جستجوی پیشرفته
بازدید
3716
آخرین بروزرسانی: 1401/04/11
خلاصه پرسش
آیا در کفاره روزه، غذادادن به شصت فقیر بهتر از آن است که شصت روز روزه بگیریم؟
پرسش
آیا در کفاره روزه، اطعام دادن بهتر از 60 روز روزه است؟
پاسخ اجمالی

در آیات و روایات مربوط به کفاره‌ی عمد روزه ماه رمضان، با توصیه‌ای برخورد نکردیم که غذادادن به شصت فرد تنگدست را برتر از دو ماه روزه‌گرفتن اعلام نماید؛ اما در بررسی برخی قرائن و شواهد دیگر، شاید بتوان نتایجی را در مورد آن‌که کدام کفاره برتر است، به دست آورد:

الف) برتری کفاره روزه: در روایتی از امام صادق‌(ع) که در آن، سخن از کفاره افطار غیر عمد در ماه رمضان به میان آمده، تصریح شده است که فداء(کفاره غیر عمد ماه رمضان) جایگزین روزه است. آن‌حضرت برای اثبات این مدعا به آیه‌‌ای از قرآن که در مورد کفاره ظهار، انجام دو ماه روزه را واجب کرده، استدلال نموده است.[1] در این آیه آمده است کسی که ظهار انجام داد، سپس از این اقدام خود پشیمان گردید، باید دو ماه پیاپی روزه بگیرد. و در صورتی که انجام روزه برای او مقدور نباشد، باید به جای آن، 60 مسکین را اطعام کند.[2]

امام صادق(ع) همچنین به آیه‌‌ای مربوط به حج نیز اشاره می‌کند. این آیه کسی را که دچار بیماری شود و مجبور به تراشیدن موهای سر خود شود، مخیّر بین روزه و صدقه و قربانی کردن گذاشته است.[3]

شاید بتوان احتمال داد که ترتیب موجود در آیه که روزه را قبل از صدقه ذکر کرده، اشاره به اولویت و ترجیح روزه بر صدقه و اطعام فقیر داشته باشد؛ و شاید از این‌رو امام صادق(ع) صدقه را جایگزین روزه دانسته است.

ب) برتری غذادادن به مستمندان: شاید بتوان این موضوع را از نگاه دیگری بررسی کرد؛ زیرا می‌دانیم که اگر مستمندانی به دلیل فقر مفرط غذایی در حال مرگ و یا دچار شدن به بیماری‌های سخت باشند، بر افراد متمکّن واجب کفایی است که آنان را از این وضعیت نجات دهند، حتی اگر کفاره‌ای نیز بر عهده‌شان نباشد!

اکنون، اگر فردی که کفاره‌ای بر عهده دارد، اقدام به غذادادن به چنین مستمندانی کند، در عمل با یک کار خود، دو واجب را انجام داده است؛ از این‌رو شاید بتوان آن‌را برتر از اختیار کفاره روزه دانست که سود آن به مردم نمی‌رسد. البته این تنها در مورد مستمندانی است که در فقر مفرط غذایی به سر می‌برند.

از طرفی شاید ترتیب موجود در کفارات را نیز دلیلی بر برتری گزینه اول بر گزینه دوم ندانست؛ زیرا مواردی مانند کفاره شکستن عهد وجود دارد که قضیه برعکس بوده و کفاره آن در ابتدا غذادادن به ده مستمند اعلام شده و در صورتی که شخص توانایی آن‌را نداشته باشد، جایگزینش سه روز روزه عنوان گردیده است.[4]

از همین‌رو فقها در این‌گونه موارد، حکم به وجوب رعایت این ترتیب نداده‌اند.

به هر حال آنچه گفته شد، به عنوان احتمال بوده و زمینه بررسی‌های بیشتری در این زمینه وجود دارد.


[1]. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، محقق، مصحح، لاجوردی، مهدی، ج 2، ص 117 – 118، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1378ق؛ شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 10، ص 338، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق.

[2]. مجادله، 4.

[3]. بقره، 196.

[4]. مائده، 89.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود