جستجوی پیشرفته
بازدید
1049
آخرین بروزرسانی: 1403/06/20
خلاصه پرسش
«حَتَّى یَلِجَ الْجَمَلُ فی‏ سَمِّ الْخِیاطِ»، در قرآن به چه معنا است، و منظور از ورود شتر به سوراخ سوزن چیست؟
پرسش
قرآن کریم در مورد مستکبران و تکذیب‌کنندکان آیات الهی می‌فرماید: «آنها وارد بهشت نخواهند شد، تا زمانى که شتر از سوراخ سوزن بگذرد». آیا این کنایه از این است که چنین چیزی هیچ‌گاه اتفاق نمی‌افتد. و آیا چنین اعتقاد کلامی درست است؟
پاسخ اجمالی

قرآن کریم در مورد سرنوشت مستکبران و تکذیب کنندکان آیات الهی می‌فرماید:

درهاى آسمان بر روى کسانى که آیات ما را تکذیب کرده و استکبار ورزیدند، گشوده نخواهد شد و آنان به بهشت وارد نخواهند شد، مگر آنکه شتر از سوراخ سوزن بگذرد. و مجرمان را این چنین کیفر می‌دهیم:

 «إِنَّ الَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا وَ اسْتَکْبَرُوا عَنْها لا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوابُ السَّماءِ وَ لا یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى یَلِجَ الْجَمَلُ فی‏ سَمِّ الْخِیاطِ وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُجْرِمینَ».[1]

اصطلاح «حَتَّى یَلِجَ الْجَمَلُ فی‏ سَمِّ الْخِیاطِ»، تعبیری کنایی و لطیف از محال بودن چنین رخدادی است. رسم عرب - و نیز دیگر اقوام - این است که هر گاه چیزى را بخواهند از جمله محالات به شمار آورند، از چنین تعبیراتى استفاده می‌کنند. در واقع براى این‌که عدم امکان ورود مستکبران و معاندان در بهشت به صورت یک مسئله حسى درآید، چنین مثالی انتخاب شده است. تا همان‌طور که هیچ‌کس شک ندارد که ممکن نیست شتر با آن جثه بزرگش از سوراخ باریک سوزن عبور کند، همین طور مسلم بداند که هیچ راهى براى ورود افراد بی‌ایمان متکبر به بهشت وجود ندارد!

گفتنی است که «جمل» در لغت هم به معنای «شتر نر»، و هم به معنای «طناب کشتى» آمده است. «سمّ» نیز به معنای سوراخ بوده، و همه سوراخ‌هاى ظریف و کوچک بدن را «سم» می‌گویند.[2] سمّ کشنده را نیز از آن جهت، سمّ می‌گویند چون در بدن نفوذ می‌کند. واژه «خِیاط» هم به معناى سوزن است.

گفتنی است گرچه بیشتر مفسران «جمل» را در این‌ آیه به معناى شتر گرفته و آیه را چنین معنا کرده‌اند که آنها داخل بهشت نمی‌شوند تا شتر داخل سوراخ سوزن شود، اما همانگونه که گفته شد، یکى از معانى واژه «جمل»، طناب‌هاى محکمى است که با استفاده از آنها، کشتی‌‏ها را در ساحل به اسکله بسته و آن‌ها را مهار می‌کنند.

از این رو، برخی مفسران با استناد به اینکه طناب و سوزن، تناسب بیشترى با هم دارند تا طناب و شتر، واژه «جمل» در این آیه را به معنای طناب ضخیم گرفته‌اند که ورود آن نیز به سوراخ سوزن ممکن نیست.[3]

به هر حال تفاوتی نمی‌کند که معنای «جمل» را شتر بدانیم و یا طناب ضخیم، زیرا نتیجه یکی است و بر اساس این آیه، ورود مستکبران و تکذیب‌کنندگان به بهشت محال بوده، و بر اساس آیه «وَ ما هُمْ بِخارِجِینَ مِنَ النَّارِ»،[4] خلود آنها در جهنم قطعی است.


[1]. اعراف، 40.

[2]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 4، ص 645، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[3]. ر. ک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 6، ص 170- 171، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش؛ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ‏2، ص 51، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ ششم، 1371ش.

[4]. بقره، 167.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود