گنجینه پاسخ‌ها (طبقه بندی موضوعی:عرفان نظری)
-
جمله «الذکر خبر الذکر» که در سخن عارفان آمده معنایش چیست؟ و آیا برگرفته از آیات و روایات است؟
155 1397/11/25 عرفان و اخلاقعبارت الذکر خبر الذکر به برخی از عارفان نسبت داده می شود ، [ 1 ] معنایش ان است که یاد خدا حالتی دوجانبه دارد. [ 2 ] به عبارتی: الف هرگاه ما از خدا یاد کنیم ، او نیز از ما یاد خواهد کرد و هرگاه او را ...
-
افرادی مورد ظلم و ستم قرار می‌گیرند، نه حمایت‌کننده‌ای دارند و نه توانایی مقابله! خداوند چه تدبیری برای آنان اندیشیده است؟!
176 1397/11/08 ارتباط انسان و خدااگرچه نظام زندگی بشر در این دنیا به گونه ای نیست که تمام مظلومان بتوانند در همین دنیا ، مجازات ظالمان را با چشمان خود ببینند ، اما بی گمان ظالمان در نهایت به مجازات سختی دچار خواهند شد که شاید بخش کوچکی ...
-
استغفار چیست و چه آداب و شرایطی دارد و تفاوت آن با توبه چیست؟
218 1397/10/18 انسان و خدااستغفار و درخواست امرزش از پیشگاه خدای متعال ، دارای چنان اهمیتی است که در قران کریم و روایات فراوان به ان سفارش شده است ، و پیامبران الهی ع نیز در عین پاکی و طهارت ، باز هم از خداوند درخواست امرزش داشتند. ...
-
آیا شخص عارف، مسائل جزئی را هم می‌تواند شهود کند؟
221 1397/10/16 مقاماتهر چند شهود اختصاص به توحید ندارد و مسائل جزئی نیز قابل شهود است ، اما باید توجه داشت که هر عارفی ، به اندازه ی تلاش و ریاضت خود و مناسب با ان به شهوداتی دست می یابد ؛ و از ان جا که غیر از انبیا و اولیای ...
-
اصطلاح «رشحات» در عرفان به چه معنا است؟
381 1397/09/29 اصطلاحاترشحات جمع رشحه در لغت به معنای تراوش و چکیده است ؛ [ 1 ] و به تراوش و تراویدن اب ، رشحه می گویند. [ 2 ] در کتاب های فلسفی و عرفانی اما ، واژه رشحه و رشحات به معنای تراوش فیض ، رحمت ، دانش و دیگر امور ...
-
اصطلاح «وجود منبسط» در فلسفه به چه معنا است؟ اولین بار توسط چه کسی مطرح شد؟ و آیا ریشه در قرآن و سنت دارد؟
277 1397/09/08 وحدت وجودوجود منبسط ، اصطلاحی عرفانی- فلسفی است و به معنای وجود عام گسترده می باشد. از نگاه فلسفی ، وجود در یک مرتبه از تحقق عینی نه ذهنی خود ، دارای عموم سعی است ؛ به این معنا که در عین تحصل و تشخص و وحدت و... ...
-
آیا جمله «شهید به وجه الله نظر می‌کند» برگرفته از آیات و روایات است؟
549 1397/09/05 انسان و خداشهید نظر می کند به وجه الله ، سخنی از امام خمینی ره در مورد مقام و جایگاه شهیدان در پیشگاه خداوند است. [ 1 ] این جمله برگرفته از ایات و روایات زیر است: 1. وجوه یومئذ ناضره ، الى ربها ناظره ؛ [ 2 ] در ...
-
مقصود از «ظاهر بودن خدا به صورت جماد و حیوان» در سخن برخی از عارفان چیست؟
319 1397/08/12 وحدت وجوداگر مقصود از این ظهور و بروز ، ادعای دیدن خدا در قالب یک حیوان و یا جماد باشد ، باید ان را از شطحیات و اشتباهاتی دانست که قابل دفاع نیست ؛ اما اگر مقصود از ان ، اول و اخر و ظاهر و باطن بودن خداست که در ...
-
اطلاق ثبوتی و اثباتی به چه معنا است؟
544 1397/07/21 عرفان نظریدر علم اصول ، اصطلاح اطلاق و مطلق در جایی به کار برده می شود که لفظ یا کلام به وسیله برخی صفات و یا عوارضی که می تواند داشته باشد ، قید نخورده باشد. [ 1 ] در یک تقسیم ، اطلاق دارای دو قسم است: 1. اطلاق ...
-
مراد از «ظل اول» یا «اولین سایه» در عرفان اسلامی چیست؟
512 1397/05/02 اصطلاحاتاز نظر عرفان اسلامی حقیقت وجود فقط از ان خداوند متعال است ، و ماسوی الله نمود خداوند هستند ؛ و به همین جهت در نظر انان یکی از بهترین تعبیرات در مورد حقیقت عالم و ماسوی الله این است که عالم و ماسوی الله ...
-
مقصود از اینکه انسان از نعمت اسماء و صفات خداوند برخوردار است، چیست؟
528 1397/04/11 انسان شناسیاگر مقصود از پرسش این باشد که اسامی و صفات الهی در خارج از ذات الهی تحقق یافته اند و انسان و یا هر موجود دیگری اسمی از اسمای الهی و صفتی از صفات او است ؛ در این صورت ، این سخن درست نیست و بر اساس ادله ...
-
آیا امام هادی(ع) در مورد صوفیه و دراویش فرمودند حتی آنانی که خود را به اهل‌بیت(ع) منتسب می‌کنند را نیز باید طرد کرد؟
553 1397/04/09 حدیثبا جست وجویی که داشتیم ، اولین منابعی که این روایت را نقل کرده اند ، کتاب هایی ؛ مانند حدیقه الشیعه مقدس اردبیلی [ 1 ] و الهدایا لشیعه ائمه الهدی مجذوب تبریزی [ 2 ] هستند که در قرن دهم و یازدهم تالیف شده ...
-
منظور از اطوار سبعه(اطوار هفت‌گانه قلب) در عرفان اسلامی چیست؟
900 1397/04/08 اصطلاحاتاطوار جمع طور به معنای حالت ها و کیفیت ها است. [ 1 ] در اصطلاح عرفانی ؛ جلوه ها و مظاهر دل را گویند که به اطوار دل مشهور است. اطوار هفت گانه قلب در نگاه عرفانی عبارت اند از: 1. طور اول: که ان را صدر ...
-
«خرقه» در عرفان اسلامی کنایه از چیست؟
976 1397/02/24 اصطلاحاتخرقه در لغت به معنای تکه پارچه ، یا جامه ای است که از تکه های پارچه دوخته شده باشد. در تصوف و عرفان ، واژه خرقه هم به معنای لباسی مخصوص است که پوشیدن و دراوردن ان دارای اداب و رسوم ویژه ای می باشد ؛ و ...
-
معنا و جایگاه «خرابات» و «پیر خرابات» در عرفان اسلامی چیست؟
702 1397/02/16 اصطلاحاتخرابات در لغت جمع خرابه به معناى شراب خانه ، میخانه ، میکده و ویرانه ها است. [ 1 ] و در اصطلاح عرفانی عبارت است از: خراب شدن صفات و عادات نفسانی بشری ، و فانى شدن وجود جسمانى. [ 2 ] خراباتی به کسی می ...
-
آیا این عبارت که به امام علی(ع) نسبت داده می‌شود، مستندی دارد: «خداوند دو چیز را بسیار عظیم خلق کرد؛ یکی آسمان و عظیم‌تر از آن انسان را»؟
641 1397/02/08 درایه الحدیثدر دیوان منسوب به امام علی ع درباره حقیقت انسان شعری وجود دارد که بر عظمت و گرامی داشت افرینش انسان نسبت به موجودات دیگر دلالت دارد: اتزعم [ 1 ] انک جرم صغیر * * * و فیک انطوى العالم الاکبر . [ 2 ] ...
-
«رحمت وجوبیه» و «رحمت امتنانیه» به چه معنا است؟
785 1397/01/12 اصطلاحاترحمت در لغت به معنای اراده رساندن خیر به دیگران ، [ 1 ] رقت ، عطوفت و رافت ، [ 2 ] امده است. رحمت امتنانیه به این معنا است که پیش از این که مخلوق کاری انجام دهد و استحقاق رحمت داشته باشد ، خداوند بر ...
-
«ولی تابع» در عرفان به چه معنا است؟
745 1396/12/15 مقاماتیکی از مباحث مهم عرفان مبحث ولایت و ولی است ؛ شاید یکی از بلندترین قله ی محبوب و مطلوب عرفا رسیدن به مقام ولایت و معرفی ان است. اهل عرفان با بیانات مختلف ولی را معرفی می کنند: 1. ولی شخصی است که طاعت ...
-
منظور از مقام «جمع الجمع» در مباحث عرفانی چیست؟
1365 1396/12/13 مقاماتاصطلاح جمع الجمع یکی از اصطلاحات عرفانی است. اهل عرفان این اصطلاح را در موارد متعدد به کار می برند ؛ گاهی در مباحث و مقامات عرفان عملی از ان نام می برند و گاهی در عرفان نظری: [ 1 ] 1. عرفان عملی: در ...
-
آیا «ثابتات ازلیه» که معتزله بیان کرده‌اند همان «اعیان ثابته» نزد عرفا است؟
741 1396/11/29 اصطلاحاتاز نظر معتزلیان شی اعم از وجود است ؛ زیرا بین وجود و عدم ، حد وسطی به نام حال وجود دارد که هرچند وجود ندارد ، اما مفهوم شی بر ان صادق است ؛ اما اعیان ثابته در نظر اهل عرفان همان صور ماهیات و کثرات تفصیلی ...
-
آیا ابن عربی با این عبارات: «المهندس فی الغیوب اللاهوتیة، السیاح فی الفیافی الجبروتیة، الوالی للولایة الناسوتیة...» امام علی(ع) را ستایش کرده است؟ معنای آنها چیست؟
929 1396/11/24 خصوصیات و مناقبعبارات المهندس فی الغیوب اللاهوتیه ، السیاح فی الفیافی الجبروتیه ، الوالی للولایه الناسوتیه... از محی الدین بن عربی در برخی از کتاب های عرفانی نقل شده و اندیشمندانی به شرح ان پرداخته اند. البته در کتاب ...
-
«مقام تحیر» در عرفان به چه مقامی گفته می‌شود و اینکه «حیرت بر شخص متحیر احاطه داشته و این تحیر، عین وصول است»، معنایش چیست؟
1295 1396/11/10 مقاماتمقام حیرت یا مقام تحیر اصطلاحی عرفانى بوده ؛ و به معنای سرگردانى در بحر توحید و وادى عشق است که بنده در دریاى بی کران احدیت سرگردان شود و محو جمال و جلال جبروت الهى شود. [ 1 ] مقالات متعددی در شرح و ...
-
منظور از کلمه «عین الحق» در باب الهام الهی چیست؟
823 1396/11/08 اصطلاحاتعین الحق اصطلاح عرفانی است که در این علم کاربرد فراوانی دارد. بیشترین کاربرد این اصطلاح برای اشاره به مقام ذات خداوند و اصطلاحی هستی شناسانه است ؛ اما گاهی در مبحث الهامات و در معرفت شناسی عرفانی نیز به ...
-
«قطب عالم امکان» به چه معنا است؟ و چرا به امام مهدی(عج) قطب عالم امکان می‌گویند؟
2930 1396/09/23 امام مهدی عجقطب در لغت و روایات به معنای سنگ زیرین اسیاب است: قطب الرحی اهن سنگ زیرین اسیاب که سنگ بالاى اسیاب بر روى ان می چرخد. [ 1 ] امام علی ع می فرماید: و انما انا قطب الرحى ... ؛ [ 2 ] و من قطب و میخ ...
-
در قرآن، محبت پروردگار به گروه‌های نه‌گانه(صابران، متوکلان، پرهیزگاران و ...) صریحاً اعلام شده، اما در مورد محبت خدا به(نمازگزاران، روزه‌گیرندگان و ...) سخنی به میان نیامده است! آیا گروه‌هایی که در قرآن، صریحاً از آنان یادشده است، از ویژگی خاصی برخوردارند؟!
1130 1396/04/14 انسان و خداخدای متعال در معیاری کلی اعلام می کند هر کسی که به پروردگار ایمان اورده ، و از پیامبرانش به ویژه پیامبر اسلام ص - اطاعت کرده و اموزه های دینی وحی شده از جانب خدا را الگوی راه خویش قرار دهد ، مورد محبت ...
-
اخلاق و عرفان اسلامی و شیعی چند مکتب دارد؟ مکتب عرفانی ملا حسینقلی همدانی دارای چه ویژگی‌هایی است؟
1366 1396/03/09 عرفان نظریگرچه شاید نتوان مرزبندی دقیقی بین انواع مکاتب مشهور عرفانی و اخلاقی ارائه داد ، اما با توجه به برخی نکات می توان دریافت که کدام یک از عارفان ، بر کدام یک از ویژگی ها تاکید بیشتری داشته اند: 1. عرفان اسلامی ...
-
گفته می‌شود که عشق، علت پیدایش جهان است، مراد از این گفتار چیست و چه واقعیتی در آن نهفته است؟!
1352 1396/03/06 عشقحکیمان ، متکلمان و عارفان با تعبیرات گوناگونی از ارتباط بین خداوند و مخلوقات یاد می کنند ؛ علت و معلول ، خالق و مخلوق ، واحد و کثیر ، تجلی و متجلی ، عاشق و ... چنان که از خداوند نیز به نام های مختلف یاد ...
-
منظور از «مقام ترک سؤال» در عرفان اسلامی چیست؟ مگر نمی‌گوییم که پرسیدن عیب نیست و ندانستن عیب است؟!
1289 1396/02/31 مقام شناسیمقصود از سؤال که در مباحث عرفان عملی از ان نهی شده و نیز مراد از مقام ترک سؤال که به عنوان یک مقام عرفانی مطرح است ، درخواست مساعدت مالی و مادی از دیگران بوده و منظور از ان ، بازداشتن عارف از پرسش در مورد ...
-
آیا «حجت خدا» با «خلیفه خدا» به یک معنا بوده و یا تفاوتهایی با هم دارند؟
1145 1396/02/10 اصطلاحات1. حجت حجت در لغت ؛ چیزى است که به وسیله ان پیروزى در مقابل مخالف به دست می اید. [ 1 ] دانشمندان علوم مختلف ، بر اساس معنای لغوی ، اصطلاح حجت را در مصادیق مناسب ان دانش به کار می برند ؛ به عنوان مثال ...
-
«عارف گاه در معرض اسمای جلالی قرار می‌گیرد و گاه اسمای جمالی» مراد از این سخن چیست؟
945 1396/02/09 اصطلاحاتاسما و صفات جمالی و جلالی دارای تفاسیر مختلف است ؛ تفسیر معروف و مشهور این است که: مقصود از صفات جمال ، صفاتى است که از کمالات موجود در مرحله ذات حکایت می کنند و مقصود از صفات جلال ، صفاتى است که از تنزیه ...
-
آیا در قرآن کریم توصیه‌ای در مورد عشق ورزیدن به پیامبران و اولیای الهی وجود دارد؟! آیا چنین محبت و عشقی به شرک نخواهد انجامید؟
964 1396/02/02 تفسیرو من الناس من یتخذ من دون الله اندادا یحبونهم کحب الله و الذین امنوا اشد حبا لله [ 1 ] از میان مردم ، افرادی را می یابی که شریکانی برای خدا تراشیده و انان را مانند خدا دوست می دارند و اما انانکه ایمان ...
-
آیا «عرفان شیعی» و «عرفان اسلامی» تفاوتی با هم دارند؟
830 1396/01/26 عرفان اسلامی و مکاتب دیگردر بیشتر موارد ، محتوا و کلیات عرفان اسلامی عرفان ابن عربی با اصول معارف و مبانی اعتقادی شیعه بسیار نزدیک است. یکی از شخصیت های مهم عرفانی قرن هشتم سید حیدر املی است ؛ اهمیت وی ناشی از نقشی است که او ...
-
تفاوت انسان با حیوانات و گیاهان در رسیدن به اهداف چیست؟
1770 1395/11/17 انسان شناسیتفاوت انسان با موجودات دیگر در چگونگی رسیدن به اهداف ، در حقیقت به تفاوت ماهوی و ساختار وجودی انسان با موجودات دیگر باز می گردد. گیاه موجودی است که دارای اراده و اختیار نیست ، در نتیجه راه رسیدن گیاه به ...
-
چگونه می‌توان الهام رحمانی و شهودهای واقعی را از القائات شیطانی تشخیص داد؟
1042 1395/11/10 عرفان نظریدر بیان عارفان می توان سه میزان برای علم عرفان و شهودهای عرفانی به دست اورد: 1. میزان عام یا شریعت ، 2. میزان خاص مبتنی بر تجربه های استاد و پیر سلوک ، 3. عقل ، در میان این معیارهای سه گانه ، میزان عام ...
-
«انا اصغر من ربی بسنتین»، «من از پروردگارم دوسال کوچکترم!»
آیا چنین عبارتی از پیامبر اسلام(ص) و یا فرد دیگری نقل شده و معنایش چیست؟
2370 1395/11/10 درایه الحدیثدر منابع حدیثی ، چنین روایتی وجود ندارد ، اما در برخی از کتاب های عرفانی ؛ مانند نهایه البیان فى درایه الزمان قیصری م 751ق ، و دیگر کتب عرفانی چنین سخنی از پیامبر اکرم ص و یا گوینده ای نامشخص ، با این ...
