جستجوی پیشرفته
بازدید
22408
آخرین بروزرسانی: 1397/07/13
 
کد سایت ar22117 کد بایگانی 39747 نمایه مؤنث یا مذکر بودن مورچه‌ای که سلیمان صدایش را شنید
طبقه بندی موضوعی تفسیر|سلیمان
اصطلاحات حضرت سلیمان (ع)
گروه بندی اصطلاحات سرفصل‌های قرآنی|پیامبران
خلاصه پرسش
مورچه ای که قوم خود را از خطر سپاه حضرت سلیمان به پناه گرفتن دعوت کرد، نر بود یا ماده؟
پرسش
مورچه ای که قوم خود را از خطر سپاه حضرت سلیمان به پناه گرفتن دعوت کرد، نر بود یا ماده؟
پاسخ اجمالی
زمانی که حضرت سلیمان(ع) با سپاهیانش در حال عبور از منطقه‌ای بود، مورچه‌ای، دیگر مورچه‌ها را از خطر بیم داد. قرآن این داستان را این‌گونه نقل می‌کند: «حَتَّى إِذا أَتَوْا عَلى‏ وادِ النَّمْلِ قالَتْ نَمْلَةٌ یا أَیُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَساکِنَکُمْ لا یَحْطِمَنَّکُمْ سُلَیْمانُ وَ جُنُودُهُ وَ هُمْ لا یَشْعُرُونَ»؛[1] [پس حرکت کردند] تا به وادى مورچگان درآمدند. مورچه‌اى گفت: اى مورچگان! به خانه‌هایتان درآیید تا سلیمان و سپاهیانش ناآگاهانه شما را پایمال نکنند.
اما در این‌که این مورچه، مذکر بوده و یا مؤنث، دو قول وجود دارد:
1. تاء در «نَمْلَةٌ» برای وحدت می‌باشد و اشاره‌ای به مؤنّث بودن ندارد، اما این‌که چرا از فعل مؤنّث «قالَتْ» استفاده شده به این جهت است که لفظ این کلمه، مؤنّث مجازی می‌باشد.[2]
2. در برخی از منابع اهل سنت این‌گونه نقل شده است: قتاده وارد کوفه شد و گروهى از مردم گرداگرد او جمع شدند او سپس رو به آنها کرد و گفت: «سلوا عما شئتم» درباره آنچه نمى‏دانید از من بپرسید. مى‏گویند در آن موقع ابوحنیفه که در سن نوجوانى بود میان جمع حاضر رو به قتاده کرده و از او پرسید: به من خبر ده آیا مورچه‏اى که با سلیمان سخن گفت، نر بود یا ماده؟ قتاده از پاسخ باز ماند! در این لحظه ابوحنیفه به او گفت: یقیناً ماده بود چرا که قرآن نیز آن‌را با لفظ مؤنّث ذکر کرده است: «قالت نملة»! زیرا نملة مانند «حمامة» (کبوتر) و «شاة» (گوسفند) به نر و ماده هر دو اطلاق مى‏شود و با قرینه باید تشخیص داد کدام جنس اراده گشته است، یا آن‌که باید وصف ذکر و انثى را در انتهاى آن براى تشخیص اضافه کرد؛ مثل «حمامة ذکر» و «حمامة انثى».[3]
اما همانگونه که بیان شد، برای مؤنث مجازی نیز می‌توان فعل مؤنث به کار برد و بر این اساس، هیچ نشان قطعی از نر یا ماده بودن مورچه مورد نظر در قرآن وجود ندارد.
 

[1]. نمل، 18.
[2]. آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، عطیة، علی عبدالباری، ج 10، ص 172، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق.
[3]. فخرالدین رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج 24، ص 548،‌ بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها