آخرین پرسش ها و پاسخ ها
-
عبارت «لا مؤثّر فی الوجود إلّا الله» که در برخی منابع اسلامی وجود دارد، ناظر به چه واقعیتی است؟
43معنای ظاهری جمله‌ی «لا مؤثر فی الوجود الا الله»، آن است که هیچ تأثیرگذاری در جهان هستی به غیر از خدای متعال وجود ندارد و هر اثری که مشاهده می‌شود، خداوند صاحب آن اثر است. این عبارت بیشتر در کتاب‌های فلسفی[1] و کلامی[2] مشاهده می‌شود، و ...
-
منشأ پیدایش دین چیست؟ آیا نمی‌توان نظریه مارکس را که می‌گوید دین، ابزاری در دستان قشر مرفه برای بهره‌برداری از قشر زحمت‌کش است را با واقعیت جوامع دین‌مدار منطبق دانست؟!
86 دین شناسیاگرچه برخی منشأ دین را اموری مانند ترس، نادانی، ابزاری در دست زورمداران و ... اعلام کرده‌اند؛ اما واقعیت این است که دین همزاد فطرت انسان‌ها بود، و دین‌مداران واقعی از دین برای هدایت خود و دیگران بهره می‌جویند.البته در این میان مدعیان دروغینی هم وجود داشته و دارند که ...
-
چرا در میان عالمان دینی معاصر، افراد مستجاب الدعوه و نیز آگاه به تعبیر خواب کمتر پیدا می‌شوند؟
101 بیشتر بدانیدشاید امروزه بروز کرامات از علما و افراد متقی و پرهیزکار و نیز مستجاب الدعوه بودن آنان کمتر به چشم آید، ولی نمی‌توان گفت که چنین افرادی وجود ندارند؛ زیرا چه بسا افرادی صاحب کرامت و مستجاب الدعوه بوده، اما به دلایلی – مانند گسترش ارتباطات و جلوگیری از برخی ...
-
آیا در روایات آمده است که هنگام حسابرسی قیامت، خوبی‌هایی که احیانا در شخص ظالم وجود دارد، از پرونده او محو شده و در حساب نیکی‌های شخص مظلوم نگاشته می‌شود؟
121 حدیثکسانی که در دنیا هر نوع ظلم و ستمى نسبت به دیگران روا داشتتند، مانند این‌که، شخصیت و آبرویشان را در معرض خطر انداخته و یا ضررهای مالی به آنان وارد کرده باشند، اگر در دنیا در صدد جبران و حلالیت برنیایند، فردای قیامت و هنگام حسابرسی پرونده‌ها، ...
-
مراد از «آیه ابلاغ» و یا «آیه تبلیغ» دقیقا کدام آیه از قرآن بوده و شأن نزول آن چیست؟
71 تفسیردر آیه 67 سوره مائده از طرف خداوند به رسول خدا(ص) فرمانی صادر شده و حضرتشان موظف به ابلاغ آن شده است:«یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرینَ»؛اى ...
-
اگر گرسنگی مداوم موجب ریزش مو شود، آیا می‌توان آن‌را مجوزی برای ترک روزه دانست؟
109ریزش مو به تنهایی نمی‌تواند مجوزی برای افطار و ترک روزه باشد، مگر این‌که مقدار و حجم ریزش مو به گونه‌‌ای باشد که نوعی آسیب جدی به بدن به شمار آید. در این حالت باید به گونه‌‌ای روزه گرفت که چنین آسیبی ایجاد نشود، و لو این‌که ...
-
آیا انجام غسل جنابت برای کسی که اهل نماز و روزه نیست، واجب است؟!
152از نظر عقلی عمل به دستورات دین بر همگان لازم و واجب است؛ زیرا انسان با ترک آنها با ضرر و خطر بسیار مهمی روبرو خواهد شد. ضرر و خطری که با هیچ خطر و ضرری که ما می‌شناسیم قابل مقایسه نیست.[i]به هر حال، ...
-
بر اساس قواعد فلسفی، آیا هر موجودی که علتش کامل‌تر باشد، خود آن موجود نیز کامل‌تر خواهد بود؟
71هر موجودی که علتش کامل‌تر باشد، خود آن موجود هم کامل‌تر خواهد بود. این قاعده را شیخ اشراق مطرح نموده و برای اثبات برخی مسائل به آن استناد کرده است.وی می‌گوید:«فما وراء نور الانوار، ای من الانوار المجرده کماله و نقصه یکون بسبب رتبة فاعله؛ لاستحالة ان یکون بسبب قابله. ...
-
آیا اراده و کتابت (نگارش) در آیاتی مانند «کتب الله» و «أراد الله»، معنای متفاوتی با یکدیگر دارند؟
62«أراد یرید» که مصدر آن «اراده» بوده و در قرآن کریم فراوان مورد استفاده قرار گرفته است، در اصل به معنای خواستن همراه با اختیار و انتخاب است که از لوازم این معنا، رفت و برگشت، نگاه و تأمل کردن، تردید داشتن و حالت اضطراب و عدم آرامش ...
-
بر اساس روایتی از امام صادق(ع)، یکی از مصادیق اسراف، هزینه کردن برای چیزی است که ضرر دارد. آیا این روایت را نمی‌توان دلیلی برای حرمت سیگار دانست؟!
188 حدیثدر منابع معتبر، روایتی به این مضمون آمده است: «شخصی از امام صادق(ع) پرسید بعد از استفاده از نوره، می‌توانم به بدنم آرد بمالم؟[1]امام(ع) فرمود: اشکالی ندارد!فرد پرسشگر دوباره پرسید: برخی گمان می‌کنند که این کار، نوعی اسراف است!امام(ع) فرمود: آنچه برای اصلاح و سلامتی ...
-
با توجه به این‌که «اسم اشاره» مفهوم کلی را جزئی می‌کند، آیا خود اسامی اشاره، کلی هستند یا جزئی، و آیا معقول فلسفی هستند یا منطقی؟
87 معقول ثانیبه نظر می‌رسد از دو زاویه می‌توان به اسم‌های اشاره نگریست: یکی به لحاظ مفهوم، و دیگری به لحاظ مصداق.به عبارت دیگر، گاهی تنها به مفهوم این اسم‌ها توجه می‌شود، و گاهی از این لحاظ مورد توجه قرار می‌گیرند که نشانگر خارج و مصداق هستند.در نگاه اول، اسم‌های اشاره، کلی ...
-
جدا از حدیث قرب نوافل، آیا روایتی مرتبط با قرب فرائض نیز داریم که نزدیک‌شدن به خدا از راه انجام فرائض را برتر از تقرب از راه انجام نوافل بداند؟!
142 حدیثبه مسئله‌ی قرب فرائض، در روایت معتبری تصریح نشده است. البته در برخی کتاب‌های متأخر روایتی غیر مستند در این مورد نقل شده است که به نظر می‌رسد روایت مستقلی نباشد، بلکه شاید برداشت و استنباط از روایت قرب نوافل باشد، هر چند محتوای آن‌را با توجیه و تفسیر می‌توان ...
-
تفاوت‌های میان آیه 58 بقره و آیه 161 اعراف که هر دو مورد دستور خداوند به بنیاسرائیل برای ورود به سرزمین مشخصی است، ناظر به چیست؟
118 تفسیرسرگذشت بنیاسرائیل در دوره‌های مختلف، بخش مهمی از قرآن را تشکیل می‌‌دهد. گاهی یک داستان به دلیل اهمیت بالا و نکته‌ها و پندهای موجود در آن، چندین بار در قرآن تکرار شده است که معمولا در هر تکرار، آن داستان از زاویه‌‌ای متفاوت، مورد بررسی و توجه قرار ...
-
آیا خداوند در وحی به پیامبران خود همواره با لحنی دستوری تنها یک گزینه را پیش روی آنان قرار داده و تنها بر اساس آنچه در آیه 86 سوره کهف آمده، ذو القرنین را در انجام یکی از دو کار مخیر نمود؟!
119 تفسیراز برخی آیات قرآن کریم چنین برداشت می‌شود که اختیار نوع عذاب یا بشارت اختصاص به ذی القرنین ندارد؛ چرا که در آیات دیگر هم این مسئله آمده و خداوند پیامبر(ص) را در برخی مسائل مختار گذاشته است؛ مانند:«فَإِذا لَقیتُمُ الَّذینَ کَفَرُوا فَضَرْبَ ...
-
آیا منطقی است که خداوند دانا و حکیم، برای اداره امور کشورها نظام جمهوری را پیشنهاد کند و آن‌را وابسته به آرای عمومی مردمی نماید که بیشترشان تحلیل سیاسی درستی نداشته و تحت تأثیر رسانه‌ها قرار گرفته و یا با انگیزه‌های نژادی، قومی و ... رأی می‌دهند؟
175 بیشتر بدانیدنخست باید توجه داشت که حاکمیت و کشورداری در تمام جوامع، وابسته به پذیرش مردم است، و اگر فردی تمام جهات مثبت را برای فرمانروایی داشته؛ اما طرفدارانش به اندازه‌ای نباشند که بتواند با کمک آنان به اداره امور کشور بپردازد، حکومت او دوامی نخواهد داشت. به همین دلیل مقبولیت ...
-
قاعده فلسفی «کلّ ما هو أقدمُ بالزمان فهو آخرٌ بالرتبة و الشرف» را توضیح دهید؟
110«کل ما هو أقدمُ بالزمان فهو آخرٌ بالرتبة ِو الشرف»؛ (هر آنچه از جهت زمان مقدّم است، از جهت رتبه و شرف موخّر است).چنین قاعده‌ای با این عبارات در کتاب‌های فلسفی و کلامی تألیف‌شده پیش از صدرالمتألهین دیده نمی‌شود؛ بلکه مسئله‌ای با عنوان «تقدم زمانی» در کتاب‌های فلسفی ...
-
بر اساس روایات، آیا هر کس به نامحرمی نگاه کند، روز قیامت، میخ‌های آتشین بر چشم‌هایش خواهند کوبید؟! اگر آری، پس تمام بازاریان، دانشجویان، رانندگان و ... باید سرنوشت شومی داشته باشند!
293 حدیثدر بررسی روایتی که در پرسش به آن اشاره شده باید گفت؛ این تهدید ضمن حدیثی طولانی از رسول خدا(ص) نقل شده است:«...وَ مَنْ مَلَأَ عَیْنَیْهِ مِنِ امْرَأَةٍ حَرَاماً حَشَاهُمَا اللَّهُ تَعَالَى یَوْمَ الْقِیَامَةِ بِمَسَامِیرَ مِنَ النَّارِ وَ حَشَاهُمَا نَاراً حَتَّى یَقْضِیَ بَیْنَ النَّاسِ ثُمَّ یُؤْمَرُ بِهِ إِلَى النَّار...»؛
-
آیه مودّت کدام آیه و در کدام سوره آمده است؟
53 تفسیرآیه 23 سوره شوری معروف به «آیه مودّت» است زیرا در بخشی از آن، مزد رسالت پیامبر اسلام(ص)، مودت و محبّت نسبت به اهل‌بیت(ع) آن‌حضرت اعلام شده است:«... قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى...»؛عالمان شیعه و البته برخی از عالمان اهل ...
-
از نظر دین اسلام، فعالیت‌های انسان باید وظیفه‌گرایانه، نتیجه‌گرایانه و یا فرایندگرایانه باشد؟
146همان‌گونه که می‌دانید، هدف و نتیجه، عامل حرکت انسان است؛ بدون در نظر گرفتن هدف و نتیجه، هیچ حرکت و کاری از انسان، یا هر موجود باشعور و مختاری سر نمی‌زند. به تعبیر فلسفی، هدف و نتیجه هرچند از نظر تحقق و وجود خارجی متأخر از فعل است، ...
-
معنای دقیق حدیث «المرأة ریحانة و لیست بقهرمانة»، همچنین واژه‌ی «قهرمان» چیست؟
444 حدیثدربارهی شخصیت و جایگاه زن در خانواده، در سفارشی از امام علی(ع) به یکی از فرزندانش آمده است:«... فَإِنَّ الْمَرْأَةَ رَیْحَانَةٌ وَ لَیْسَتْ بِقَهْرَمَانَة...».[1]واژه «قهرمان» ریشه در زبان فارسی داشته و به معنای پیش‌کار، کارپرداز، خدمت‌کار، خادم و مسئول خرید و رتق و فتق امور منزل ...
-
آیا روایتی وجود دارد که جمعیت زیاد گوسفندان را به دلیل خوابیدن در اول شب و بیداری آنها در وقت سحر دانسته و دلیل جمعیت کمتر سگ‌ها نسبت به آنان را بیداری‌شان در شب و خوابیدنشان هنگام طلوع فجر بداند؟!
310 حدیثاینکه عبادت شبانه و سحرخیزی از دیدگاه اسلام، عامل نعمت و برکت بوده، موضوعی است که در قرآن کریم و روایات بارها بر آن تأکید شده است که علاوه بر رشد معنوی، می‌تواند در رشد و پیشرفت اقتصادی انسان‌های باایمان نیز تأثیرگذار باشد.در همین زمینه، امام صادق(ع) ...
-
اگر دروغ زشت است و مجازات اخروی را به دنبال دارد، پس چرا بر اساس یک روایت، فردی که در قیامت به دروغ، خود را امیدوار به خدا اعلام می‌کند، از دوزخ رهایی می‌یابد؟!
265 حدیثبر اساس آموزه‌های دینی حسن ظن و خوش‌گمانی به خداوند و امید به لطف او، سبب نجات در دنیا و آخرت است.در همین راستا و مطابق با آنچه در پرسش آمده، از رسول خدا(ص) نقل شده است:«روز قیامت آخرین کسی که به او ...
-
آیا پیامبر اسلام(ص) شکوه و بزرگی خود را به امام حسن(ع) و شجاعت خود را به امام حسین(ع) به ارث گذاشت و فرمود: رفتار امام حسن(ع) مانند رفتار من است؛ اما رفتار امام حسین(ع) مانند رفتار پدرش می‌باشد؟!
160 حدیثروایتی وجود دارد که بر اساس آن، در پی درخواست حضرت فاطمه(س) از رسول خدا(ص)، آن‌حضرت شکوه و بزرگی و سیادت خود را برای امام حسن(ع) و کرم و شجاعتش را به امام حسین(ع) بخشید:حضرت فاطمه(س) حسنین(ع) را هنگام آخرین بیماری رسول خدا(ص) که ...
-
قاضی تحکیم کیست؟
205فردی که برای قضاوت و داوری به او مراجعه می‌شود، گاهی «قاضى منصوب» است؛ یعنى از طرف دولت اسلامى و ولىّ امر براى قضاوت تعیین شده و به‌طور رسمى داراى این مقام است، و گاهی «قاضى تحکیم» است؛ یعنى کسى که طرفین دعوا او را براى داورى انتخاب نموده و ...
-
در زبان عربی دقیقا چه کلمات و عباراتی نقش‌پذیرند؟
134نخست باید گفت؛ در یک جمله‌ی صحیح و معنادار، باید هر کلمه و جمله دارای نقش و جایگاهی باشد که بر اساس آن معنای دقیق سخن به دست آید؛ اما اگر مراد از نقش، تنها جایگاه‌های متغیری باشد که بر حسب عوامل موجود و چینش کلمات باید به آنها پی‌برد، ...
