عمل است: الف. عمل معنوى: یعنی مشروط کردن وجود جزا بر وجود شرط. [ 3 ] باید دانست ...
-
«وَ السَّمَاء وَ مَا بَنَاهَا» سوگند به آسمان و آن‌کس که او را آفرید! مگر فرد دیگری غیر از پروردگار، سازنده آسمان‌ها بود که خدا به او سوگند یاد میکند؟!
3320 1395/08/03 تفسیرخداوند در این ایه شریفه به دو چیز ؛ یعنی فعل خود و ذات خود سوگند یاد فرموده است: [ 1 ] و السما و ما بناها ؛ [ 2 ] و قسم به اسمان و کسى که اسمان را بنا کرده است . چنین سوگندی اشتباه نیست ؛ زیرا متکلم ...
-
در آیه 124 سوره مبارکه بقره که در ارتباط با آزمون حضرت ابراهیم(ع) است، چه نکات بلاغی به کار رفته است؟
3732 1395/07/13 تفسیردر این ایه شریفه می خوانیم: و اذ ابتلى ابراهیم ربه بکلمات فاتمهن قال انی جاعلک للناس اماما قال و من ذریتی قال لا ینال عهدی الظالمین ؛ [ 1 ] [ به خاطر اورید ] هنگامى که خداوند ، ابراهیم را با وسایل گوناگونى ...
-
آیات 79 تا 82 سوره کهف چگونه از هدف رفتارهای خضر(ع) که مورد اعتراض موسی(ع) قرار گرفته بود، پرده بر می‌دارد؟
6478 1395/04/09 تفسیرخداوند در قران کریم هنگامی که داستان ملاقات و همراهی حضرت موسی و خضر ع را مطرح می کند ، بیان می دارد که در ان همراهی سه کار عجیب سوراخ کردن کشتی ، کشتن نوجوان و تعمیر دیوار - از جناب خضر سرزده است که ...
-
چرا قرآن در اعلام مدت زمان رسالت 950 ساله حضرت نوح(ع) فرمود: 1000 سال جز 50 سال؟!
10937 1394/10/03 تفسیرقران کریم در زمینه مدت رسالت حضرت نوح ع می‌فرماید: و لقد ارسلنا نوحا الى قومه فلبث فیهم الف سنه الا خمسین عاما فاخذهم الطوفان و هم ظالمون ؛ و ما نوح را به سوى قومش فرستادیم و او را در میان انان هزار سال ...
-
در فراز قرآنی «قَالَتَا أَتَیْنَا طَائِعِینَ» با وجود آنکه فعلش مثنای مؤنث است(قالتا)، چرا حال مرتبط با آن به صورت جمع مذکر(طائعین) آمده است؟
16359 1394/08/23 تفسیرخداوند در ایه 11 سوره فصلت می فرماید: ثم استوى الى السما و هی دخان فقال لها و للارض ائتیا طوعا او کرها قالتا اتینا طائعین . [ 1 ] در این ایه ، خداوند اسمان و زمین را مورد خطاب قرار داده و با عبارت ائتیا ...
-
مراد از «مشاکله» در اصطلاح «علم بیان» چیست؟
9361 1394/03/06 فصاحت و بلاغتهر انسانی برای رساندن معانی مورد نظر خود و القای ان به مخاطب ، ناچار باید از الفاظ استفاده نماید. بنابراین درست به کار بردن الفاظ و چگونگی کنار هم قرار دادن ، و انتخاب نوع لفظ نسبت به مخاطبان مختلف ، در ...
-
تفاوت میان «موعظه» و «نصیحت» چیست؟
12035 1394/01/03 تفسیر1. موعظه و نصیحت تا حدودی با هم مترادفند ، در روایت امده است: الموعظه نصیحه شافیه ؛ [ 1 ] موعظه ، نصیحتی شفا دهنده است. موعظه در این روایت ؛ یعنى: بیان کردن چیزهایى که دل شنونده را نرم کند ؛ مانند: بیان ...
-
چرا در مواردی لزوم اطاعت مسلمانان از خدا و پیامبر(ص) با تکرار افعالی مانند «أطیعوا» اعلام شده و گاه این افعال به صورت مستقل برای حضرتشان تکرار نشده است؟
5593 1393/12/21 تفسیراطاعت از پیامبر اسلام ( ص ) در کنار اطاعت از خدای متعال ، از جمله دستورات قران کریم است و به تصریح این کتاب مقدس ، هر کسی که از پیامبر ( ص ) اطاعت کند ، در واقع از خدا اطاعت کرده است. [ 1 ] با این وجود ...
-
کنایه چیست؟ و چند قسم است؟
30905 1393/06/27 علوم قرآنیکنایه در اصطلاح علم بلاغت عبارت است از: لفظی که معنای غیر حقیقی ان مورد نظر باشد ، ولی به دلیل این که قرینه ای ندارد تا از اراده معنای حقیقی جلوگیری کند ، جایز است معنای حقیقی ان نیز اراده شود. کنایه ...
-
لطفاً به همراه تعریف فصاحت و بلاغت، نمونه‌هایی از رعایت این قوانین را در قرآن نشان دهید.
32481 1392/08/21 علوم قرآنیوقتی در علوم تخصصی ، صحبت از تعریف اصطلاحات به میان می اید ، بدون تردید با تعریف های مختلفی از دیدگاه اندیشمندان و متخصصان ان علوم روبرو هستیم. فن بلاغت و علوم پیرامون ان نیز که در میان اندیشمندان عرب ...
-
تفاوت تصور و تصدیق در علم نحو با تصور و تصدیق در علم منطق و علم بلاغت چیست؟
15409 1392/04/12 کلیاتتصور و تصدیق دو اصطلاح منطقی اند که اولی به معنای حضور صورت شی بدون حکم نزد عقل ، و دومی به معنای حضور صورت شی نزد عقل همراه با حکم است. اما در علم نحو و بلاغت اصطلاح جداگانه در خصوص این دو وجود ندارد ...
-
چرا در آیه 32 سوره انعام کلمه لعب، مقدّم بر کلمه لهو شده است، ولی در سوره عنکبوت آیه 64 کلمه لهو مقدم بر کلمه لعب شده است؟
26944 1390/12/21 تفسیرکلمه لعب و لهو در کنار یکدیگر ، در شش سوره قران امده که در چهار مورد کلمه لعب مقدم بر لهو ذکر شده و در دو جای دیگر کلمه لهو مقدم بر لعب امده است. این دو لغت به شدت از نطر معنایی نزدیک یکدیگر هستند ، بدین ...
-
آیا تکرار آیات و مطالب در قرآن، دلیل عدم انسجام آیه های آن نیست؟
13205 1388/08/18 تفسیرهدف از داستان هاى قران رشد و تکامل انسان ها است ، هدف نور و روشنایى در جان ها است و کنترل هوس هاى سرکش ، بالاخره هدف مبارزه با ظلم و ستم و انحراف است. دلایل و نکات پراکندگی موضوعات در قران عبارت ...
