جستجوی پیشرفته
بازدید
11158
آخرین بروزرسانی: 1396/06/28
خلاصه پرسش
مقصود از اقبال و ادبار دنیا در روایات چیست؟
پرسش
مقصود از اقبال و ادبار دنیا در این حدیث چیست: «إِذَا أَقْبَلَتِ الدُّنْیَا عَلَى أَحَدٍ أَعَارَتْهُ مَحَاسِنَ غَیْرِهِ، وَ إِذَا أَدْبَرَتْ عَنْهُ سَلَبَتْهُ مَحَاسِنَ نَفْسِه»؟
پاسخ اجمالی
در روایات گوناگونی به اقبال و ادبار دنیا اشاره شده است. از جمله امام علی(ع) در روایتی می‌فرماید:
«إِذَا أَقْبَلَتِ الدُّنْیَا عَلَى أَحَدٍ أَعَارَتْهُ مَحَاسِنَ غَیْرِهِ، وَ إِذَا أَدْبَرَتْ عَنْهُ سَلَبَتْهُ مَحَاسِنَ نَفْسِه»
 «هنگامى که دنیا به کسى روى آورد نیکی‌هاى دیگران را به او عاریت می‌دهد و هنگامى که دنیا به کسى پشت کند نیکی‌هاى خودش را نیز از او می‌گیرد».[1]
مقصود امام(ع) آن است که هرگاه دنیا براى فراهم آوردن وسایل خوشبختى دنیوى، با جاه و مال بر گروهى روآور شود، مردم به آنها توجّه پیدا می‌کنند و به جهت علاقه و دلبستگى به دنیا، با هر وسیله ممکن به ایشان نزدیک می‌شوند، و اینان در نظر مردم خوب جلوه می‌کنند، در نتیجه اوصاف خوبى را که در دیگران است -  هر چند که در حقیقت آن طور نیستند-  براى آنها به عاریه می‌گیرند، به طورى که نادان را به داشتن علم، اسراف‌کار را به داشتن سخاوت، و بی‌باک را به دلاورى، می‌ستایند، و همچنین، آدم بی‌حیا را به داشتن ظرفیّت و خوش‌خویى معرّفى می‌کنند. چه بسا که روآوردن دنیا به ایشان نیز باعث آمادگى آنها براى کسب کمالات نفسانى و ملکات برجسته‌اى می‌گردد که - هر چند آنان قبلاً شایستگى براى هیچ‌یک از اینها را نداشتند-  این کمالات صفات خوبى براى افراد پیش از آنها بوده است.[2]
همچنین وقتى که دنیا -بر حسب فراهم آمدن وسایل بدبختى- بر گروهى پشت کند، در برابر چشم مردم بد جلوه کنند، به طورى که اگر فردى از آنها داراى فضیلتى هم باشد، مردم آن فضیلت را انکار و او را بر خلاف آن معرّفى کنند، اگر در دنیا پارسا باشد، او را به ریا نسبت دهند، و اگر خوش‌خوى باشد به سبکى و بی‌حیایى معرّفى کنند، و اگر شجاع و دلیر باشد او را به بی‌باکى و دیوانگى نسبت دهند. این برگشت دنیا است که در حقیقت خوبی‌هاى خود را از آنان سلب کرده است، چه بسا که بدین وسیله شخص داراى فضیلت آماده رها کردن و یک سو نهادن فضیلت شود و متخلّق به خوبى مخالف آن گردد، به حدى که به طور کلى فضیلت از او رخت بربندد.[3]
 

[1]. شریف الرضى، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، حکمت 9، ص 470، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.
[2]. ابن میثم بحرانی، میثم بن علی، شرح نهج البلاغه، ج 5، ص 244، دفتر نشر الکتاب، بی‌جا، چاپ دوم، 1362ش.
[3]. همان.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • چرا نام حضرت مهدی(عج) را به صورت «م ح م د» می‌نویسند؟
    29425 احترام به نام خدا، قرآن، پیشوایان 1388/09/05
    عموم شیعیان و بیشتر اهل‌سنت به ظهور "مهدی" در آخر الزمان اعتقاد دارند، اما شیعۀ دوازده امامی معتقد است که او فرزند امام یازدهم، و نامش مشابه نام پیامبر اسلام(ص) است، اما از تعدادی روایات استفاده می‌شود که در بردن نام ایشان، از عنوان کلی "مهدی" استفاده ...
  • شکستن نماز چه حکمی دارد؟ علت آن چیست؟
    54127 • دیگر احکام مرتبط با نماز 1387/04/01
    از جمله احکام نمازهای واجب آن است که قطع و شکستن نماز در حال اختیار حرام است،[1] مگر در برخی موارد که کاری اضطراری بوجود ‌آید.[2] اما اگر انسان شک کند که نماز را درست خوانده یا نه، نباید به شک خود توجه کند ...
  • کتاب روضة الشهداء چگونه کتابی است؟ آیا این کتاب معتبر است؟
    22511 شخصیت های شیعی 1393/06/01
    ملا حسین کاشفی، مرد عالمی بود که بین شهرهای شیعه نشین و اهل تسنن رفت و آمد داشته و با هر دو جامعه زندگی می‌کرد. وی صاحب تصانیف و کتاب‌های متعددی از جمله روضة الشهداء است که نسبت به برخی از گزارش‌های تاریخی آن، تردید جدی وجود دارد. ...
  • چرا عقل با دین در تضاد است؟
    29462 عقل، علم، حکمت 1386/03/30
    عقل، حجّت درونى انسان‏ها است که آنها را در مسیر کمال راهبرى می‌کند و شریعت(دین)، حجت بیرونى است براى نجات انسان‏‌ها از گرداب آلودگی‌ها و سوق دادن آنها به سوى کمال و سعادت انسانى. بر این اساس، ممکن نیست حجت ظاهر و باطن با یکدیگر تعارض داشته باشند.
  • چرا در روایتی؛ نافله نماز عصر چهار رکعت دانسته شده و از نافله عشاء خبری نیست؟
    9983 درایه الحدیث 1394/06/07
    هرچند، چنین روایتی نقل شده است، ولی محدّثین و فقهای شیعه در ذیل این روایت به چند نکته توجه داده‌اند؛ مانند این‌که گفته‌اند: اکتفا کردن پیامبر خدا(ص) به خواندن چهار رکعت نافله عصر، هیچ منافاتی با استحباب چهار رکعت دیگر ندارد؛ زیرا شاید پیامبر(ص) در صدد بیان آن ...
  • آیا عقیل بن ابی‌طالب فرزندی به نام محمد داشت که در رکاب پسرعمویش امام حسین(ع) در عاشورا به شهادت رسیده باشد؟
    1995 تاريخ بزرگان 1400/04/22
    برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که  محمد بن عقیل یکی از افرادی بود که توانست روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به فیض شهادت برسد؛[1] اما نقل‌هایی نیز وجود دارد که بر اساس آنها وی در کربلا به شهادت نرسید؛ بلکه به ...
  • چگونه از تضعیف شدن اعتقادات و باور های خود جلو گیری کنم؟
    24778 بزرگان 1389/06/18
    برای تقویت باورهای دینی شیعی، باید از جهت علمی این باورها را مستدل کرده و ساحت اعتقادات را از مسائل خرافاتی مبرا ساخته و برای کلیه شبهات عقیدتی احتمالی پاسخ مناسب تهیه کرد. در عرصه عملی نیز باید انجام عبادات شرعی و تهذیب ...
  • اگر زن بچه بخواهد و شوهرش مخالف باشد، راه حل چیست؟
    62252 Laws and Jurisprudence 1390/01/14
    یکی از مهم ترین دستورات اسلام در ارتباط با زندگی خانوادگی، مدیریت آن بر اساس تفاهم مشترک است. در مورد فرزند دار شدن نیز باید گفت جلوگیری مرد از بچه دار شدن ...
  • آیا دین غیر الهی وجود دارد؟
    16731 دین 1389/07/28
    بله ادیانی وجود دارد که منشأ و مصدرش الهی نیست؛ مثلا بودیسم طبق برخی از تفسیرها اصلاً منبع الهی ندارد. ...
  • مهم‌ترین ویژگی‌های یک شهروند در جامعه‌ی اسلامی چیست؟
    64108 روابط اجتماعی 1387/02/05
    مکتب حیات‌بخش اسلام به عنوان آخرین شریعت الاهی، دینی جامع و کامل است؛ از این‌‌رو در اسلام، احکام و قوانین اجتماعی، مانند احکام فردی مورد اهتمام قرار گرفته است. از نگاه اسلام، زندگی اجتماعی و روابط افراد یک جامعه و وظایف یک شهروند در قبال مردم و جامعه‌‌ای ...

پربازدیدترین ها