گنجینه پاسخ‌ها (طبقه بندی موضوعی:عرفان و اخلاق )
-
آیا عفو و گذشت در مقابل ستمکاری که به ظلم خود ادامه می‌دهد، رفتاری عاقلانه است؟!
173 1396/07/13 گناه و رذائل اخلاقیاگرچه قران کریم می فرماید: جزای بدی ؛ بدیی مانند ان است. پس هرکس در گذرد و اصلاح کند ، اجرش بر عهده خدا است. به یقین او ستم کاران را دوست نمی دارد . [ 1 ] عفو و گذشت از ویژگی های انسان های بزرگوار است. ...
-
در روایات بسیاری هوی و هوس، دشمن عقل اعلام شده است، اما سخنی از امام علی(ع) وجود دارد که عکس این مطلب را فرموده و عقل را دشمن هوی و هوس می‌داند. دلیل این تفاوت چیست؟
145 1396/07/11 حدیثروایتی از امام علی ع نقل شده است که ؛ العقل عدو الهوی ؛ [ 1 ] عقل ، دشمن هوی و هوس است. این روایت هیچ منافاتی با روایات دیگر ندارد که در انها هوی و هوس را دشمن عقل می دانند ؛ زیرا اگر هوی و هوس دشمن ...
-
با آنکه هر انسانی از دوران کودکی مسائل را با حس و تجربه درک می‌کند، چگونه «حس‌گرایی» را زیر سؤال برده و برای درک واقعیات هستی، «عقل‌گرایی» را توصیه می‌کنیم؟!
139 1396/07/10 عرفان و اخلاقانسان در دوران کودکی حس گرا است ؛ اما غالبا مقارن با دوران بلوغ جسمی ، رشد و شکوفایی نیروی عقل نیز اغاز شده و معمولا در چهل سالگی کامل می گردد ؛ [ 1 ] در مباحث علمی سخن با انسان های بالغی است که به رشد ...
-
این‌که سادات از کلاه، شال و دیگر پوشش‌های سبز استفاده می‌کنند، آیا مستند به منبعی در روایات است؟
435 1396/07/06 دستور العمل هااین که رنگ سبز نشان علویان بوده سابقه تاریخی دارد ، تا جایی که مامون نیز بعد از اعلام ولایت عهدی امام رضا ع ، دستور داد که به جای لباس سیاه ، لباس سبز بپوشند. [ 1 ] البته این دستور منحصر به سادات نبوده ...
-
«چشم‌هایتان را فرو بندید تا شگفتی‌ها را ببینید». این روایت در صدد بیان چه واقعیتی است؟ آیا نابینایان نمی‌توانند به این مقامات دست یابند؟!
436 1396/06/25 حدیثپیامبر اکرم ص می فرماید: غضوا ابصارکم ترون العجائب ؛ [ 1 ] چشمان خود را فرو بندید تا شگفتی ها را ببینید. معنای روایت ان است که هرچه بیشتر با نفس خود مبارزه کنیم به مقامات معنوی بالاتری خواهیم رسید. چرا ...
-
چرا بیشتر دانشمندان دینی به اقتصاد چندان توجّهی نداشته و ندارند؟ آیا اقتصاد کم ارزش است؟ آیا داشتن مال فراوان کمال نیست؟
638 1396/06/14 نظری1. اقتصاد به معنای کارافرینی و ایجاد ثروت نه تنها مورد نکوهش نبوده ، بلکه بدان توصیه شده است. و برخی از امامان ع نیز بدین امر اقدام کرده اند و در طول تاریخ عالمانی را می بینیم که با فعالیتهای اقتصادی خود ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
949 1396/06/14 حدیثلا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم ؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست . واژه حول در لغت به معنای حرکت و جنبش ، [ 1 ] و قوه به معنای استطاعت و توانایی است. [ 2 ] بنابر ...
-
آیا نباید آرزو داشت؛ به دلیل آنکه شیطان با آرزوها به دنبال فریب انسان‌ها است؟!
496 1396/05/30 تفسیرنخست باید گفت ؛ اصل امید و ارزو نه تنها مذموم و نکوهیده نیست ، بلکه نقش بسیار مهمی در زندگی و پیشرفت انسان در جنبه های مادی و معنوی بشر دارد. پیامبر اسلام ص می فرماید: الامل رحمه لامتی ، و لو لا الامل ...
-
چگونه می‌توان بین دنیا و آخرت تعادل برقرار کرد؟
636 1396/05/18 روش شناسیاساسا تعالیم و دستورات دین اسلام بر اساس تعادل و میانه روی و به دور از افراط و تفریط است ؛ یعنی نه تماما جانب اخرت را گرفته و مردم را از دنیا بر حذر داشته و نه جانب دنیا را گرفته که اخرت به فراموشی سپرده ...
-
حد و مرز خوش‌اخلاقی و خوش‌رفتاری با دیگر انسان‌ها چیست؟
619 1396/05/17 معصومینقران کریم ؛ سیره و روش پیامبر ص و پیروانش را در حوزه اخلاق نیکو ، چنین بیان می کند: محمد رسول الله و الذین معه اشدا علی الکفار رحما بینهم... ؛ [ 1 ] محمد ص فرستاده خدا است و کسانى که با او هستند در برابر ...
-
دانش روان‌شناسی توصیه می‌کند که خود را با دیگران مقایسه نکنیم. پس چرا همواره در آموزه‌های اسلامی افرادی معرفی می‌شوند تا از آنان سرمشق بگیریم؟!
558 1396/05/05 معیار شناسی (دین و اخلاق)نخست باید گفت که مقایسه و الگو قراردادن مترادف یکدیگر نیستند. الگو و اسوه قراردادن یک فرد به معنای ان است که رفتارهای او را سرمشق خود قرار داده و در جهتی که او حرکت می کند - هر چند با سرعتی کمتر - حرکت ...
-
با آنکه خواب بین الطلوعین در روایات فراوانی مکروه اعلام شده، توصیه امام صادق(ع) به خواب بعد از نماز صبح، و نیز خوابیدن امام رضا(ع) در آن هنگام چگونه توجیه پذیر است؟!
665 1396/05/03 حدیثدر ارتباط با خواب بین الطلوعین ، نه تنها به ان سفارش و توصیه نشده ، بلکه - به جهاتی که در جای خودش بیان شده [ 1 ] - مشهور ان است خواب در این هنگام سزاوار نیست ، البته از برخی روایات - مانند روایات ذیل ...
-
در آیه‌ای از قرآن آمده که در صورت تقوا، راه حلی برای مشکلات پیدا می‌شود. در اتوبوس بودم و هندزفری شخصی‌‌ام خراب شد و علی‌رغم میل خود مجبور شدم به ترانه مبتذلی که راننده گذاشته بود گوش دهم! آیا چنین رویدادهایی با آن آیه همخوانی دارد؟!
722 1396/04/25 تفسیرقران کریم می فرماید: و من یتق الله یجعل له مخرجا ؛ [ 1 ] و هر کس تقواى الهى پیشه کند ، خداوند راه نجاتى براى او فراهم می کند. مشابه این مضمون در او ایه بعد از ان نیز وجود دارد. این ایات نشان می دهد که ...
-
آیا خداوند برای رفتارهای اخلاقی کفار و غیر مسلمانان نیز پاداشی را در نظر می‌گیرد؟
615 1396/04/19 نظریدر تعیین ارزش اخلاقى اعمال ، هم حسن فعلى و هم حسن فاعلى باید مورد توجه قرار گیرد. اما انچه با موضوع اخلاق ارتباط تنگاتنگ دارد ، رفتارهاى اختیارى فاعل اخلاقى است. از این رو ، درباره رفتارهای اخلاقی کافران ...
-
در قرآن، محبت پروردگار به گروه‌های نه‌گانه(صابران، متوکلان، پرهیزگاران و ...) صریحاً اعلام شده، اما در مورد محبت خدا به(نمازگزاران، روزه‌گیرندگان و ...) سخنی به میان نیامده است! آیا گروه‌هایی که در قرآن، صریحاً از آنان یادشده است، از ویژگی خاصی برخوردارند؟!
607 1396/04/14 انسان و خداخدای متعال در معیاری کلی اعلام می کند هر کسی که به پروردگار ایمان اورده ، و از پیامبرانش به ویژه پیامبر اسلام ص - اطاعت کرده و اموزه های دینی وحی شده از جانب خدا را الگوی راه خویش قرار دهد ، مورد محبت ...
-
با توجه به آیات قرآن کریم، «استغفار» مقدمه «توبه» است و یا بعد از «توبه» باید به «استغفار» بپردازیم؟
499 1396/04/11 تفسیرروند استغفار و توبه به گونه ای کاملا مجزا نبوده ، بلکه به گونه ای در هم تنیده است که نمی توان ان دو را جدا از هم فرض کرد. به عبارتی بدون ان که نیت توبه داشته باشیم ، استغفار زبانی بی فایده است. و این گونه ...
-
در برخی آیات قرآن و نیز در روایات مختلف، نشانه‌های گوناگونی برای مؤمنان ذکر شده است که گاه تفاوتهایی با یکدیگر دارند. دلیل این اختلاف در توصیف افراد باایمان چیست؟!
447 1396/04/10 حدیثابتدا باید گفت که در متون اسلامی ، مؤمنان به افراد مختلفی با درجههای متفاوتی از ایمان اطلاق می شود که در برخی عبارات به معنای افرادی می باشند که از بالاترین درجه ایمان برخوردار بوده و در عبارات دیگر حتی ...
-
من علاقه‌مندم که از دیگران برتر باشم! آیا این ویژگی نیکی است و یا از صفات رذیله اخلاقی شمرده می‌شود؟!
481 1396/04/10 حدیثانسان اگر بخواهد در ارتباط با خدا و انچه را که رضایت الهی در ان است از دیگران سبقت گیرد و جلوتر باشد - مانند کسب صفات نیک ، مکارم اخلاق ، تعلیم و تعلم دانش و حتی تلاش مشروع برای به دست اوردن ثروت مشروع ...
-
ضمیر ناخودآگاه در انسان چیست؟ آیا در آموزه‌های دینی مطلبی درباره ضمیر ناخودآگاه آمده است؟
532 1396/03/28 انسان شناسیضمیر ناخود اگاه قسمتى از شخصیت و باطن انسان است که او به دلایل مختلفى ان را پنهان می سازد ؛ مثل خاطرات ناخوشایند ، حوادث سخت زندگى و... . مجموعه این موارد پنهان موجب رفتارهایى می گردد که محرک ان ضمیر ناخوداگاه ...
-
توصیه شده که مردم را ببخشیم تا خدا ما را ببخشد. به همین دلیل در شب قدر هر سال، رفتار بد فردی را بخشیده‌ام، اما او هر سال جسورتر از سال گذشته شده است! تکلیفم چیست؟!
794 1396/03/10 عفو و بخششبر اساس اموزه های اسلامی ، گذشت از رفتار ناپسند دیگران ، رویکردی بسیار ارزشمند و پسندیده است ، تا حد امکان باید بارها و بارها عفو و گذشت کرد ، اما این کار نیز مانند دیگر کارها ، دارای حد و مرزی است. [ ...
-
اخلاق و عرفان اسلامی و شیعی چند مکتب دارد؟ مکتب عرفانی ملا حسینقلی همدانی دارای چه ویژگی‌هایی است؟
728 1396/03/09 عرفان نظریگرچه شاید نتوان مرزبندی دقیقی بین انواع مکاتب مشهور عرفانی و اخلاقی ارائه داد ، اما با توجه به برخی نکات می توان دریافت که کدام یک از عارفان ، بر کدام یک از ویژگی ها تاکید بیشتری داشته اند: 1. عرفان اسلامی ...
-
آیا مشارطه، مراقبه و محاسبه‌ای که در اخلاق و عرفان از آنها یاد شده برگرفته از آیات و روایات هستند؟
627 1396/03/07 عرفان عملی و اخلاقتمام موارد اشاره شده در پرسش را می توان با عباراتی گوناگون در ایات و روایات یافت ، اما همانگونه که در دانش فقه ، استنباط و اجتهاد وجود دارد ، در اخلاق و عرفان نیز همین گونه بوده و بر همین اساس ممکن است ...
-
گفته می‌شود که عشق، علت پیدایش جهان است، مراد از این گفتار چیست و چه واقعیتی در آن نهفته است؟!
559 1396/03/06 عشقحکیمان ، متکلمان و عارفان با تعبیرات گوناگونی از ارتباط بین خداوند و مخلوقات یاد می کنند ؛ علت و معلول ، خالق و مخلوق ، واحد و کثیر ، تجلی و متجلی ، عاشق و ... چنان که از خداوند نیز به نام های مختلف یاد ...
-
منظور از «مقام ترک سؤال» در عرفان اسلامی چیست؟ مگر نمی‌گوییم که پرسیدن عیب نیست و ندانستن عیب است؟!
729 1396/02/31 مقام شناسیمقصود از سؤال که در مباحث عرفان عملی از ان نهی شده و نیز مراد از مقام ترک سؤال که به عنوان یک مقام عرفانی مطرح است ، درخواست مساعدت مالی و مادی از دیگران بوده و منظور از ان ، بازداشتن عارف از پرسش در مورد ...
-
آیا «حجت خدا» با «خلیفه خدا» به یک معنا بوده و یا تفاوتهایی با هم دارند؟
453 1396/02/10 اصطلاحات1. حجت حجت در لغت ؛ چیزى است که به وسیله ان پیروزى در مقابل مخالف به دست می اید. [ 1 ] دانشمندان علوم مختلف ، بر اساس معنای لغوی ، اصطلاح حجت را در مصادیق مناسب ان دانش به کار می برند ؛ به عنوان مثال ...
-
«عارف گاه در معرض اسمای جلالی قرار می‌گیرد و گاه اسمای جمالی» مراد از این سخن چیست؟
410 1396/02/09 اصطلاحاتاسما و صفات جمالی و جلالی دارای تفاسیر مختلف است ؛ تفسیر معروف و مشهور این است که: مقصود از صفات جمال ، صفاتى است که از کمالات موجود در مرحله ذات حکایت می کنند و مقصود از صفات جلال ، صفاتى است که از تنزیه ...
-
چگونه فقر انسان ذاتی هویت او است، ولی ذاتی ماهیتش نیست؟ و چه طور وجود برای ماهیت نه ذاتی است؟ و نه عرضی؟
292 1396/02/06 انسان شناسیکلمه ماهیت به معناى چیستى است که در مقابل وجود و هستى می اید. در کلمه ماهیت ، ما را ما ى استفهامیه دانسته و می گویند ما هى هى ؟ یا ما هو هو ؟ فلان چیز چیست ؟ و سپس از عبارت ما هى هى ؟ مصدر ساخته اند. ...
-
هنگامی که خدا را با نامهای حسنی و نیکویش مخاطب قرار می‌دهیم، آن نام باید با الف و لام باشد و یا بدون آن؟ شنیدم که تعداد مشخصی از ذکر «یا مجید» درمان دردهاست. معنای «مجید» چیست و چند بار باید این ذکر را بگوییم؟
243 1396/02/06 ذکرهنگامی که می خواهیم با استفاده از حروف ندایی چون یا خداوندمان را با نامهای گوناگونش بخوانیم ، ان اسم خدا را بدون الف و لام به کار می بریم. بنابراین ، برای ذکر نامی چون مجید ، از عبارت یا مجید استفاده می ...
-
چشم‌چرانی را چگونه می‌توان درمان کرد؟!
347 1396/02/04 دستور العمل هادرمان چشم چرانی مانند دیگر الودگی ها و بیماری های روحی و روانی ، باید از دو راه و در دو مرحله صورت گیرد: یک از راه فکری و نظری. دو از طریق عملی ؛ انسان را می توان به کامپیوتری تشبیه کرد که از نرم افزار ...
-
آیا در قرآن کریم توصیه‌ای در مورد عشق ورزیدن به پیامبران و اولیای الهی وجود دارد؟! آیا چنین محبت و عشقی به شرک نخواهد انجامید؟
258 1396/02/02 تفسیرو من الناس من یتخذ من دون الله اندادا یحبونهم کحب الله و الذین امنوا اشد حبا لله [ 1 ] از میان مردم ، افرادی را می یابی که شریکانی برای خدا تراشیده و انان را مانند خدا دوست می دارند و اما انانکه ایمان ...
-
خیانت از دیدگاه اسلام چگونه توصیف شده و چه آثار و عواقبی برای آن در نظر گرفته شده است؟
796 1396/01/28 حدیثخیانت در لغت به معنای مخالفت پنهانی با حق و پیمان است. [ 1 ] خیانت در برابر یکی از مهم ترین فضایل اخلاقی و ارزش های انسانی به نام امانت قرار دارد که در تعالیم اسلامی فراوان مورد تاکید قرار گرفته است. خیانت ...
-
آسیب‌های اخلاقی اوقات فراغت جوانان چیست؟
298 1396/01/27 گناه و رذائل اخلاقیاوقات فراغت ، نعمت بزرگى است که همواره در کنار صحت و سلامتى به عنوان دو نعمت مهم ذکر می شود ؛ پیامبر اسلام ص می فرماید: سلامتى و فراغت دو نعمت است که کفران ان کنند . [ 1 ] اما گاهى این نعمت ارزشمند تبدیل ...
-
آیا «عرفان شیعی» و «عرفان اسلامی» تفاوتی با هم دارند؟
267 1396/01/26 عرفان اسلامی و مکاتب دیگردر بیشتر موارد ، محتوا و کلیات عرفان اسلامی عرفان ابن عربی با اصول معارف و مبانی اعتقادی شیعه بسیار نزدیک است. یکی از شخصیت های مهم عرفانی قرن هشتم سید حیدر املی است ؛ اهمیت وی ناشی از نقشی است که او ...
-
توحید چه نقشی در تهذیب اخلاق دارد؟
328 1395/12/16 اصول و مبانیشیوه های دست یابی به تهذیب اخلاق و اراسته شدن به فضیلت ها و دوری جستن از پستی ها تحلی به فضایل و تخلی از رذایل منحصر به بیان فواید و زیان های دنیوی و پاداش ها و کیفرهای اخروی فضایل و رذایل نیست. یکی از ...
-
چرا خداوند توان انجام برخی امور کرامت‌گونه را در اختیار غیر معصومان – و گاه غیر مؤمنان - قرار می‌دهد؟ آیا این موجب انحراف مردم نمی‌شود؟
440 1395/12/11 مقام شناسییکی از مباحث عرفانی ، مسئلۀ کرامت است. منظور از کرامت توانایی انجام کارهاى خارق العاده ای است که از عارف سر می زند و می تواند تصرفاتى در عالم وجود انجام دهد. این نوع توانایی ها و انجام کارهای غیر عادی ...
