جستجوی پیشرفته
بازدید
34896
آخرین بروزرسانی: 1393/07/15
خلاصه پرسش
آیا این که بت پرستان، بت ها را خدا نمی دانستند بلکه آنها را نماد و چهره خدای مورد نظرخود می دانستند اشکال بت پرستی را برطرف می کند؟
پرسش
با سلام
اینکه در قدیم اجسامی را بعنوان بت عبادت میکردند، آیا بعنوان تندیس و نمادی از یک قدرت ماورایی بوده و آن بت چهره خدای موردنظرشان را یادآوری میکرده؟ در اینصورت آنها سنگ و چوب را نمیپرستیدند، بلکه قدرتی متافیزیکی را عبادت میکردند. در این مورد راهنمایی فرمایید.
پاسخ اجمالی

از نظر اسلام خالق هستی، الله است و تدبیر همه امور جهان تنها در دست اوست.پرستش نیز مخصوص ذات باری تعالی است و همه اقسام بت پرستى، یک نوع تحریف در عقیده خداپرستى است .اصولاً هر موجودى را که انسان تکیه گاه خود در برابر خدا قرار دهد و سرنوشت خود را در دست او و وابسته به او بداند "بت" او محسوب مى شود.

 

انسان های جاهل بت های خود را از سنگ، چوب، فلز و حتّی از مواد خوراکی می ساختند و آن را می پرستیدند. و حلّ مشکلات خود را از آنها می خواستند.

 

از نظر اسلام بت پرستی در هر شکلی که باشد شرک و کفر است؛ حتی اگر بت ها را نه به عنوان خالق و مدبر جهان بلکه به عنوان تندیس و نمادی از قدرت متافیزیکی خدا و نزدیک کننده به او پرستش نمایند، از آنجا که پرستش و عبادت غیر خداست، شرک است. در صدر اسلام عده ای از بت پرستان با چنین بهانه هایی کار خود را توجیه می کردند که قرآن در جواب آنان می فرماید:" آگاه باشید که دین خالص از آن خداست، و آنها که غیر خدا را اولیاى خود قرار دادند و دلیلشان این بود که: «اینها را نمى‏پرستیم مگر بخاطر اینکه ما را به خداوند نزدیک کنند»، خداوند روز قیامت میان آنان در آنچه اختلاف داشتند داورى مى‏کند خداوند آن کس را که دروغگو و کفران‏کننده است هرگز هدایت نمى‏کند! "

پاسخ تفصیلی

در تمام جهان هستی، جز خدای یکتایی که سرچشمه تمام هستی ها و منبع و اصل تمام کمالات است، هیچ کس و هیچ چیز شایسته عبادت و پرستش و بندگی نیست.

 

در منطق قرآن، بت و بت پرستى مفهومى بسیار وسیع تر از خدایان ساختگى از سنگ و چوب و فلزات دارد. هر موجودى را که انسان تکیه گاه خود در برابر خدا قرار دهد و سرنوشت خود را در دست او و وابسته به او بداند "بت" او محسوب مى شود.[1]

 

پرستش غیر خدا به هر شکلی که باشد بت پرستی و محکوم و مذموم است. زیرا بت پرستى، یک نوع تحریف در عقیده خداپرستى است، عقیده اى که جزء فطرت و سرشت انسان است. به عبارت دیگر بت پرستى در تضاد بافطرت و سرشت همه انسان ها و سرچشمه آن، جهل و نادانى بت پرستان است. جهل به خداوند و ذات پاک و بی مانند او از یک طرف و جهل به علل اصلى حوادث جهان از سوى دیگر و جهل به حقیقت و ماهیت جهان ماوراء طبیعت و کوتاهى فکر از درک مسائل غیر حسّى از جانب سوّم، دست به دست هم داده و در طول تاریخ، سرچشمه بت پرستى شده است. و گرنه چگونه یک انسان آگاه و فهمیده، آگاه به خدا و صفات او، آگاه از علل حوادث، آگاه از جهان طبیعت و ماوراء طبیعت ممکن است قطعه سنگى را فى المثل از کوه جدا کند، قسمتى از آن را در ساختمان منزل، و یا پله هاى خانه مصرف کند، و قسمت دیگرى را معبودى سازد و در برابر آن سجده نماید و مقدّرات خویش را به او بسپارد؟![2]

 

انسان به مقتضاى سرشت و خلقت خویش،همواره متوجه نیروى ما فوق طبیعت بوده است، این سرشت، با استدلال هاى روشنى از نظام هستى که نشان دهنده وجود یک مبدأ عالم و قادر بوده است، تأیید مى شده و انسان از این دو طریق (سرشت و عقل) همیشه کم و بیش با آن مبدأ هستى آشنائى داشته است.اما زمانی که همین انسان در مسیر فطرت و عقل، از نظر خداجوئى رهبرى نشود، رو به خدایان ساختگى آورده و در برابر آنها سر تعظیم فرود مى آورد، و صفات خدائى را براى آنها قائل مى شود. [3]

 

تا جایی که گاهی انسان های جاهل بت های خود را از سنگ، چوب، فلز و حتّی از مواد خوراکی می ساختند و در برهه ای دیگر خورشید و ماه و بعضی از ستارگان را می پرستیدند. و زمانی ، بعضی از رودخانه ها و دریاچه های مهم مانند رودخانه نیل و دریاچه ساوه را می پرستیدند.[4] و متأسفانه باید گفت در عصر و زمان ما بت پرستی حتی در شکل های زشت تر و قبیح تر مانند پرستش بعضی از حیوانات یا برخی از اندام انسان دیده می شود.

 

قرآن کریم خطاب به همه بت پرستان می فرماید:« کسانى را که شما غیر از خدا مى خوانید، هرگز نمى توانند مگسى بیافرینند هر چند براى این کار اجتماع کنند، و دست به دست یکدیگر بدهند ».[5]

 

در این آیه ترسیم جالب و گویایى از وضع بت ها، معبودهاى ساختگى، و ضعف و ناتوانى آنها، بیان شده است.و بطلان اعتقاد مشرکان را به روشن ترین وجهى آشکار مى سازد.

 

همه بت ها، و همه معبودهاى آنها، و حتى همه دانشمندان، متفکران و مخترعان بشر، اگر دست به دست هم بدهند قادر بر آفرینش مگسى نیستند. [6]

 

بت پرستان، شناخت غلط نسبت به الله و صفات او داشتند؛ آنان ذهنیتی گنگ و مبهم درباره خدای تعالی داشتند.[7] گواه این معنا این است که برای خدا، همسر و فرزند قائل بودند. آنها فرشتگان را دختران خدا می پنداشتند. خداوند در آیات متعددی، این پندار غلط آنها را سخت نکوهش کرده است. از جمله می فرماید:«کسانی که به آخرت ایمان ندارند، فرشتگان را به نام دختران نام گذاری می کنند».[8]

 

و یا می فرماید:«و (مشرکان) گفتند:خداوند رحمان فرزندی برای خود گرفت! (نه،) او (از داشتن فرزند) منزّه است، بلکه (فرشتگان) بندگان گرامی اند».[9]

 

و همچنین بت پرستان، برای بت ها نوعی مقام ربوبیت قائل بودند و حلّ مشکلات خود را از آنها می خواستند. در حالی که همچنان که خالق هستی، الله است، تدبیر امور جهان نیز تنها در دست اوست. و بتها موجودات بی جان و فاقد ادراک و اراده اند.[10]

 

قرآن کریم در این مورد می فرماید:«آنها غیر از خدا، چیزهایی را می پرستند که به آنان نه زیان می رساند و نه سودی و می گویند: اینها شفیعان ما نزد الله هستند! بگو آیا خدا را به چیزی خبر می دهید که نه در آسمان ها سراغ دارد و نه در زمین! او منزّه و برتر است از همتایانی که (برای او) قرار می دهند.»[11]

 

از نظر اسلام بت پرستی در هر شکلی که باشد شرک و کفر است؛ حتی اگر بت ها را نه به عنوان خالق و مدبر جهان بلکه به عنوان تندیس و نمادی از قدرت متافیزیکی خدا و نزدیک کننده به او پرستش نمایند، از آنجا که پرستش و عبادت غیر خداست شرک است. در صدر اسلام نیز عده ای از بت پرستان با چنین کلماتی کار خود را توجیه می کردند که قرآن مجید در جواب آنان می فرماید:" آگاه باشید که دین خالص از آن خداست، و آنها که غیر خدا را اولیاى خود قرار دادند و دلیل شان این بود که: «اینها را نمى‏پرستیم مگر بخاطر اینکه ما را به خداوند نزدیک کنند»، خداوند روز قیامت میان آنان در آنچه اختلاف داشتند داورى مى‏کند خداوند آن کس را که دروغگو و کفران‏کننده است هرگز هدایت نمى‏کند! "[12]

 

بنا بر این نه تنها پرستش اجسام و اشیاء که حتی پرستش انبیاء و اولیاء الهی (انسان کامل) به عناوینی مانند :جلوه ای از ذات خداوند یا مقرب به پروردگار یا...جایز نیست . و پرستش تنها شایسته ذات باری تعالی است. البته می توان انبیاء و اولیاء الهی و انسان های کامل را به خاطر مقام بالایی که در اثر عبادت و بندگی خالصانه خداوند بدست آورده اند در پیشگاه خداوند وسیله قرار داد چرا که خداوند متعال چنین کاری را جایز شمرده و بدان امر فرموده است:" اى کسانى که ایمان آورده‏اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و وسیله‏اى براى تقرب به او بجوئید! و در راه او جهاد کنید، باشد که رستگار شوید! [13] ِالبته واضح و روشن است توسل و وسیله قرار دادن غیر از پرستش است . بار دیگر تاکید می کنیم که پرستش تنها مخصوص خدای متعال است.و پرستش و عبودیت برای غیر او به هیچ عنوان جایز نیست.

 

 

[1] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 11، ص 191، با تصرف

[2] . تفسیر نمونه، ج 6،ص 334،با تصرف

[3] . تفسیر نمونه، ج2،ص341.

[4] . مکارم شیرازی، ناصر، مثال های زیبای قرآن (امثال القرآن)، تهیه و تنظیم: علیان نژادی، ابوالقاسم، ص270، انتشارات نسل جوان، چاپ اول، 1378شمسی.

[5] . حج،73.

[6] . تفسیر نمونه، ج14،ص188.

[7] . تاریخ اسلام، ص 83.

[8] . نجم،27.

[9] . انبیاء، 26.

[10] . تاریخ اسلام، ص85.

[11] . یونس،18.

[12]  .زمر،3

[13]  مائده،35 یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسیلَةَ وَ جاهِدُوا فی‏ سَبیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    774760 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    747784 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    668905 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    653383 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    645455 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    592177 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    578785 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    562520 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    562432 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    557011 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...