جستجوی پیشرفته
بازدید
7465
آخرین بروزرسانی: 1399/04/23
خلاصه پرسش
آیا پیامبر اسلام(ص) مردم را از بلند شدن به احترام خود باز می‌داشت؟!
پرسش
آیا پیامبر اسلام(ص) مردم را از بلندشدن در برابر خود باز می‌داشت و می‌فرمود که مردم در ملاقات با شاهان اینگونه رفتار می‌کنند و من شاه نیستم؟!
پاسخ اجمالی

در برخی از گزارش‌های تاریخی آمده است که تواضع و فروتنى رسول خدا(ص) به اندازه‌ای بود[1] که به مردم توصیه می‌فرمود رفتارهایی که در برابر پادشاهان ستم‌گر و مغرور داشتند را در برابر ایشان نداشته باشند:

  1. شخصی به ملاقات پیامبر(ص) آمد و تنش می‌لرزید. حضرتشان به او فرمود: چرا از من هراس داری؟! من پادشاه نیستم‏! من پسر زنى از قریش هستم که گوشت را در آفتاب خشک کرده و مى‏خورد.[2]
  2. گروهی از منطقه‌ی حضرموت نزد رسول خدا(ص) آمدند و خطاب به ایشان گفتند: «أبیت اللعن».[3] پیامبر(ص) فرمود: سبحان الله! چنین چیزی را برای پادشاهان می‌گویند و من پادشاه نیستم؛ بلکه من محمد بن عبدالله(ص) هستم.[4]
  3. ابوامامه مى‏گوید: پیامبر خدا(ص) در حالی‌که تکیه به عصا داشت بیرون آمد، ما نیز به احترام او بلند شدیم، آن‌حضرت(ص) فرمود: «مانند عجم‌ها از جا بلند نشوید، و آن‌طور، تعظیم نکنید».[5]

البته، این روایات نشانگر آن نیست که نباید به پیامبر(ص) احترام گذاشته و در برابر ایشان بلند شد، بلکه محتوای تمامشان این است که نباید در برخورد با ایشان، برخوردی مشابه با پادشاهان ستم‌گر و مغرور داشت و با ترس و هراس با حضرتشان روبرو شد. به عبارت دیگر، احترام و بلند شدن در برابر افراد می‌تواند با انگیزه‌های گوناگون باشد و آن چیزی که نکوهش شده، احترامی ظاهری است که نشانگر اعتقاد باطنی نبوده و تنها به دلیل ترس و یا طمع باشد که در نهایت به متکبر شدن هرچه بیشتر طرف مقابل خواهد انجامید، اما اگر بلند شدن و یا هر نوع احترام ناشی از محبت و اعتقاد باطنی باشد نه تنها ایرادی ندارد، بلکه امری پسندیده است:

در همین راستا رسول خدا(ص) فرمود: «ای مردم، خاندان مرا تا زنده‌‏ام و پس از آن بزرگ شمارید و آنها را احترام کنید و برترى دهید؛ زیرا روا نیست کسى براى دیگرى از جاى خود برخیزد، مگر براى خاندان من».[6]

هم‌چنین اسحاق بن عمار از امام صادق(ع) در مورد بلند شدن برای احترام دیگران پرسید؟ امام(ع) فرمود: «این کار مکروه است، مگر برای احترام به افراد جهت دین‌داری آنان».[7] ،[8]

 


[1]. «عوامل و مؤلفه‌های موفقیت پیامبران(ع) در پیشبرد رسالت»، 45543.

[2]. ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری‏، تحقیق، عطا، محمد عبد القادر، ج 1، ص 21، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1410ق.

[3]. «ابیت اللعن» اصطلاحی بود که عرب‌ها در زمان جاهلیت برای احترام، خطاب به حاکمان خود می‌گفتند و معنایش آن بود که شأن تو والاتر از آن است که کاری انجام دهی که به دنبالش لعن و نفرین باشد. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 13، ص 387، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1414 ق، چاپ سوم.

[4]. مقریزی، تقی الدین‏، امتاع الاسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع‏، تحقیق، نمیسی، محمد عبد الحمید، ج 4، ص 355، بیروت، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1420ق.

[5]. ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسی، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر المعروف بمجموعة ورام، ج 1، ص 31، قم، مکتبة الفقیه، چاپ اول، 1410ق.

[6]. هلالی، سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، محقق، مصحح، انصاری زنجانی خوئینی، محمد، ج 2، ص 687، قم، نشر الهادی، چاپ اول، 1405ق.

[7]. برقی، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین،‏ ج 1، ص 233، قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1371ق.

[8]. «معنای مقدسات اسلامی»، 34345؛ «رعایت احترام اسامی امامان و پیامبران»، 30393.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود