جستجوی پیشرفته
بازدید
4495
آخرین بروزرسانی: 1399/03/27
خلاصه پرسش
قرآن کریم دوره‌ی ظهور پیامبر اسلام(ص) را عصر جاهلیت معرفی می‌کند، پس چگونه برای اثبات ختم نبوت استدلال می‌شود که بشر به مرحله‌ی بلوغ و آمادگی برای دریافت برنامه‌ی کامل زندگی رسیده بود؟ آیا این دو موضوع، ناهمخوان نیستند؟!
پرسش
وقتی برای ختم نبوت دلیل اقامه می‌کنند، یکی از این دلایل را رسیدن بشر به مرحله‌ی بلوغ و گذر از مرحله‌ی کودکی بشریت و آمادگی بشریت برای دریافت برنامه‌ی کامل زندگی می‌دانند. سؤال این است که مگر خود قرآن عصر پیامبر(ص) را دوران جاهلیت نمی‌داند؟! چگونه ممکن است یک عصر هم دوران جاهلیت باشد و هم دوران بلوغ و آمادگی بشر برای دریافت برنامه کامل زندگی؟!
پاسخ اجمالی

ابتدا باید گفت خاتم بودن پیامبر اکرم(ص) و به تبع آن خاتم بودن دین اسلام موضوعی است که در قرآن بدان تصریح شده است:

«ما کانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِکمْ وَ لکنْ رَسُولَ اللَّهِ وَ خاتَمَ النَّبِیینَ وَ کانَ اللَّهُ بِکلِّ شَی‏ءٍ عَلیماً»؛[1] محمّد پدر هیچ‌یک از مردان شما نیست. او رسول خدا و خاتم پیامبران است. و خدا به هر چیزى داناست.[2]

اگرچه انسان باید در برابر تصمیمات خدا خاضع و خاشع باشد، اما دانستن دلیل و فلسفه آنها - اگر امکانش وجود داشته باشد - موضوعی خلاف شرع و عقل نیست.[3] آیاتی از قرآن نیز امر به تحقیق دارد:

«بِالْبَیِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ»؛[4] همراه با دلایل روشن و کتاب‌ها و بر تو نیز قرآن را نازل کردیم تا آنچه را براى مردم نازل شده است برایشان بیان کنى و باشد که بیندیشند.[5]

در همین راستا اینکه گفته شده که بشر در دوران رسالت پیامبر(ص) به مرحله بلوغ فکری رسیده، معنایش آن است که اگرچه بشر قبل از آغاز رسالت پیامبر(ص) در جهل به سر می‌برده است،[6] اما این استعداد در او وجود داشت که بعد از بعثت پیامبر(ص) در مسیر تحولی قرار گیرد که درک مطالب برای او آسان‌تر شود.

به عنوان نمونه، تمام پیامبران با بت‌پرستی مخالفت می‌کردند، اما بعد از پایان مأموریت آنها دوباره مردم به ساخت و ساز بت‌ها رو آورده و به پرستش آنها می‌پرداختند! اما بعد از رحلت پیامبر اسلام(ص)، عقل بشر به اندازه‌ای پیشرفت کرده بود که حتی افرادی که با اسلام موافق نبودند نیز ساختن بت و پرستیدن آن‌را مضحک و خلاف منطق می‌دانستند.[7]

علاوه بر این، می‌توان گفت که کمال اسلام به این است که همه صحنه‌های زندگی بشر را که در آن‌جا نیازی به هدایت و راهنمایی وحی وجود دارد، تبیین کرده است، و کارکرد عقل را در کنار نقل، عقل را در کنار وحی، هم توضیح داده و هم جایگاه عقل را تثبیت کرده است.[8]

 


[1]. احزاب 40.

[2]. «سرّ خاتمیت دین اسلام»، 386؛ «خاتمیت و پایان رسالت»، 4916؛ «سرّ خاتمیت دین اسلام»، 2954؛ «کمال دین خاتم »،  172؛ «دین خاتم»، 7؛ «قطع دست شیاطین و اجنه از آسمانها بعد از ختم نبوت»، 15769.

[3]. «پرسش‌های بی‌جا از نگاه قرآن و روایات»، 69980؛ «پرسش از عالمان دین»، 1655؛ «پرسیدن برای فهمیدن، نه برای اذیت»، 64892؛ «قرآن و پرسش‌گری»، 104977.

[4]. نحل 44.

[5]. «قرآن و دعوت به تعقل و تفکر»، 28101؛ «لزوم تفکر و تدبر در قرآن کریم»، 45522؛ «برتری تفکر بر عبادت»،48371؛ «برتری تفکر بر دیگر اعمال»، 64269.

[6]. «منظور از جاهلیت و جاهلیت اولی»، 102595؛ «اعراب جاهلی و زنده به گور کردن دختران»، 85835؛ «توصیف مردم قبل از اسلام در خطبه فدکیه»، 28433.

[7]. «ویژگی ها و برتری اسلام بر سایر ادیان»، 12304.

[8]. «نقش اسلام در پیشرفت تمدن بشری»، 17631؛ «نیاز بشر به وحی و دین با تکامل عقل و پیشرفت علم»، 71067؛ «پیشرفت و تعالی در سایه علم و عمل»، 30851.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود