3524
«تقلید» در اصطلاح یعنی پیروی کردن از کسی بدون درخواست دلیل. تقلید از جمله موضوعات نسبی است که به حسب شرایط؛ گاه خوب و گاه بد به حساب می‌آید. قرآن كریم نیز به روشنی این نگاه را بیان و بر آن تأکید می‌کند. قرآن نه به صورت کلی تقلید را رد کرده و نه به صورت کلی آن‌را تأیید می‌نماید، بلکه در شرایط و موقعیت‌های مناسب، دستوراتی را داده که می‌توان از آنها، مطالبی را به دست آورد. بیشترین آیاتی که در نکوهش تقلید آمده، تقلید در اصل خداشناسی، و تقلید کورکورانه از اعتقادات جاهلی و خرافی نیاکان است. بنابر این، به حسب آیات قرآن نباید در اصول اعتقادی راه تقلید را دنبال کرد.
در سمت مقابل، آیاتی وجود دارد که از مضمون آنها لزوم تقلید به دست می‌آید؛ و پرسش از اهل علم را سفارش می‌کند: «فاسئلوا أهل الذكر إن كنتم لا تعلمون»؛ اگر چيزى را نمی‌دانيد از عالمان سؤال كنيد.
تقلید در واقع برای کسانی است که نمی‌توانند در امری به اجتهاد و تخصص برسند و در حرفه یا علمی صاحب رأی نیستند. معنای چنین تقلیدی، مراجعه‌ی غير متخصّص، در موضوعی تخصّصى، به متخصص آن کار و آن علم می‌باشد. مهم‌ترين دليل بر لزوم تقليد در مسائل دينى، همين نكته‌ی عقلايى است كه انسان غير متخصّص بايد در مسائل تخصّصى به متخصّص آن مراجعه نمايد.
بنابراین، مراجع تقلید، متخصّصان در فقه هستند که توانايى بر استنباط احكام الهى از منابع شرعى را دارند و بر دیگران لازم است که در مسائل دینی به آنان رجوع کنند.
گفتنی است که تقلید در اصول اعتقادات؛ مانند اعتقاد به وجود خداوند، اعتقاد به نبوت انبیا و رسالت حضرت محمد(ص)، اعتقاد به معاد و قیامت جایز نیست. و اعتقاد انسان به این اصول باید بر اساس یقین و جزم باشد، و گمان و تقلید از دیگران در این زمینه‌ها کافی نیست.
در بخش فقه و احکام این پایگاه نیز به موضوع اجتهاد و تقلید پرداخته شده است.
