گنجینه پاسخ ها (طبقه بندی موضوعی:استدلال شناسی)
-
به «قیاس شکل اول منطقی» اشکال وارد شده که نتیجه در کلیت کبرا وجود داشته و نتیجه جدیدی به دست نمی‌آید! پاسخ این اشکال چیست؟
932 1398/03/26 قیاس اقترانی و استثنائیدر ارتباط با پرسش باید گفت که اندیشمندان علم منطق ، این اشکال را از طریق تفاوت بین علم اجمالی و علم تفصیلی حل کرده و می گویند: با ان که نتیجه در مقدمات به صورت اجمالی و مبهم وجود دارد ، اما نتیجه نهایی ...
-
دلیل اختلاف منطقیین در اقسام و ضروب منتج شکل چهارم قیاس چیست؟
1034 1397/10/24 قیاس اقترانی و استثنائیبه نظر می رسد منشا اختلاف مرحوم مظفر با برخی از منطقیین در مورد ضروب منتج شکل چهارم ؛ اختلافشان با انها در شرایط این شکل است ؛ [ 1 ] و دلیل اختلاف در شرایط نیز این است که مظفر در بحث انواع قضایا تمام اقسام ...
-
کلیت «مقدمات برهان» با کلیت «قیاس» چه تفاوتی دارد؟
1120 1397/09/21 قیاس اقترانی و استثنائیمنطق دانان در باب قیاس و قضایا می گویند: اگر موضوع قضیه یک شخص باشد ، ان قضیه را قضیه شخصیه مى خوانند ، و اگر یک معنای کلی باشد سه حالت خواهید داشت طبیعیه ، مهمله و محصوره ؛ چرا که یا این معنای کلی و طبیعت ...
-
تفاوت «پاسخ نقضی» با «پاسخ حلی» چیست؟ این بحث در دانش اصول مطرح می‌شود یا در دانش منطق؟!
3387 1396/12/13 کلیاتپاسخ نقضی همانگونه که از نام ان پیدا است ، به این معنا است که برای رد یک استدلال ، حداقل یک مورد نقض برای ان پیدا و بیان کرد. اما پاسخ حلی ان است که جهات نقص استدلال طرف مقابل ، اشتباهات و مغالطه هایی ...
-
آیا صدور حکم کلی از نمونه‌های جزئی کار عقل است؟ و آیا حیوانات دارای عقل هستند؟
5796 1393/06/12 استدلال شناسی1. در مورد ادراک جزئیات ، مشهور و معروف میان منطقیین این است که عقل ، جزئی را بدون واسطه نمی تواند درک کند ؛ بلکه جزئی توسط حواس درک می شود ؛ این گروه از اهل منطق بر این باورند که عقل بعد از ادراک جزئیات ...
-
با توجه به این‌که در منطق، قیاس معتبر و تمثیل و استقراء اعتبار لازم را ندارند؛ چرا امامان(ع) از تمثیل و استقراء استفاده می‌کردند؟
5325 1393/01/25 قیاس اقترانی و استثنائیاستفاده از تمثیل برای پذیرش اسان تر مطلب و به اصطلاح برای تقریب به ذهن اشکال ندارد. چنان که استقرا نیز اگر تام باشد دارای اعتبار لازم است و می تواند به عنوان دلیل مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین استفاده ...
-
مقصود از عبارت «معلوم السببیة غیر معلوم الماهیة» در فرق بین تجربیات و حدسیات چیست؟
4470 1393/01/20 صناعات خمسعالمان منطقی در فرق بین تجربیات و حدسیات چند مطلب را بیان کرده اند: یکی از انها این است که ؛ در تجربیات سبب در همین حد که سبب است معلوم است ؛ اما ماهیت ان معلوم نیست ؛ مثلا کسی که تجربه نموده در اثر خوردن ...
-
فائده قانون علت و معلول در تحلیل وقایع سیاسی و اجتماعی چیست؟ و چگونه می‌توان از آن استفاده کرد؟
4857 1392/12/01 صناعات خمسقانون علیت یک قانون عمومی است ؛ یعنی این که هر اتفاقی معلول حوادث و اتفاقات اختیاری و غیر اختیاری دیگری است. نکته ای که در این مسئله باید در نظر داشت ؛ این است که علت در هر موضوعی و در هر علمی متناسب با ...
-
تقسیم بندی بدیهیات از دیدگاه خواجه نصیر چگونه است؟
7244 1392/11/17 صناعات خمسخواجه نصیر طوسی از اندیشمندان کم نظیر و از نوابغ علمی جهان شمرده می شود. وی در علوم مختلف دارای اثار با ارزش علمی است. از جمله ی علومی که وی در ان سرامد است ، علم منطق است. خواجه طوس در این زمینه اثار ...
-
فرق قضایای فطری با دیگر قضایای بدیهی در چیست؟
6859 1392/11/12 استدلال شناسیفطریات قضایایی است که قیاس و استدلال خودش را به همراه دارد ؛ یعنی صرف تصور طرفین کافی نیست که عقل به ان تصدیق نماید ، بلکه نیاز به استدلال دارد. اما این استدلال و حد وسط ، همراه قضایای فطری است ، و ذهن ...
-
نام کلیات خمس در منطق ارسطو چیست؟
6308 1392/09/02 صناعات خمسدر کتاب های منطق برای کلمه کلیات خمس در منطق ارسطو نام خاصی ذکر نشده است. دلیل این مطلب این است که ارسطو مبحث کلیات خمس را در منطق خود مطرح نکرده است ، بلکه بعد از وی فرفریوس حکیم ( از شاگردان فلوطین ) ...
-
مناظرات حضرت ابراهیم(ع) چه ویژگی‌هایی دارند؟ آیا در مورد آن، تعبیر محاجه صحیح‌تر است یا مناظره؟ اصولاً فرق محاجه و مناظره چیست؟
9660 1391/12/21 تاريخ بزرگانمحاجه متکی بر برهان و استدلال است و هریک از طرفین بر منطقی بودن گفته هایشان تردید به خود راه نمی دهند. هر چند استدلال ایشان از نظر دیگران منطقی نباشد. از سویی دیگر گروهی درصدد هستند عقاید باطل خود را با ...
-
معنای استدلال مباشر چیست؟
12259 1391/12/06 قیاس اقترانی و استثنائیدر مورد استدلال مباشر انچه را که برخی از نویسندگان در این باره نگاشته اند ، در این جا نقل می کنیم: بسیاری از منطق نگاران معاصر انچه را در منطق نگاشته های پیشین با عنوان احکام قضایا یا نسبت قضایا مطرح بوده ...
-
اصطلاح آثار ذاتی اشیاء چه معنایی دارد؟
7600 1391/10/12 صناعات خمساصطلاح ذاتی دارای معانی و اقسام متعدد است ؛ در مجموع حداقل پنج نوع اصطلاح ذاتی در کتاب های منطقی می توان یافت. این پنج نوع را می توان به این شکل دسته بندی کرد: ذاتی یا در باب حمل به کار می رود ، یا در ...
-
تفاوت خطابه با جدل چیست؟
9462 1391/07/15 صناعات خمسمنطق صوری و بخشی که از خود مواد و محتوای معلومات بحث می کند منطق مادی یا صناعات خمس نامیده می شود. در منطق مادی یا صناعات خمس ، استدلال و حجت ، را به لحاظ مواد و محتوای مقدمات که ایا یقینی اند یا مشهور ...
-
تعریف مقبولات چیست؟ و در کجای صناعت منطقی بکار می‌رود؟
7703 1391/07/09 صناعات خمسمقبولات به قضایایی گفته می شود که فرد به جهت اعتماد به دیگری ان را می پذیرد. مقبولات در بحث صناعات خمس در صناعت جدل کاربرد دارد.
-
متواترات چیست؟ و در کجای صناعت منطقی بکار می‌رود؟
7559 1391/07/09 صناعات خمسمتواترات قضایایی هستند که به دلیل کثرت قائلین ، انسان اعتقاد به عدم کذب کلام پیدا می کند. متواترات مربوط به صناعات خمس است که در صناعت برهان بکار می رود.
-
تعریف قیاس اقترانی و استثنائی در منطق؟
14628 1390/10/22 Islamic Philosophyنتیجه قیاس ، گاهى به صورت پراکنده در مقدمتین موجود است ؛ یعنى هر جز ( موضوع و یا محمول در حملیه ، و مقدم یا تالى در شرطیه ) در یک مقدمه قرار گرفته است ، و گاهى یک جا در مقدمتین قرار گرفته است. اگر به صورت ...
-
آیا روش های فکری توصیه شده در قرآن، با صناعات خمس در منطق قابل تطبیق است؟
7359 1390/07/27 تبلیغ و گفتگونکته مهم در این بحث که نباید از ان غفلت ورزید ؛ این است که ما قبل از جست و جوی مواردی در قران که دلالت بر استفاده از صناعات خمس می کند ؛ یا بررسی ایه: ادع الی سبیل ربک ... ؛ باید در مورد ماهیت ، پیشینه ...
-
ارتباط دیالکتیک و حرکت دیالکتیکی را با فن جدل و مجادله در قرآن بیان نمایید؟
8161 1389/04/15 Philosophy of Religion and Lawابتدا باید جدل و مغالطه در منطق ، جدال مطلق و جدال احسن در قران و دیالکتیک و حرکت دیالکتیکی تبیین شوند ، تا رابطه میان انها مورد بررسی قرار گیرد. در این ارتباط ، پاسخ تفصیلی را ملاحظه فرمایید.
-
تفاوت «برهان لمّی» و «برهان إنّی» در چیست و کدامشان یقین آور است؟
11207 1389/02/04 Islamic Philosophyبرهان لمی استدلال از علت برای معلول است که نتیجه ای یقینی در پی دارد و برهان انی خود بر دو قسم است ؛ 1. برهان انی قسم اول که در واقع استدلال از معلول به علت است و در علم منطق مذکور است که این برهان ، نتیجه ...
