جستجوی پیشرفته
بازدید
9606
آخرین بروزرسانی: 1393/05/08
خلاصه پرسش
آیا خدمات فکری و فرهنگی به مردم ارزش بیشتری دارد، یا خدمت مادی؟
پرسش
با سلام؛ از برخی بزرگان شده است، اگر پزشکی هزار نفر را از مرگ نجات داد، اینها بعد از چند سال می‌میرند، اما اگر کسی بتواند یک روح را نجات دهد مهم است. همچنین از یکی از علمای معروف تهران شنیدم که می‌گفت: بهترین عبادت بعد از ایمان، خدمت به خلق است. و مهم‌ترین خدمت، خدمت فرهنگی است. اگر یک بچه مسلمان را از گزند انحرافات عقیدتی دور کنیم و یا واقعاً اگر "یک" انسان را به اسلام هدایت کنیم ارزش و فضیلتش نزد خدا بالاتر از درمان بیماری جسمی "هزار" انسان بیمار و یا سیر کردن "هزار" انسان گرسنه است؟ چرا؟ آیا خدمت به فقرا و ایتام پایین‌تر از خدمت فرهنگی است؟ چرا؟ با تشکر
پاسخ اجمالی
آنچه را که در این مقال به صورت خلاصه می‌توان گفت؛ این است که در تعالیم و آموزه‌های دینی اسلام، روح و جان ارزش بیشتری نسبت به جسم و بدن دارد و بدن در خدمت روح است. به قول مولوی:
ای برادر تو همان اندیشه‌ای
مابقی تو استخوان و ریشه‌ای[1]
بعثت پیامبران(ع) نیز برای تعالی فکر و فرهنگ مردم بوده است. البته این به معنای غفلت از جسم مادی نیست. این معنا در روایات نیز به صراحت بیان شده است.
1. سماعة بن مهران می‌گوید: نظر امام صادق(ع) را در باره این آیه شریفه جویا شدم که «هر کس، انسانى را بدون ارتکاب قتل یا فساد در روى زمین بکشد، چنان است که گویى همه انسان‌ها را کشته و هر کس، انسانى را از مرگ رهایى بخشد، چنان است که گویى همه مردم را زنده کرده است»[2]؟
 حضرتشان فرمود: کسی که شخصی را از گمراهی به هدایت بکشاند، مانند آن است که او را زنده نموده و کسی که شخصی را از هدایت به گمراهی بکشاند مانند آن است که او را کشته است.[3]
2. فضیل بن یسار می‌گوید: نظر امام محمد باقر(ع) را پیرامون این آیه شریفه جویا شدم که«هر کس، انسانى را از مرگ رهایى بخشد، چنان است که گویى همه مردم را زنده کرده است»؟
حضرتشان فرمود: آنکه شخصی را از سوختن و غرق شدن نجات دهد، مصداقی از این آیه است.
عرض کردم: اگر شخصی را از گمراهی به هدایت بکشاند چطور؟
حضرت فرمود: این‌که بالاترین مصداق در تفسیر آیه است![4]
با توجه به روایاتی که بیان شد، میان درمان پزشکی و فرهنگی تباین و تضادی وجود ندارد، بلکه بسیاری از افرادی که به درمان جسمی می‌پردازند با اخلاق نیک خویش می‌توانند تأثیرات فرهنگی عمیقی نیز بر بیمار خود بگذارند. خدمت به ایتام و فقرا خود یک فعالیت بزرگ فرهنگی است. بر این اساس، درمان جسمی و روحی را نباید در تضاد با هم دید.
با این وجود، توجیه سخن این بزرگواران آن است که به عنوان نمونه اگر پزشکی، بیماری جسمی صد دزد و سارق را معالجه کند، بدون آن‌که اخلاق آنان تغییر یابد، تنها به افزایش دزدی کمک کرده است، اما اگر همان پزشک و یا شخص دیگری با فعالیت فرهنگی، وضعیت روحی و شخصیّتی فردی را متحوّل کرده و از یک سارق، فرد مسئولیت پذیری بسازد که کمک مردم باشد، کدامشان ارزشمندتر است؟
طبیعی است که این مثال‌ها برای پایین آوردن ارزش خدمات مفید و عام المنفعه نیست.
 

[1]. مولوی، مثنوی معنوی، دفتر دوم، ص ۱۶۳، نسخه نیکلسون.
[2]. مائده، 32.
[3]. عَنْهُ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ‏ قُلْتُ لَهُ قَوْلُ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى «مَنْ قَتَلَ نَفْساً بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسادٍ فِی الْأَرْضِ فَکَأَنَّما قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعاً وَ مَنْ أَحْیاها فَکَأَنَّما أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعاً». فَقَالَ مَنْ أَخْرَجَهَا مِنْ ضَلَالَةٍ إِلَى هُدًى فَقَدْ أَحْیَاهَا وَ مَنْ أَخْرَجَهَا مِنْ هُدًى إِلَى ضَلَالٍ فَقَدْ قَتَلَهَا، برقی، المحاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین‏، ج ‏1، ص 231 و 232، قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1371ق‏.
[4]. عَنْهُ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ فُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَوْلُ اللَّهِ فِی کِتَابِهِ- وَ مَنْ أَحْیاها فَکَأَنَّما أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعاً «قَالَ مِنْ حَرَقٍ أَوْ غَرَقٍ قُلْتُ فَمَنْ أَخْرَجَهَا مِنْ ضَلَالٍ إِلَى هُدًى فَقَالَ ذَلِکَ تَأْوِیلُهَا الْأَعْظَمُ». همان، ص 232.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود