جستجوی پیشرفته
بازدید
32170
آخرین بروزرسانی: 1393/08/12
خلاصه پرسش
آیا اسلام ازدواج با سیاهان را نهی کرده است؟!
پرسش
با توجه به آنچه که در این روایت آمده: «تخیّروا لنُطَفِکم و اجتنبوا هذا السّواد فإنّه لون مشوّه»، چرا از ازدواج با سیاهان نهی شده است؟
پاسخ اجمالی
روایتی در برخی از کتاب‌های متأخر از پیامبر اکرم(ص) نقل شده که آن‌حضرت فرمود: «برای نطفه‌های خود مکان مناسبی پیدا کنید [و با هر زنی ازدواج نکنید] و از زنان سیاه پوست بپرهیزید که سیاهى رنگ زشتى است». بخش اخیر این روایت در منابع روایی فریقین مشاهده نشده و در کتب سده اخیر نیز سند و مرجعی برای آن ذکر نشده است. ضمن این‌که، مخالف دیگر روایات پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) و همچنین مخالف با آموزه‌های قرآن است.
 
پاسخ تفصیلی
با آن‌که بخش اول روایتی که در پرسش ذکر شده است(تخیّروا لنُطَفِکم)، منطقی بوده و در برخی منابع نیز وجود دارد.[1] اما بخش دوم آن(و اجتنبوا هذا السّواد) که نقطه ابهام نیز در آن بخش قرار داشته در کتاب‌های اصلی روایی و حتی کتاب‌های فرعی و درجه دوم وجود ندارد، و تنها در برخی کتاب‌های روایی اخلاقی قرن حاضر بدون اعلام هیچ‌گونه منبعی به نقل از پیامبر(ص) آمده که «از انتخاب زنان سیاه پوست برای همسری اجتناب کنید...».[2]
آنچه گفته شد برای نپذیرفتن روایت کافی است، اما توجه به این نکته نیز ضروری است که حتی با فرض وجود منبع، هنگامی که آن‌را - طبق توصیه روایات - بر قرآن کریم عرضه می‌کنیم، تفاوت چشم‌گیری با آموزه‌های قرآنی مشاهده می‌شود.
در قرآن کریم زنان پاکدامن را کفو و هم‌شأن مردان پاکدامن شمرده که می‌توانند با یکدیگر ازدواج کنند:[3] «زنان ناپاک از آنِ مردان ناپاکند، و مردان ناپاک نیز به زنان ناپاک تعلّق دارند و زنان پاک از آن مردان پاک، و مردان پاک از آن زنان پاکند! اینان از نسبت‌هاى ناروایى که [ناپاکان] به آنان می‌دهند مبرّا هستند و براى آنان آمرزش [الهى] و روزى پُرارزشى است».[4]
از طرفی در آیه دیگر تنها ملاک برتری انسان‌ها را تقوا شمرده و رنگ و نژاد را از این جهت بی‌ارزش می‌داند و می‌فرماید: «اى مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید [اینها ملاک امتیاز نیست،] گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست، خداوند دانا و آگاه است».[5]
بنابراین، طبق آموزه‌های قرآنی زنان پاکدامن و با ایمان می‌توانند همسران خوبی برای مردان پاک‌دامن و با ایمان باشند و صرف اثبات این موضوع برای ازدواج کفایت می‌کند و رنگ و نژاد اثری در آن ندارد. در صدر اسلام هم سیره پیامبر اسلام این‌گونه بود که به صرف ایمان و پاکدامنی، زنان و مردان را به ازدواج هم درمی‌آورد.
امام باقر(ع) می‌فرماید: «مردى از اهل یمام به نام جویبر نزد رسول خدا(ص) آمد و اسلام آورد. جویبر مردى کوتاه اندام، نیازمند، برهنه و از سیاهان زشت‏روى بود. روزى رسول خدا(ص) نگاهى عطوفت‌آمیز و رحمت‌انگیز به جویبر کرد و فرمود: اى جویبر! کاش با زنى ازدواج می‌کردى تا عفافت را به وسیله او پاس می‌داشتى و او تو را بر کارهاى دنیوى و اخروى یاورى می‌کرد. جویبر به آن‌حضرت گفت: اى رسول خدا! پدر و مادرم به فدایت باد! چه کسى به من میل پیدا می‌کند به خدا سوگند نه شخصیت [اجتماعی] دارم، نه نسب، نه دارایى و نه زیبایى. پس کدامین زن به من رغبت می‌ورزد. رسول خدا(ص) به او فرمود: اى جویبر! بی‌تردید خدا خوار کرد به وسیله اسلام؛ کسانى را که در جاهلیّت گران‌قدر بودند و عزّت بخشید به وسیله اسلام کسانى را که در جاهلیت خوار می‌زیستند و به وسیله اسلام غرور جاهلیت و بالیدن به قبایل و افتخار به بلند مرتبه بودن نیاکان از بین رفت امروز همه مردم؛ سفید، سیاه، قرشى، عرب و عجم از نسل آدمند و بی‏شک خداوند آدم را از گل آفرید و به راستی محبوب‌ترین مردم نزد خداى در روز رستاخیز کسى است که فرمان پذیرتر براى او و پرهیزکارتر باشد. اى جویبر! من هیچ مسلمانى را امروز والاتر و برتر نمی‌دانم مگر کسى که پرهیزکارتر از تو براى خدا باشد و فرمان پذیرتر. سپس فرمود: اى جویبر! به سوى زیاد پسر لبید برو. او از با شخصیت‌ترین پسران بیاضه است و به او بگو من فرستاده رسول خدا به سوى تو هستم و او می‌گوید: دخترت ذلفاء را به همسرى جویبر درآور.  پس چنین شد که این جوان سیاه با یکی از با شخصیت‌ترین زنان عرب ازدواج کرد.[6]
با آن‌که این روایت در مورد ازدواج با مردی سیاه‌پوست، اما اگر در استدلال‌های موجود در آن دقت کنیم، مشاهده خواهیم کرد که عین این استدلال‌ها در مورد زن سیاه‌پوست نیز وجود خواهد داشت. بنابراین، بخش اخیر روایت مطرح شده در پرسش که اخیراً منسوب به پیامبر(ص) است، با سیره و رفتار ایشان تناسبی ندارد و مورد قبول نیست.[7]
 

[1] . ابن حیون مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، ج ۲، ص 200، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، 1385ق.
[2]. پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحة، ص 381، تهران، انتشارات دنیای دانش، 1382ش.
[4]. نور، 26.
[5]. حجرات، 13.
[6]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج5، ص 341، محقق، مصحح، غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407ق.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها