جستجوی پیشرفته
بازدید
2920
آخرین بروزرسانی: 1400/06/06
خلاصه پرسش
در تفاسیر ذیل آیه‌ی چهارم سوره‌ی احزاب از فردی به نام ذو القلبین یاد شده است. او کیست و چرا به این نام معروف شده ‌‌است؟
پرسش
ذو القلبین لقب چه کسانی هستند و چرا به این نام معرفی شده‌‌اند؟
پاسخ اجمالی

همان‌گونه که در پرسش گفته شده، در ذیل آیه‌ی «ما جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَینِ فِی جَوْفِهِ...»؛[1](خدا برای هیچ مردی دو دل در درون و کالبدش قرار نداده است)، در برخی تفاسیر، داستانی ذکر شده است که بر اساس آن، مردی به نام «ابو معمر جمیل بن معمّر بن حبیب فهری» وجود داشت که مردم گمان می‌کردند او دارای دو قلب است! وی نیز با روشی توهین‌آمیز و به گزافه ادعا می‌کرد که من به هر یک از آن دو قلبم فکر می‌کنم، آنها را بهتر از عقل  محمد(ص) می‌یابم! لذا قریش او را ذوالقلبین می‏نامیدند.[2]

اما بعد از جنگ بدر که مشرکین پا به فرار گذاشتند، ابو معمر هم در میان فراریان بود!

ابوسفیان او را دید که یک لنگه کفش خود را به دست گرفته و لنگه دیگرش در پایش بود! و هنگامی که از او پرسیدند که حال مردم چگونه است؟ گفت: همه فرار کردند! و هنگامی که از او پرسیدند که چرا یک لنگه کفشش در دست و لنگه‌ی دیگر در پایش می‌باشد؟ او پاسخ داد که من متوجه نبودم و خیال می‌کردم که هر دو کفش در پاهای من است! از آن‌روز مردم دانستند که او (از اندیشه برتری برخوردار نبوده و) یک قلب بیشتر ندارد، چون نتوانست تشخیص دهد که یک لنگه کفش در پایش نیست و آن‌‌را در دست گرفته است![3]

البته برخی نیز وی را از صحابه پیامبر(ص) دانسته‌اند.[4] برخی نیز نام وی را جمیل بن اسد(اسید[5]) فهری نیز لقب داده‌اند.[6]

به هر حال، معنای آیه واضح است و اعتبار این داستان که در ذیل آن نقل شده، تنها در حد یک گزارش نه چندان مستند تاریخی است و نباید لزوما آن‌را به عنوان شأن نزول آیه مورد نظر معرفی کرد.

 

[1]. احزاب، 4.

[2]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 8، ص 526، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[3]. همان.

[4]. ابن حزم اندلسی‏، ابو محمد علی بن احمد، جمهرة انساب العرب‏، ص 161، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اوّل‏، 1418ق.

[5]. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق، عبد الموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج 1، ص 604، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق.

[6]. شیخ‏زاده، محمد بن مصطفی، حاشیه محیی الدین شیخ زاده علی تفسیر القاضی البیضاوی‏، مصحح، شاهین، محمد عبد القادر، ج 6، ص 608، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1419ق؛ خفاجی، احمد بن محمد، حاشیة الشهاب المسماة عنایة القاضی و کفایة الراضی علی تفسیر البیضاوی‏، محقق، مهدی، عبد الرزاق‏، ج 7، ص 459، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1417ق.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود