جستجوی پیشرفته
بازدید
4457
آخرین بروزرسانی: 1400/10/06
خلاصه پرسش
پیروی از رسول خدا(ص) بر همگان واجب است، پس چرا امام علی(ع) در نوشتن صلح‌نامه حدیبیه از دستور حضرتشان سرپیچی نمود؟
پرسش
با سلام چرا حضرت علی در صلح حدیبیه از پیامبر اطاعت نکرد وقتی پیامبر دستور دادند در صلحنامه کلمه رسول الله را حذف کند ولی حضرت علی این کار را انجام نداد و زیر بار فرمان پیامبر نرفت ؟
پاسخ اجمالی

بر اساس گزارش‌های معتبر تاریخی امام علی(ع) در صلح حدیبیه از سوی رسول خدا(ص) مأمور نوشتن مفاد صلح‌نامه شد.[1] امام علی(ع) نیز صلح‌نامه حدیبیه را با «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» آغاز نمود؛ اما سهیل بن عمرو که نماینده قریش بود، گفت: من به این کلمات راضی نیستم و گفت به جای آن «باسمک اللّهمّ» و یا «به نام تو، بار پروردگارا» نوشته شود![2] پیامبر(ص) نیز به علی(ع) دستور داد: همان‌گونه که سهیل می‌گوید بنویس. علی(ع) نیز به رسول خدا(ع) گفت: اگر اطاعت و پیروی از شما نبود «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» را پاک نمی‌کردم! سپس آن‌را پاک کرد.[3]

امام(ع) در ادامه صلح‌نامه نوشت: این صلح‌‌نامه‌‏ای است که محمد، پیامبر خدا و سهیل بن عمرو بر آن اتفاق کردند؛ ولی سهیل به پیامبر(ص) گفت: اگر من گواهی می‌دادم که تو پیامبر خدایی دیگر با تو نمی‌جنگیدم. پذیرش این امر یعنی ما رسالت و پیامبری تو را پذیرفته‌‏ایم. سپس گفت «محمد رسول خدا» از مفاد صلح‌نامه پاک شود و به جای آن «محمد بن عبدالله» نوشته شود. علی(ع) از این سخن سهیل به خشم آمد و فرمود: به خدا سوگند هر چند تو از این نام خوشت نیاید، اما ایشان به راستی پیامبر خدا است. سپس پیامبر(ص) خطاب به علی(ع) فرمود: همان چیزی را که وی می‏خواهد، بنویس.[4] اما علی(ع) گفت: ای رسول خدا! دست من به سوی پاک کردن نام تو از نبوت نمی‌رود (و در این مورد به من یاری نمی‌دهد). رسول خدا(ص) از علی(ع) خواست تا دست ایشان را بر روی آن کلمه بگذارد تا آن‌را پاک نماید. امام(ع) دست پیامبر(ص) را روی نامه گذاشت و آن‌حضرت کلمه‌ی رسول اللَّه را از صلح‌نامه پاک نمود.[5]

گفتنی است؛ این‌گونه موارد را نمی‌توان تخلف از امر و دستور رسول خدا(ص) به شمار آورد؛ چراکه اولا: در این گزارش‌ها ناراحتی علی(ع) از فرمان رسول خدا(ص) گزارش نشده است؛ بلکه امام(ع) گفت: اگر اطاعت امر شما نبود، «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» را پاک نمی‌کردم.

ثانیا: در نمونه‌ای مشابه، اگر پدری به فرزندش که در حال حمل بار سنگینی است، بگوید که بار را به من بده تا ببرم و او درخواست پدر را نپذیرد، عرفا گفته نمی‌شود که این فرزند از پدرش نافرمانی کرده است، بلکه ارزیابی مردم این است که او احترام پدرش را نگه‌داشته است. همان‌گونه که در مشورت دادن، اگر مشورت‌دهنده نظری بر خلاف مشورت‌گیرنده داشته باشد، تخلف از امر وی شمرده نمی‌شود.

 


[1]. «نویسنده متن صلح‌نامه حدیبیه»، 38333.

[2]. نصر بن مزاحم، وقعة صفین، محقق، مصحح، هارون، عبد السلام محمد، ص 509، قم، مکتبة آیة الله مرعشی نجفی، چاپ دوم، 1404ق.

[3]. شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 1، ص 120، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق.

[4]. وقعة صفین، ص 509.

[5]. الارشاد، ج 1، ص 120 – 121.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود