جستجوی پیشرفته
بازدید
18696
آخرین بروزرسانی: 1395/04/25
خلاصه پرسش
در دانش عرفان، احد با واحد(احدیت با واحدیت) چه تفاوتی دارد؟
پرسش
لطفاً در خصوص تفاوت احد و واحد(احدیت و واحدیت) توضیح دهید؛ چون‌که تا این مسئله روشن نشود، اولین رکن دین که توحید است تبیین نخواهد شد.
پاسخ اجمالی
بر اساس علم عرفان، هستی منحصر در ذات متعالی خداوند است؛ ماسوی الله نمود و ظهور و تجلی او هستند. به این بیان خداوند متعال که هستی محض است، شدت و کمال هستی او موجب عشق به ظهور و تجلی می‌گردد. ذات حضرت حق عین عشق و محبت است، و محبوب‌ترین چیز در نزد حضرت حق، دیدن ذات خود از طریق دیدن شئونات ذاتی خود است که از او به «استجلاء» (ظهور ذات حق از برای ذات خود در تعینات) تعبیر می‌آورند، و استجلای تام حاصل نمی‌شود، مگر به ظهور او در هر شأن از شئونات.[1]
عارفان معتقدند مرتبه ذات(قبل از تجلی) غیب الغیوب است که در خفا و کمون محض است. اولین تجلی و مرتبه تعین همان تعین و تجلی ذات برای ذات است که از آن به «وحدت حقه حقیقیه» تعبیر می‌کنند. عارف این وحدت حقه حقیقیه را از راه لحاظ به هویت غیبی، بدون در نظر گرفتن معانی و قیودات می‌یابد؛ این وحدت چون فرق چندانی با غیب و هویت مطلق ندارد؛ یعنی در مرز «تعیّن و لا تعیّن» قرار دارد،[2] اولاً: از آن به مرتبه و تعین تعبیر نمی‌آورند، بلکه گاهی آن را «هویت مطلقه» می‌نامند. ثانیاً: چون چیزی در مقابل او نیست و شامل همه اشیا می‌شود، در عین حضور در باطن، ظهور در ظاهر دارد؛ در نتیجه دارای دو چهره باطن و ظاهر است.
چهره باطن را مرتبه «احدیت» می‌گویند که عبارت از این است که حضرت حق، ذات خود را در حالتی که جامع همه شئون الاهی و دارای همه اسما و صفات کمالی است، ولی بدون تعیّن و تفصیل، بلکه به گونه بسیط (رویة المفصل مجملا) مشاهده کند. اما چهره ظاهر «وحدت حقیقیه» را مرتبه واحدیت می‌نامند که همان مقام ظهور اسما و صفات است؛ یعنی خداوند ذات خود را در حالی‌که دارای همه اسما و صفات به صورت تفصیل است(رؤیة المجمل مفصلا) مشاهده کند. «واحدیت» مبدأ پیدایش کثرات است که کثرات ابتدا به صورت علمی تحقق می‌یابند؛ یعنی لوازم اسما و صفات و ماهیات اشیای خارجی، ظهور علمی می‌یابند؛ و چون در ظهور علمی، کثرت و تعدد مفیض و مستفیض وجود ندارد، گفته‌اند ظهور علمی اشیا به واسطه فیض اقدس تحقق می‌یابد؛ یعنی اقدس از شوائب کثرات است. سپس ماهیات و لوازم اسما و صفات تحقق عینی و خارجی می‌یابند که ظهور خارجی و عینی ماهیات را به فیض مقدس می‌دانند. فیض مقدس را فیض منبسط، نفس رحمانی، روح محمدی و اول ما خلق الله نیز می‌نامند. فیض مقدس هر چند امر واحد است و به مفاد «قاعده الواحد» از واحد حقیقی صادر می‌شود و مثل خداوند که در عین اول آخر است و هیچ چیزی ثانی خدا نیست، فیض مقدس نیز هرگز ثانی و ثالث ندارد؛ چون ظهور همان «هو الاول و الآخر و الظاهر و الباطن » است، ولی به لحاظ تعینات، مترتبه‌ای که در دامن آن است، به سه عالم: «ارواح»، «مثال» و «اجسام» تقسیم می‌شود.[3]
 

[1]. ر. ک: حسن زاده آملی، حسن، یازده رسالۀ فارسی، رسالۀ وحدت، ص 30، تهران، موسسه مطالعاتی و تحقیقات فرهنگی، 1363ش.
[2]. جوادی آملی، عبدالله، تحریر تمهید القواعد، ص 422، تهران، الزهراء، 1371ش.
[3]. برای اطلاع بیشتر رجوع شود به: پاسخ 4639( وحدت وجود).
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • کمتر افرادی پیدا می‌شوند که همه امتیازات مثبت را دارا باشند. حال دوستی با افرادی که دارای برخی خصلتهای منفی می‌باشند چه تأثیری بر انسان خواهد گذاشت؟
    7418 رفیق راه 1393/04/31
    تأثیر دوست در زندگی انسان آن‌قدر مهم است که تعالیم دینی در باره‌اش می‌گوید؛ انسان بر دین دوست خویش است؛ از این‌رو باید توجه داشته باشید که چه کسی را به دوستی برمی‌گزینید. در تعبیر روایات آمده است: هرگاه وضع کسی برای شما مشخص نبود و دین او ...
  • آیا زیارت جامعه کبیره مستند می‌باشد؟
    9073 درایه الحدیث 1394/03/19
    زیارت جامعه کبیره در منابع روایی با سند متصل از امام هادی(ع) نقل شده است. با بررسی انجام شده از جهت سند و محتوا، همچنین توجه زیاد علمای شیعه به متن آن؛ باید گفت زیارت جامعه کبیره، از منظر حدیث‌شناسی، داراى سند و متن معتبر است. ...
  • کلمه «نزّلنا» با «انزلنا» چه تفاوتی از نظر مفهوم دارند؟
    23595 هدایت الاهی 1390/11/13
    کلمات «نزّلنا» و «انزلنا»، هر دو از ریشه «نزل» به معنای «فرود آمدن از بلندی» هستند،[1] امّا با توجّه به این که «نزّلنا» به باب تفعیل ...
  • عبدالله بن عمر که بود؟ آیا او با امام علی(ع) مخالفت کرد؟
    27980 گوناگون 1393/04/21
    عبد الله بن عمر(فرزند خلیفه دوم) پیش از رسیدن به سن تکلیف، مسلمان شد و پیامبر اسلام(ص) به جهت سن کمش به وی اجازه حضور در جنگ «بدر» و «احد» نداد. جنگ خندق اولین حضور عبدالله در غزوات پیامبر بود. بعد از مرگ عثمان، عبدالله با امام علی(ع) ...
  • استغاثه به چه معنا است؟
    17769 لغت شناسی 1395/04/23
    واژه «اِستغاثه» مصدر باب استفعال از ریشه «غ، ‌و، ‌ث» به ‌معناى طلب نصرت و فریاد‌رس خواهى، استمداد در حال شدّت و محنت، و کمک‌‌خواهى از خدا، هنگام بلا و رنج و گرفتارى است.[1] نمونه آشکار استغاثه هنگامى است که انسان به بیمارى سختى ...
  • در موارد تعارض امر و نهی پدر و مادر، تکلیف فرزند چیست؟
    45127 نیکی به پدر و مادر 1387/03/07
    از بزرگ‌ترین واجبات الاهی که در قرآن - بعد از توحید و نفی شرک - به آن امر شده، احترام و اکرام به والدین است. در بارۀ حکم مواردی که هریک از آنان امر و نهی متعارضی دارند که فرزند نمی‌تواند به هر دو خواسته جامۀ عمل بپوشاند، ...
  • آیا ‌نزدیک و دور بودن خویشاوندی در مقدار صله رحم تأثیرگذارند؟
    10097 روابط مرد و زن و خانواده 1393/10/21
    ارتباط با تمام افرادی که عرفاً خویشاوند نَسبی انسان به شمار می‌آیند واجب است، اما طبیعی است که خویشاوندان نزدیکی چون پدر و مادر و برادر و خواهر و فرزندان از اولویت بیشتری نسبت به دیگران برخوردارند و در صورت نداشتن فرصت کافی برای سرزدن به تمام بستگان ...
  • آیا قرآن خواندن برای اموات صحیح است؟
    197737 حقانیت مرگ 1388/08/26
    در خصوص اثبات استحباب قرائت قرآن برای اموات دو نوع دلیل می توان بیان کرد: نوع اول روایاتی که به صورت کلی بیان می کند که به یاد اموات و گذشتگان باشید و آنها از کارهای نیک شما بهره می برند؛ روشن است که قرائت قرآن یکی ...
  • اساسی‌ترین منابع تفسیری قرآن کریم چیست؟
    16670 علوم قرآنی 1391/05/31
    در زمان پیامبر اسلام(ص) نیاز جدّى به موضوعیت یافتن منابع تفسیر نبود؛ زیرا آن حضرت به تمام سؤالاتى که درباره‌ی آیات قرآن کریم مطرح مى‏شد بنا بر وظیفه‌ای که از جانب خداوند داشت[1] پاسخ می‌فرمودند. اما بعد از رحلت آن حضرت و پیدایش ...
  • آیا نماز در کربلا مثل نماز در مکه به صورت کامل خوانده می شود؟
    59803 گوناگون 1390/02/19
    در ارتباط با تمام و یا شکسته ­بودن نماز در حرم امام حسین (ع) باید گفت:مسافر مى‏تواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر (ص) و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند. ولى اگر بخواهد در جایى که اول جزء این مساجد نبوده و بعد به این مساجد اضافه ...

پربازدیدترین ها