جستجوی پیشرفته
بازدید
12651
آخرین بروزرسانی: 1391/03/17
خلاصه پرسش
چرا در احادیث، مصادیق بهترین مردم و بهترین کارها و دشمن ترین مردم متفاوت است، مگر مثلا بدترین انسان ها در نزد خدا نباید یک گروه ثابت باشند پس چرا در احادیث، گروه¬های مختلفی به عنوان بدترین¬ ها معرفی شده¬اند؟
پرسش
سلام چرا در احادیث بهترین مردم و بهترین کارها و دشمن ترین مردم و .... گروه های مختلفی معرفی شدند مگر مثلا بدترین انسان ها در نزد خدا نباید یک گروه ثابت باشند پس چرا در احادیث مختلف از امامان(ع) افراد خاصی معرفی شده اند؟
پاسخ اجمالی

استفاده از عبارت «خیر الناس» و «شر الناس» در این روایات، مفهومی قطعی ندارد تا موجب تعارض روایات با یکدیگر شود، بلکه ناظر به نوعی تفکیک نسبی میان مردم است که با این نگاه، نه تنها گروه ­های مختلفی را می توان به عنوان بدترین مردم معرفی نمود، بلکه بدتر از بدترین نیز معنا خواهد داشت.

پاسخ تفصیلی

در موارد فراوانی در روایات از واژۀ «شر الناس» یا «بدترین مردم» استفاده شده و در هر روایت، گروهی از مردم با این ویژگی معرفی شده­اند.

به پاره­ای از این روایات اشاره می شود:

1. پیامبر اکرم(ص) فرمود: بدترین مردم افرادی هستند که قرآن را تلاوت می کنند اما از هیچ قسمت آن، پند نمی گیرند.[1]

2. پیامبر اکرم(ص): بدترین اشخاص، افرادی هستند که مردم به دلیل دور ماندن از شرشان اجباراً به آنها احترام می گذارند.[2]

3. پیامبر اکرم(ص): بدترین مردم شخص سه گانه است. پرسیده شد که «سه گانه» یعنی چه؟ فرمود آن که سخن چینی برادرش را نزد سلطان کرده و با این کار، سه نفر را نابود کرده است. خودش، برادرش و پادشاه![3]

4. پیامبر اکرم(ص): ای علی! بدترین مردم، فردی است که مهمان خود را طرد کند، غذایش را به تنهایی بخورد و بنده اش را به باد کتک و شلاق گیرد.[4]

5. پیامبر اکرم(ص): برده فروش، بدترین انسانها است.[5]

6. پیامبر اکرم(ص): ای اباذر! در روز قیامت، بدترین مردم نزد پروردگار، دانشمندی است که بهره­ای از دانش او به دیگران نرسد.[6]

7. امیر المؤمنین(ع) می فرماید: بدترین انسان ها فردی است که لغزش های دیگران را نادیده نگرفته و تلاش در پوشاندن عیب های مردم نکند.[7]

8. امیر المؤمنین(ع): بدترین مردم فردی است که به دلیل بدگمانی خود به دیگران اعتماد نکند و دیگران نیز به دلیل رفتار زشتش به او اعتماد نکنند.[8]

البته در برخی روایات نیز از عبارت «من شر الناس» یا «از بدترین مردم» استفاده شده است:

1. پیامبر اکرم(ص) می فرماید: از بدترین انسان ها است هر آن که ادعا کند من بهترین مردم هستم.[9]

2. پیامبر اکرم(ص): انسان دو چهره از بدترین مردم نزد پروردگار است.[10]

شاید این پرسش به وجود آید  که در نهایت، وجود چه رذیلۀ اخلاقی در انسان موجب  می شود تا انسان ها به مرحلۀ «شر الناس» سقوط کنند؟!

برای پاسخ به این پرسش، نخست باید به این نکتۀ مهم توجه کرد که در درک متون مذهبی، نباید تنها به ترجمۀ تحت اللفظی متون عربی بسنده کرد، بلکه باید با مروری در عبارات مشابه، به دریافت صحیحی از متن دست یافت.

به عنوان نمونه، اگر در آیه­ای از قرآن کریم مشاهده کنیم که در مورد «ملکۀ سبأ» عنوان شده است که «وَ أُوتِیَتْ مِنْ کُلِّ شَیْ‏ء»؛[11] و او از هر چیزی بهره­ ای داشت!، نباید این پرسش در ذهنمان متبادر شود که چرا این تعبیر در مورد ملکه به کار برده شده، با آن که او از بسیاری چیزها محروم بود؟!

او همانند سلیمان پیامبر(ع)، قدرت استفاده از نیروی باد را نداشت! همانند او سخن پرندگان را نمی فهمید و ...؛ زیرا در پاسخ گفته خواهد شد که مراد از «من کل شیء» با توجه به زبان عربی، لزوما «تمام چیزها» نیست، بلکه ترجمه به «بسیاری از چیزها» نیز صحیح بوده و مراد آیه نیز همان بوده است.

با این مقدمه، به موضوع اصلی برمی­گردیم:

این که در روایات، گروه های مختلفی با عنوان «بدترین مردم» و یا «شر الناس» معرفی شده اند، معنایش لزوماً آن نیست که بدتر از آنها وجود ندارد، بلکه مراد از این دسته روایات، آن است که وجود چنین صفات پست اخلاقی، انسان ها را در شمار بدترین­ ها قرار خواهد داد و این بدترین ها نیز خود دارای سلسله مراتبی هستند که اگر فردی دارای چندین ویژگی ناپسند باشد مطمئناً از آن که تنها یک ویژگی ناپسند دارد در رتبۀ پایین تری قرار خواهد گرفت و در میان خود این ویژگی های ناپسند نیز بد و بدتر وجود دارد و «شر الناس» در روایات، مفهومی قطعی نداشته، بلکه با نگاهی نسبی، مردم را به بهترین و بدترین تقسیم می کند.

با این نگاه، پرسشی در مورد متعارض بودن روایات باقی نخواهد ماند. روایتی از پیامبر اسلام(ص) را می توان دلیلی بر درستی چنین برداشتی دانست: بهترین مردم فردی است که خیرش به دیگران برسد و بدترین مردم، فردی است دیگران از آزار او در امان نباشند و بدتر از او فردی است که مردم به دلیل دورماندن از آزارش، او را مورد احترام قرار دهند و بدتر ازهر دو، فردی است که دین خود را به خاطر دنیای دیگران بفروشد.[12]

همان گونه که ملاحظه می فرمایید، با آن که در ابتدای روایت، به بدترین مردم اشاره شده، اما با این وجود در ادامه همان روایت تأکید شده است که بدتر از آنها نیز وجود دارد.

 

[1] دیلمی، حسن بن أبی الحسن، أرشاد القلوب، ج 1، ص 79، انتشارات شریف رضی، قم، 1412 ق.

[2] مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 72، ص 206، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404 ق.

[3] شیخ مفید، الإختصاص، ص 228، کنگره شیخ مفید، قم، 1413 ق.

[4] حرانی، حسن بن شعبة، تحف العقول، ص 448، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1404 ق.

[5] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 5، ص 114، ح 4، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365 ش.

[6] شیخ طوسی، الأمالی، ص 527، انتشارات دار الثقافة، قم، 1414 ق.

[7] آمدی تمیمی، عبد الواحد، غرر الحکم و درر الکلم، ص 245، ح 5016، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1366 ش.

[8] همان، ص 263، ح 5675.

[9] راوندی، سید فضل الله، النوادر، ص 11، مؤسسة دار الکتاب، قم، بی تا.

[10] شیخ صدوق، الخصال، ج 1، ص 38، ح 17، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1403 ق.

[11] نمل، 23.

[12] شیخ مفید، الإختصاص، ص 243.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود