گنجینه پاسخ ها (طبقه بندی موضوعی:منطق و فلسفه)
-
در مورد این اصل فلسفی که «موجود بسیط نمی‌تواند هم فاعل باشد و هم قابل» توضیح دهید؟
690 1401/12/07 --- مشابه ---در فلسفه قاعده‌ای است که می‌گوید: موجود بسیط هرگز نمی‌تواند هم فاعل باشد و هم قابل البسیط لا یمکن ان یکون فاعلا و قابلا . ملاصدرا برای اثبات برخی از مسائل به این قاعده استدلال کرده و ان‌را معتبر دان
-
قاعده فلسفی «کلّ ما کان أعمّ کان علمُنا به أتمّ» را توضیح داده و کاربرد آن‌را بیان کنید؟
768 1401/11/27 --- مشابه ---کل ما کان اعم کان علمنا به اتم ؛ هر اندازه دایره عمومیت یک مفهوم گسترده‌تر باشد ، دانش ما به ان کامل‌تر خواهد بود . بر اساس این قاعده ، هر اندازه دایره شمول یک مفهوم گسترده‌تر باشد ، دانش انسان به
-
بر اساس قواعد فلسفی، آیا هر موجودی که علتش کامل‌تر باشد، خود آن موجود نیز کامل‌تر خواهد بود؟
1239 1401/11/06 --- مشابه ---هر موجودی که علتش کامل‌تر باشد ، خود ان موجود هم کامل‌تر خواهد بود. این قاعده را شیخ اشراق مطرح نموده و برای اثبات برخی مسائل به ان استناد کرده است. وی می‌گوید: فما ورا نور الانوار ، ای من الانوار ال
-
با توجه به این‌که «اسم اشاره» مفهوم کلی را جزئی می‌کند، آیا خود اسامی اشاره، کلی هستند یا جزئی، و آیا معقول فلسفی هستند یا منطقی؟
1330 1401/11/02 معقول ثانیبه نظر می‌رسد از دو زاویه می‌توان به اسم‌های اشاره نگریست: یکی به لحاظ مفهوم ، و دیگری به لحاظ مصداق. به عبارت دیگر ، گاهی تنها به مفهوم این اسم‌ها توجه می‌شود ، و گاهی از این لحاظ مورد توجه قرار می‌گ
-
قاعده فلسفی «کلّ ما هو أقدمُ بالزمان فهو آخرٌ بالرتبة و الشرف» را توضیح دهید؟
863 1401/10/26 --- مشابه ---کل ما هو اقدم بالزمان فهو اخر بالرتبه و الشرف ؛ هر انچه از جهت زمان مقدم است ، از جهت رتبه و شرف موخر است . چنین قاعده‌ای با این عبارات در کتابهای فلسفی و کلامی تالیف‌شده پیش از صدرالمتالهین دیده نم
-
در مورد قاعده فلسفی «کلّ أزلى لا یمکن أن یفسد» توضیح دهید؟
308 1401/10/07 --- مشابه ---قاعده کل ازلى لا یمکن ان یفسد را نخستین فیلسوف اسلامى ، یعقوب بن اسحاق کندى متوفى 258 ه ـ ق مورد بحث و گفت‌وگو قرار داده و دیگر فلاسفه اسلامی نیز در کتابهای خود به ان اشاره نموده‌اند. بیان قاعده و
-
قاعده فلسفی «کلّ ذی ماهیّة معلول»، به چه معنا است؟
296 1401/09/14 --- مشابه ---یکی از موضوعات فلسفی که بهمنیار ان‌را در مباحث حرکت کتاب التحصیل به مناسبتی مطرح کرده ، قاعده کل ذی ماهیه معلول است ، ولی چون ایشان در مقام بیان این قاعده نبود ، برای اثباتش استدلالی نیاورد. وی می‌گوی
-
حیثیت تقییدی به چه معنا است؟
474 1401/09/05 --- مشابه ---هنگامی که می‌گوییم موضوعی به واسطه‌ی حیثیت تقییدی به وصفی متصف می‌شود ، یا محمولی بر ان حمل می‌گردد ، بر خلاف حیثیت تعلیلی ، انچه در حقیقت و بالذات به ان وصف یا محمول متصف می‌شود ، خود موضوع نیست ، بل
-
گفته می‌شود که هیچ دلیل قطعی و علمی برای اثبات خدا وجود ندارد، پس چگونه می‌توانیم به وجود او معتقد باشیم؟
1214 1401/09/03 --- مشابه ---در علم فلسفه و کلام دینی و اصول عقاید ، وجود خدای متعال با برهان‌های مختلف و با دلایل قطعی ثابت شده است. [ i ] ساده‌ترین دلیل عقلی ، همان چیزی است که قران کریم به ان اشاره کرده که ایا انسان و جهان از
-
اصطلاح «قیاس مع الفارق» را توضیح دهید؟
972 1401/08/22 --- مشابه ---اصطلاح قیاس مع الفارق ، زمانی به کار برده می‌شود که چیزی را تنها به دلیل شباهت جزئی و ظاهری که با چیز دیگر دارد ، کاملا شبیه به هم قرار داده و حکم واحدی را برای انها در نظر بگیریم ، بدون ان‌که به تفاو
-
حیثیت تقییدی شأنی به چه معنا است؟
563 1401/08/16 کلیاتیکی از اقسام حیثیت تقییدی ، حیثیت تقییدی شانی است. برای روشن شدن بحث حیثیت تقییدی شانی ، نخست باید نفس و قوای ان‌را بررسی کرد ؛ لذا به صورت خلاصه می‌گوییم ، رابطه‌ی نفس با قوا از دو جهت قابل بررسی اس
-
چرا بر اساس قاعده «علّیّة کل شیء لنفسه محال»، هیچ چیزی نمی‌تواند علت خودش باشد؟
440 1401/08/09 هستی شناسیعلیه کل شی لنفسه محال ، یعنی هیچ‌گاه شی چیزی نمی‌تواند علت خودش باشد ؛ زیرا علت همواره بر معلول مقدم است ؛ یعنی هنگامی که گفته می‌شود الف علت ب است ، مقصود این است که هستی ب از هستی الف است ؛ و این مع
-
قاعده فلسفی «کل متحرک فله محرک غیره» را توضیح دهید؟
738 1401/08/04 هستی شناسیقاعده فلسفی کل متحرک فله محرک غیره را باید یکی از راه‌های مهم اثبات صانع در فلسفه به حساب اورد ؛ زیرا حکما با اتکا به این قاعده و امتناع عقلی دور و تسلسل ، به اثبات محرک اول دست یافته‌اند. انها برای ر
-
اگر هدف از خلقت رسیدن به کمال باشد، پس از آن چه هدفی مد نظر خواهد بود؟
679 1401/08/01 غایت شناسیکمال انسان رسیدن به قرب الاهی نزدیک شدن به خدا است و چون خداوند بی نهایت است و انسان نیز از نظر قابلیت دریافت کمال بی نهایت است ؛ بنابراین نمی‌توان محدودیتی برای پیشرفت و کمال انسان در نظر گرفت. ر.
-
در مورد مرکب نبودن واجب الوجود از نظر فلاسفه اسلامی توضیح بدهید.
823 1401/07/23 رمزی بودن و کتمانحکیمان و فیلسوفان برای مرکب نبودن خداوند دلایل متعددی بیان کردند که به برخی از انها اشاره می‌کنیم: چیزی مرکب است که دارای ماهیت باشد ، زیرا ترکیب یا به معنای داشتن اجزای بیرونی و خارجی یعنی ماده و
-
حیثیت اطلاقی به چه معنا است؟
508 1401/07/17 هستی شناسیاگر اتصاف موضوع به محمول به هیچ کدام از حیثیت‌های تعلیلی و تقیدی مقید نباشد ، می‌گویند محمول به حیثیت اطلاقی بر موضوع حمل می‌شود ، مثلا موضوع در گزاره حق تعالی موجود بالذات است ، بدون حیثیت تعلیلی موج
-
قاعده فلسفی «کل ممکن محفوف بالوجوبین» را توضیح دهید؟
754 1401/06/22 --- مشابه ---معنای این قاعده فلسفی ان است که هر ممکن الوجوبی برای وجود خویش نیازمند دو وجوب است ؛ یعنی هر موجودی که به حسب مقام ذات خود ممکن باشد ، پیوسته در اغوش دو ضرورت است که از انها با نام‌های وجوب سابق و وجو
-
قاعده «کل مجرد عاقل» را توضیح دهید؟
708 1401/06/20 --- مشابه ---قاعده کل مجرد عاقل یا کل مجرد فهو عاقل از جمله قواعد بسیار مهم فلسفی است که در سرفصل علم و مباحث مربوط به نفس ناطقه ، همچنین علم حضوری و دانش ذاتی ، که خوداگاهی دائمی انسان را می‌توان با ان توجیه نمود
-
قاعده «کل عاقل فهو معقول» در مقام بیان چه حقیقتی است؟
680 1401/06/19 --- مشابه ---بر اساس قاعده‌ای فلسفی ، هر انچه عاقل باشد معقول نیز خواهد بود ؛ زیرا هرگاه یک شی ، شی دیگری را تعقل نموده و با عقل خود ان‌را مورد ارزیابی قرار دهد ، تعقل دیگری نیز به وقوع می‌پیوندد ؛ زیرا زمانی که
-
«هر فاعل مختاری که واجب الوجود نباشد، در اختیار خویش مجبور است». کاربرد این قاعده فلسفی کجا است؟
788 1401/06/16 --- مشابه ---هر فاعل مختاری که واجب الوجود نباشد ، در اختیار خویش مجبور است ، یکی از موضوعات فلسفی است که حکیم هیدجی در اخر تعلیقه بر کتاب شرح منظومه سبزواری ان‌را مطرح نموده ، و در ان‌جا این مطلب را به عنوان یک
-
آیا هر موجود عرضی لزوما باید به یک موجود ذاتی پیوند بخورد؟ اثبات این قاعده، چه کاربردهایی دارد؟
837 1401/06/15 --- مشابه ---یکی از قواعد فلسفی ان است که هر موجود بالعرضی ناچار باید به یک موجود بالذات منتهی گردد ؛ زیرا عرض همواره تابع است ، و موجود بالعرض محکوم به احکام عرض است. تابع بودن عرض ، موضوعی است که تمام حکیمان ان
-
قاعده فلسفی «کلّ ذی ماهیه معلولٌ»، به چه معنا است؟
703 1401/06/12 هستی شناسییکی از موضوعات فلسفی که بهمنیار ان‌را به مناسبتی در مباحث حرکت مطرح کرده ، قاعده کل ذی ماهیه معلول است ، ولی چون در مقام بیان این قاعده نبود ، برای اثباتش استدلالی نیاورد. وی می‌گوید: ذلک انه ثبت للحو
-
«برهان امتناع امکان بالغیر» چیست و چرا امکان بالغیر ممتنع است؟
883 1401/06/08 هستی شناسیامتناع امکان بالغیر وجوب ، امتناع و امکان ؛ یعنی اصول کیفیات و عناصر عقود که به انها مواد ثلاث نیز گفته می‌شود ، از جمله معانی‌ای هستند که در لوح نفس انسانی بدون هیچ‌گونه واسطه نقش می‌بندند و از امور
-
منظور از صور موجودات که در عالم مثال وجود دارد چیست؟ آیا حوادث این عالم از عالم مثال نازل شده و سپس به آن عالم برمی‌گردد؟ آیا این موضوع با اختیار انسان منافات ندارد؟
855 1401/05/25 تجرد یا مادیت صور نوعیمنظور از صور در این‌جا ، صورت طبیعی یا همان نوع است ؛ یعنی موجودات طبیعی. مقصود از حوادث ، همان پدیده است و نه تنها حوادث به معنای وقایع ناگوار. مراد از عود دوباره این است که حقایق هستی همان‌گونه در ا
-
چرا وجود را بسیط می‌دانیم و حد نداشتن وجود معنایش چیست؟
993 1401/04/28 معقول ثانیبسیط بودن حقیقت وجود امری بدیهی و روشن است ؛ زیرا اگر مرکب باشد یا از اجزای موجود ترکیب می‌یابد یا از اجزای معدوم ؛ ترکیب از اجزای معدوم به معنای عدم ترکیب است و ترکیب از اجزای موجود به معنای ترکیب ی
-
آیا درک ما از واقعیت حاوی خیال‌پردازی بوده و با اصل واقعیت متفاوت است؟
942 1401/04/11 --- مشابه ---اگر ادعای موجود در پرسش که درک ما حاوی مقداری خیال‌پردازی است ، خود مطابق با واقعیت باشد ؛ یعنی خیال‌پردازی در ان دخالت نداشته باشد ؛ دیگر نمی‌توان گفت تمام انچه را که انسان درک می‌کند مطابق واقعیت نی
-
غایت و پایان حرکت وجودی و ایجابی چیست؟
462 1401/03/30 غایت شناسی1. حرکت در بیان فلسفی عبارت است از: تغییر تدریجی یا خروج تدریجی چیزی از قوه به فعل ؛ یعنی حرکت ، نحوه وجودی است که شی‌ای به واسطه‌ی ان به تدریج از حالت قوه خارج شده و به فعلیت می‌رسد. [ 1 ] مقصود از
-
معنای جعل بسیط چیست و چه تفاوتی با جعل تألیفی دارد؟
817 1401/03/28 کثرت موجوداتخورشید وجود دارد ، خورشید گرم است . تفاوت جعل بسیط با جعل تالیفی ، همان تفاوت دو مثال بالا است که یکی در صدد اثبات اصل وجود خورشید بوده ؛ اما دیگری بعد از مفروض‌دانستن وجود خورشید به دنبال اثبات مو
-
«الشیء ما لم یجب لم یوجد». توضیح مختصری در مورد این قاعده فلسفی ارائه نمایید؟
1680 1401/03/08 رابطه واجب و ممکندر ارتباط با این قاعده باید گفت ؛ هر ممکن الوجود ماهیت که نسبت به وجود و عدم ، حالتی کاملا مساوی دارد ، هرگاه بخواهد از حالت تساوی خارج شده و موجود شود ، نیازمند مرجح و علتی خواهد بود ؛ و ان مرجح و عل
-
آیا برهان صدیقین مبتنی بر تعصب بیش از حد به جایگاه عقل و بی‌مهری به علوم تجربی نیست؟
686 1401/03/07 برهان صدیقیناولا: عقل نیرو و توانایی است که همه‌ی نیروهای ادراکی انسان حواس ، تخیل ، حافظه و ... تحت اشراف و نظارت او عمل می‌کنند. البته رابطه بین عقل و حس دو سویه است ؛ یعنی عقل بسیاری از حقایق را از راه حس و تج
-
حضور و وابستگی موجودات مادی به خداوند چگونه قابل توجیه است؟ ارتباط یک موجود مادی با صورت عقلی و مثالی‌اش چگونه است؟
866 1401/02/29 علم غیب. در مورد پرسش اول می‌توان مشکل را به این صورت حل کرد که بر اساس فلسفه‌ی اسلامی و حکمت متعالیه ، عالم ماده از ان جهت که معلول عالم عقول و عالم مثال است ، وجودش عین تعلق و وابستگی به ان عوالم است ، پس
-
جایگاه anthropomorphize به معنای انسان‌وارگی در کسب معارف چیست؟
733 1401/02/28 مبدأ شناسیانتیپومورفیزید ، anthropomorphize یا انسان‌انگاری و انسان‌وارگی به معنای تعبیر انسان‌گونه از هرگونه مفهوم یا هر چیزی است ؛ مثل این‌که در معارف دینی ، براى خدا جنبه انسانى قائل شویم. [ 1 ] در مورد جای
-
«ثبوت شیء لشیء فرع لثبوت المثبت له». توضیح مختصری در ارتباط با این قاعده فلسفی و ناهمخوانی آن با ثبوت ماهیت برای وجود ارائه نمایید.
1328 1401/02/26 منطق ارسطو و دیالکتیکقاعده ثبوت شی لشی ، فرع ثبوت المثبت له که در کتابهای فلسفی به نام قاعده فرعیت معروف شده است ، به زبان ساده عبارت است از این‌که ثبوت یک چیز برای چیز دیگر تنها هنگامی می‌تواند صحیح باشد که ان چیز دیگر
-
چرا تخلف معلول از علت تامه محال است؟
1006 1401/02/25 علیت و معلولیتمحالبودن تخلف معلول از علت تامه ، از جمله مسائلی است که در تفکر فلسفی نقشی اساسی دارد ، به گونه‌ای که می‌توان ان‌را زیربنای بسیاری از مسائل ، بلکه جمیع مسائل فلسفی دانست ؛ زیرا اگر تخلف معلول از علت
-
آیا نابودی خود به خودی موجودات امکان‌پذیر نبوده و هیچ چیزی -حتی حرکت- به خودی خود نابود نمی‌شود
459 1401/02/24 فلسفهقاعده فلسفی الشی لا یعدم بذاته ، قاعده‌ای است که به مقتضای ان ، هیچ چیزی خود به خود نابود نمی‌شود و ذات شی هرگز مقتضی نیستی خود نیست ، بلکه همواره نیستی عارض بر ذات شی می‌شود ؛ زیرا اگر ذات هر چیزی نی
