جستجوی پیشرفته
بازدید
34922
آخرین بروزرسانی: 1402/09/12
خلاصه پرسش
منظور از قول ثقیل در آیه «إِنَّا سَنُلْقِی عَلَیْکَ قَوْلاً ثَقِیلاً»، چیست؟
پرسش
منظور از قول ثقیل در آیه «إِنَّا سَنُلْقِی عَلَیْکَ قَوْلاً ثَقِیلاً»، چیست؟
پاسخ اجمالی

منظور از «قول ثقیل» در آیه 5 سوره مزمل «إِنَّا سَنُلْقِی عَلَیْکَ قَوْلاً ثَقِیلاً»، قرآن کریم است. اگرچه مفسران در تفسیر "قول ثقیل" هر کدام بیاناتى دارند که هر یک از نظریات ناظر به یکى از ابعاد مسئله است، ولى چنین به نظر می‌‏رسد که سنگین بودن این قول که منظور از آن بدون شک قرآن مجید است، از جهات و ابعاد مختلف است. سنگین از نظر محتوا و مفهوم آیات؛ سنگین از نظر تحمل آن بر قلوب و دل‌ها؛ سنگین از نظر تبلیغ و مشکلات راه دعوت؛ سنگین از نظر برنامه‌‏ریزى و اجرا و... .

پاسخ تفصیلی

ثقل(سنگینی) کیفیت خاصی برای جسم است، و خاصیت آن این است که حمل چنین جسمی و جا به‌جا کردن آن دشوار است، و چه بسا همین کلمه در غیر جسم، مثلاً در امور معنوی هم به عنوان استعاره استعمال می‌شود، مانند این‌که می‌گویند درس امروز سنگین بود؛ یعنی تحمل آن برای فهم و درک شاگردان دشوار بود، و یا می‌گویند سخنرانی امروز که همه‌اش نظریه‌های علمی دقیق بود برای عوام سنگین بود، که در این‌گونه تعبیرها کلمه سنگین در غیر جسم به کار رفته است. در امور معنوی که درک آن دشوار است و یا حقایقی دربر دارد که رسیدن به آن سخت است، و یا فرمان‌هایی را دربر دارد که انجام و مداومت بر انجام آن دشوار است، نیز به کار می‌رود.

قرآن کریم که کلام الاهی است به هر دو اعتبار(درک معنا و فهم، و تحقق بخشیدن معارف) ثقیل است؛ اما از حیث فهم معنایش ثقیل است، برای این‌که کلامی الاهی است که پیامبر اسلام(ص) آن‌را از خدای متعال گرفت، و معلوم است چنین کلامی را نمی‌فهمد، مگر نفوس پاک از هر پلیدی، نفوسی که از هر سببی قطع امید کرده و تنها به خدای سبحان که مسبب الاسباب است دل بسته؛ کلامی است الاهی و کتابی است عزیز که ظاهر و باطنی دارد، تنزیل و تأویلی دارد؛ تبیان برای هر چیز است، و سنگینی آن از حال و وضع رسول خدا(ص) مشهود بود، همه می‌دیدند که چه حالتی هنگام دریافت وحی به حضرتش دست می‌داد.

 و اما از حیث تحقق بخشیدن حقیقت معارفش، یعنی توحید و معارف اعتقادى و اخلاقی‌اش را در خود پیاده کردن، آن قدر سنگین است که در بیان سنگینی‌اش خود قرآن می‌فرماید: «لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى‏ جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ»؛[1] که کوه تحمل آن‌را ندارد تا قرآن بر او نازل شود، و اگر بر کوه نازل می‌‏شد کوه خاشع و از ترس خدا پاره پاره می‌‏شد.

قرآن کریم نه تنها به آن دو اعتبار سنگین است، بلکه به اعتبار پیاده کردنش در جامعه و دعوت مردم بر این‌که مراسم دین حنیف را بپا دارند، و برترى دادن این دین حنیف بر سایر ادیان نیز سنگین است، شاهد سنگین بودنش مصائب و ناملایماتى است که پیامبر(ص) در راه خدا تحمل کرد، و آزارهایى است که براى خدا چشید که آیات قرآن هم گوشه‌ای از انواع اذیت‌ها و استهزاها که آن‌حضرت از مشرکان و کفار و منافقان دید حکایت کرده است؛ لذا این‌که می‌‏فرماید: «إِنَّا سَنُلْقِی عَلَیْکَ قَوْلًا ثَقِیلًا»، منظور از «قول ثقیل» همین قرآن عظیم است.

بنابر این، اگرچه مفسران در تفسیر «قول ثقیل» بیاناتى دارند که هر یک از نظریات ناظر به یکى از ابعاد مسئله است، ولى چنین به نظر می‌رسد که سنگین بودن این قول که منظور از آن بدون شک قرآن مجید است، از جهات و ابعاد مختلف است. سنگین از نظر محتوا، و مفهوم آیات؛ سنگین از نظر تحمل آن بر قلوب و دل‌ها؛ سنگین از نظر تبلیغ، و مشکلات راه دعوت؛ سنگین از نظر برنامه‌‏ریزى و اجرا و... .[2]

 


[1] . حشر، 21.

[2] . ر. ک: طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج ‏20، ص 97، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، 1374 ش؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏25، ص 169- 170، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1374ش.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود