جستجوی پیشرفته
بازدید
18542
آخرین بروزرسانی: 1392/02/15
خلاصه پرسش
علت انکار اسلام در شهر مکه و دلیل استقبال از اسلام در شهر مدینه چیست؟
پرسش
علت انکار اسلام در شهر مکه و دلیل استقبال از اسلام در شهر مدینه چیست؟
پاسخ اجمالی

در علت این امر می‌توان مواردی را ذکر کرد. از جمله این‌که: مکه؛ شهر متموّلان و قدرت‌مندانی بود که حاضر به ترک منافع دنیایی خود نبودند. بخش اعظم قدرت و تموّل آنها به جهت وجود شرک در میان آنها بود. کعبه به عنوان بنایی بسیار مهم و با ارزش در مکه وجود داشت و اهالی مکه نیز برای تقرب به خدای کعبه، بت‌ها را واسطه قرار داده و به آنها قدرت‌های بسیار می‌دادند. اهالی حجاز نیز برای زیارت و نمایش بت‌های خود به مکه می‌آمدند و این سفرها، منافع بسیار زیادی برای مکه داشت. این دنیاگرایی سبب رشد شرک در میان آنها و نپذیرفتن اسلام شد. در مقابل، اهالی مدینه دارای دنیایی که بر پایه شرک باشد نبودند و به همین جهت پذیرفتن اسلام برایشان آسان‌تر بود.
پاسخ تفصیلی
نخست باید گفت؛ این کلام عمومیت ندارد؛ یعنی این‌گونه نبوده که در مکه، دین اسلام به صورت کلی و توسط همگان انکار شود، و در مدینه هیچ مخالفی نداشته و مورد پذیرش همگان باشد. در واقع این ادعا یک امر نسبی است؛ یعنی بیشتر اهالی مکه اسلام را رد کردند و بیشتر مردم مدینه اسلام را پذیرفتند.
اما در علت این مسئله می‌توان مواردی را بیان کرد:
1. مکه؛ شهر متموّلان و قدرت‌مندانی بود که حاضر به ترک منافع دنیایی خود نبودند. آنها به هیچ عنوان فراتر از پول و قدرت نمی‌دیدند. بخش اعظم قدرت و تموّل آنها به جهت وجود شرک در میان آنها بود. کعبه به عنوان بنایی بسیار مهم و با ارزش در مکه وجود داشت و اهالی مکه نیز برای تقرّب به خدای کعبه، بت‌ها را واسطه قرار داده و وانمود می‌کردند که آنها قدرت‌های بسیاری ‌دارند. اهالی حجاز نیز برای زیارت و نمایش بت‌های خود به مکه می‌آمدند و این سفرهای زیارتی، منافع بسیار زیادی برای اهالی مکه، بویژه بزرگان آن‌جا داشت؛ لذا بسیاری از آیات مکّی، توجّه به شرک داشته و تلاش می‌کند روز قیامت را به آنها متذکّر شود تا از دلبستگی آنها بدین دنیای مملوّ از شرک چشم بپوشند.[1] این دنیاگرایی سبب رشد شرک در میان آنها و نپذیرفتن اسلام شد. در مقابل، اهالی مدینه دارای دنیایی که بر پایه شرک باشد نبودند و به همین جهت پذیرفتن اسلام برایشان آسان‌تر بود.
2. مردم مدینه، سال‌های سال با اهل کتاب حشر و نشر داشتند.[2] اهل کتاب تا حدودی به خداپرستی نزدیک‌تر بودند و اهالی مدینه نیز با این اعتقاد آشنا شده بودند. بنابر این می‌توان اذعان کرد آشنایی اهالی مدینه با توحید و آموزه‌های دینی بیشتر از اهالی مکه‌ای بوده که شهرشان مأمن و محل رفت و آمد کفار بت‌پرست بود.
علاوه بر این؛ اهل کتاب سال‌های سال در مدینه منتظر پیامبر جدید بودند.[3] اگر چه کمتر کسی از آنها به پیامبر(ص) ایمان آوردند و حتی با پیامبر(ص) به جنگ پرداختند، اما این اعتقاد را به اهالی مدینه انتقال دادند و این می‌تواند جرقه‌های پذیرش پیامبری جدید را در اهالی مدینه به وجود آورده باشد.
3. دو قبیله بزرگ مدینه به نام اوس و خزرج دچار اختلافاتی بودند که سال‌ها گریبان‌گیر آنها شده بود. آنها از وضعیت موجود به شدت خسته شده و دنبال چاره‌ای بودند. برای تغییر فضای موجود نیاز به مصلِحی بود که مورد قبول دو طرف قرار گیرد. در این‌جا آشنایی آنها با دین اسلام سبب شد که به پیامبر اسلام(ص) و دین او به عنوان مصلحی نگاه کنند و در نهایت مورد پذیرش همگان قرار گیرد.
4. در نظام قبیله‌ای، رئیس قبیله همه‌کاره و اختیاردار قبیله است. تعهد او، تعهد قبیله و انکار او، انکار قبیله است. پیامبر(ص) در مدینه مورد استقبال بزرگان آن‌جا قرار گرفت و این سبب شد اهالی آن‌جا نیز با پیامبر(ص) بیعت کنند. در مقابل بیشتر بزرگان مکه اسلام را نپذیرفته و آن‌را انکار کردند که در نتیجه آن مردمان مکه نیز روی خوشی به اسلام نشان ندادند.
5. پیامبر(ص) اهل مکه بود. اهالی آن‌جا اگر چه به درستی و راستی پیامبر(ص) اعتقاد کامل داشتند، اما پذیرش پیامبری شخصی که سال‌ها با آنها زندگی می‌کرده و در ایام مختلف زندگی با آنها بوده و هر روز مورد رؤیت آنها بوده، برایشان سخت بود ولی برای اهالی مدینه هضم این مطلب راحت‌تر و در نتیجه قبول اسلام آسان‌تر بوده است.[4]
 

[1]. بقره، 212: «زُیِّنَ لِلَّذینَ کَفَرُوا الْحَیاةُ الدُّنْیا وَ یَسْخَرُونَ مِنَ الَّذینَ آمَنُوا وَ الَّذینَ اتَّقَوْا فَوْقَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ اللَّهُ یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ» ؛ زندگى [زودگذرِ] دنیا براى کافران آراسته شده، و [به این سبب‏] مؤمنان را مسخره می‏کنند، در حالى که پروا پیشگان در روز قیامت [از هر جهت‏] برتر از آنان هستند، و خدا هر که را بخواهد، بی‌حساب روزى می‌دهد.
[2]. قبایلی چون بنی قریظه و بنی نضیر که از قبایل یهودی بودند و در مدینه زندگی می‌کردند و پیمان‌هایی را با اوس و خزرج داشتند. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 1، ص 331، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش.
[3]. این مطلب از برخی از آیات قرآن به دست می‌آید: مانند آیه 89 سوره بقره: «وَ لَمَّا جَاءَهُمْ کِتَابٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ وَ کاَنُواْ مِن قَبْلُ یَسْتَفْتِحُونَ عَلىَ الَّذِینَ کَفَرُواْ فَلَمَّا جَاءَهُم مَّا عَرَفُواْ کَفَرُواْ بِهِ  فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلىَ الْکَفِرِینَ»؛ و هنگامى که براى آنان از سوى خدا کتابى [چون قرآن‏] آمد که تصدیق کننده توراتى است که با آنان است، و همواره پیش از نزولش به خودشان [در سایه ایمان به آن‏] مژده پیروزى بر کافران می‌دادند، پس [با این وصف‏] زمانى که قرآن [که پیش از نزولش آن را با پیشگویى تورات می‌شناختند] نزد آنان آمد، به آن کافر شدند پس لعنت خدا بر کافران باد. فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، تحقیق: اعلمی، حسین، ج 1، ص 158، انتشارات الصدر، تهران، چاپ دوم، 1415ق.
[4]. در مورد انبیای دیگر نیز چنین گفتارهایی بوده:  اعراف، 69: «أَ وَ عَجِبْتُمْ أَنْ جاءَکُمْ ذِکْرٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَلى‏ رَجُلٍ مِنْکُمْ لِیُنْذِرَکُمْ وَ اذْکُرُوا إِذْ جَعَلَکُمْ خُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ وَ زادَکُمْ فِی الْخَلْقِ بَصْطَةً فَاذْکُرُوا آلاءَ اللَّهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» ؛ «آیا تعجب کردید که بر مردى از جنس خودتان معارفى از سوى پروردگارتان آمده تا شما را [از عذاب دنیا و آخرت‏] بیم دهد؟! و به یاد آورید که شما را جانشینانى پس از قوم نوح قرار داد، و شما را در آفرینش [جسم و جان‏] نیرومندى و قدرت افزود، پس نعمت هاى خدا را به یاد آورید تا رستگار شوید».
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود