جستجوی پیشرفته
بازدید
849
آخرین بروزرسانی: 1402/05/29
خلاصه پرسش
در روایات، «غیبت» خورشت سگ‌های جهنم معرفی شده است. مگر در جهنم نیز سگ وجود دارد؟!
پرسش
سلام؛ در روایات، «غیبت» خورش سگ‌های جهنم معرفی شده است. مگر در جهنم سگ وجود دارد؟!
پاسخ اجمالی

همان‌گونه که می‌دانید، «غیبت» از گناهان کبیره است که در آیات و احادیث به شدت از آن نهی شده است.

در همین راستا و در نکوهش این گناه کبیره، تعبیری از پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) نقل شده است که «غیبت»، خورشت و غذای سگ‌های دوزخ است:

«... فَقُلْتُ: زِدْنِی یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ! قَالَ: اجْتَنِبِ الْغِیبَةَ فَإِنَّهَا إِدَامُ کِلَابِ النَّارِ ...»؛[1]‏ در این روایت، امام علی(ع) در سفارش به نوف بکالی فرمود: از غیبت دوری کن که خورشت سگ‌های جهنم است.

در تعبیری دیگر آمده است: «الغیبة قوت کلاب النّار»؛[2] غیبت غذای سگ‌های دوزخ است.

اما این‌که آیا در جهنم، سگ وجود دارد، یا سگ در این روایات کنایه از چیز دیگری است؟ شارحان حدیث نظراتی را ارائه نموده‌اند:

  1. ممکن است منظور از سگ‌های جهنّم، خود غیبت‌کننده‌ها باشند که در جهنّم به صورت سگ ظاهر می‌شوند؛ چرا که غیبت به تدریج روح انسان را تبدیل به موجودات درنده‌ای مانند سگ می‌کند؛ یعنی غیبت برای انسان، اخلاق و روح سگی می‌سازد.

در این راستا تعالیم دینی می‌گویند، اصل بهشت و جهنم هم اکنون موجود است؛[3] اما افرادی که باید در آن‌جا ساکن شوند و برخی عذاب‌ها موجود نیستند؛ یعنی این خود انسان است که آتش جهنم،[4] سگ جهنم، و گرگ جهنم می‌شود؛ عمل‌کرد انسان است که مار و عقرب، و درخت زقوم را درست می‌کند.[5] به بیان دیگر، آتش جهنم را خود ما می‌افروزیم، زقوم جهنم را ما می‌کاریم و مار و عقرب جهنم را خود ما ایجاد می‌کنیم.

بر اساس این نظر، غیبت‌کننده در دوزخ گاه به صورت سگ درآمده، و گناه غیبت او نیز خورشت وی در آن‌جا خواهد بود؛ چرا که غیبت افراد به منزله خوردن گوشت آنها است. چنان‌که در قرآن و احادیث چنین تشبیهی وجود دارد؛[6] از این‌رو می‌توان غیبت را خورشت سگ‌های جهنّم دانست که همان دوزخیانند.

البته ممکن است این‌که برای غیبت‌کنندگان، تعبیر سگ به کار رفته، برای نشان‌دادن شدت زشتی گناهشان و نکوهش خودشان باشد، نه آن‌که آنان واقعا به شکل فیزیکی سگ درآیند.

  1. البته شاید خداوند -به عنوان یکی از وسائل عذاب- حیواناتی مانند سگ‌ را آفریده و آنان را در دوزخ قرار داده تا غیبت‌کننده‌‏ها را -به سزاى غیبتی که انجام دادند- پیش آنها بیندازند که طعمه آنها شوند. پس به این اعتبار غیبت در روایات، خورشت آنها اعلام شده است.[7]

گفتنی است، این‌گونه نیست که با یک‌بار طعمه‌شدن، کار آنان پایان یابد؛ بلکه دوزخیان نخواهند مرد و همواره با عذاب‌های گوناگون مجازات خواهند شد.


[1]. شیخ صدوق، امالی، ص 209، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق.

[2]. لیثی واسطی، علی، عیون الحکم و المواعظ، محقق، مصحح، حسنی بیرجندی، حسین، ص 45، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1376ش.‏

[3]. ر. ک: «وجود بهشت و جهنم در حال حاضر».

[4]. «... فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتی‏ وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ...». بقره، 24؛ تحریم، 6.

[5]. «أَ ذلِکَ خَیْرٌ نُزُلاً أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ ... إِنَّها شَجَرَةٌ تَخْرُجُ فی‏ أَصْلِ الْجَحیمِ». صافات، 62- 64. 

[6]. «... وَلا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ...». حجرات، 12.

[7]. ر. ک: آقا جمال خوانساری، محمد، شرح بر غرر الحکم و درر الکلم، محقق، مصحح، حسینی ارموی محدث، جلال‌الدین، ج ‏1، ص 299، قم، دارالحدیث، چاپ اول، 1376ش.‏

 

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • واژه دنیا و آخرت چند بار در قرآن آمده است؟
    36304 تفسیر 1390/06/16
    با جست و جویی که پیرامون مشتقات واژه دنیا و آخرت در نرم افزارهای قرآنی انجام شد نتایج ذیل به دست آمد:واژه  الدنیا 115 بارواژه الادنی 1 بار که به معنای دنیا آمده است.واژه الآخرة 90 بارواژه بالآخرة 22 بارواژه للآخرة 3 بارواژه ...
  • قیامت یعنی چه؟
    55689 نشانه های برپایی قیامت 1386/11/04
    قیامت یعنی‌ برخاستن‌ انسان‌ از خاک‌ و حضور در عالم‌ پس‌ از مرگ‌. نام های قیامت عبارتند از: الواقعة، الراجفة، الطامة، الصاخة، الحاقة، یوم الفصل، یوم الندم، یوم النشور، یوم الحق، یوم المسألة، یوم الفراق، یوم الحساب، یوم الحکم، یوم العذاب، یوم المحاسبة و یوم التلاق و یوم ...
  • بر اساس آیه 32 سوره انعام، زندگی عاقلانه در دنیا چگونه است؟
    54967 تفسیر 1392/11/17
    زندگی عاقلانه در دنیا این است که انسان از امکاناتی که خداوند در اختیارش قرار داده، برای رسیدن به تکامل و سعادت دو جهان استفاده کند، نه آن‌که تمام همت و تلاش خویش را صرف دنیا کرده و از آخرت غافل بماند که در این صورت دچار خسران ...
  • آیا «حلم» با «صبر» تفاوت دارد؟!
    15455 فضایل اخلاقی 1395/10/13
    اگرچه از نظر برخی لغت‌شناسان و اندیشمندان، واژه‌های «حلم» و «صبر» تقریباً مترادف بوده و به یک معنا می‌باشند: «و الحَلِیمُ فی صفة الله عز و جل: معناه الصَّبور».[1]حلیم که یکی از صفات پروردگار است، معنایش صبور است. «وصف اللّه بالصبر انما هو بمعنى ...
  • آیا این سخن صحیح است که بگوییم: خدا در تمام مکان‌ها و زمان‌ها نیست؛ بلکه همراه با تمام مکان‌ها و زمان‌ها و همراه با تمام موجودات مکانی و زمانی است؟
    1954 حدیث 1401/02/17
    مکان و زمان مخلوق و معلول خدا هستند و از ویژگی‌های موجودات مادی به شمار می‌آیند.[1] از سوی دیگر، خداوند با همه‌ی موجودات از جمله با موجودات مادی که مکان و زمان دارند نیز هست. اما باید توجه داشت منظور از همراه بودن خداوند با ...
  • ابن قیم جوزی که بود؟ و دیدگاه علمای شیعی و سنی درباره او چه بود؟
    25081 شیعه آماج تهمتها 1392/04/09
    ابن قیم جوزی در روز هفتم رجب سال 691 هـ.ق دیده به جهان گشود. و پس از شصت سال زندگی در دنیا، در شب سیزده رجب سال 751 هـ.ق از دنیا رفت. با توجه به این‌که او بارزترین شاگرد ابن تیمیه بوده و حتی همراه او به زندان ...
  • آیا عقل عملی حجیت دارد؟
    17901 General Terms 1394/08/10
    درباره تعریف عقل نظری و عقل عملی نمایه «حکمت نظری و حکمت عملی»، سؤال 507 را مطالعه کنید. پیش از ورود به بحث از حجیت عقل عملی بیان چند مقدمه به طور خلاصه لازم به نظر می‌رسد: 1. بحث از حجیت عقل نظری و عقل عملی از ...
  • «فعل طبیعی» و «فعل اخلاقی» دارای چه معیارهایی هستند؟ چگونه می‌توان «افعال طبیعی» را به «افعال اخلاقی» تبدیل کرد؟
    13142 معیار شناسی (دین و اخلاق) 1396/11/26
    یکى از بحث‌هاى فلسفه اخلاق، تبیین «فعل اخلاقى» و «فعل طبیعى» و بیان تفاوت و ارتباط میان آنها است. فعل طبیعى‏ وقتى کسی گرسنه می‌شود، غذا می‌خورد، وقتى تشنه می‌شود، آب می‌آشامد، زمانى که خسته می‌شود، می‌خوابد و زمانى که خطرى متوجه او می‌شود، از خودش دفاع می‌کند. ...
  • سیاست و حکومت در نگاه امام علی(ع) چه جایگاهی دارد؟
    50690 رفتار امام علی ع 1393/04/29
    به گواهی تاریخ، ورود امام علی(ع) به عرصه سیاست و پذیرش حکومت به مفهوم ریاست طلبی و سلطه جویی نبود، بلکه حکومت از این جهت نزد آن‌حضرت بسیار ناچیز و پست بوده که از لنگه کفشی پاره، بی‌ارزش‌تر است؛ زیرا کفشی که نیاز حضرتش را برطرف نماید و ...
  • آیا در اروپا هم پیامبرانی مبعوث شدند، اگر شدند چه کسانی بودند؟
    79971 اسامی پیامبران 1387/04/09
    یکی از اصول قطعی قرآن، بعثت انبیا در میان امت ها برای ایفای نقش هدایت و رهبری جامعه است. قرآن کریم در آیات مختلفی می فرماید هر جا که مردمی زندگی می کرده اند از سوی خداوند پیامبرانی برای هدایت آنها ...

پربازدیدترین ها