جستجوی پیشرفته
بازدید
6337
آخرین بروزرسانی: 1400/06/06
خلاصه پرسش
آیا نیت و عملکرد یک سخنران می‌تواند سبب کاهش و یا افزایش تأثیرگذاری سخنان او باشد؟!
پرسش
آیا نیت یک سخنران و فضایل یا رذایل اخلاقی او و یا مشاهده چهره او در حال سخنرانی، در شنیدن سخنان او تأثیر دارد و بر روح انسان تأثیر می‌گذارد؟ به عبارت دیگر، آیا همان‌گونه خوردن لقمه حرام، بر روح انسان تأثیر می‌گذارد و سبب می‌شود که انسان کلام حق را جدی نگیرد، آیا گوش دادن به سخنان سخنرانی که دارای رذایل اخلاقی است، بر هدایت انسان تأثیر دارد؟
پاسخ اجمالی

ابتدا باید گفت که طبق آموزه‌های دین اسلام و نیز فرمان عقل، انسان حرف حق را باید از هر فردی بپذیرد،[1] و این‌که گوینده سخن، خود به آنچه گفته عمل نمی‌کند، نمی‌تواند مانع از پذیرش حق باشد.

امام صادق(ع): «عاقل کسى است که در اجابت حقّ و اطاعت فرمان وى، نهایت خشوع را داشته باشد و حرف‏ حق‏ از هر کسی که بشنود، قبول‏ کند و از آن سرپیچی نکند».[2]

با این وجود، واضح است حرفی که از دل برآید، بهتر بر دل خواهد نشست(به پاسخ 98287 ارجاع شود) و آثار بهتری بر روح و جان انسان خواهد گذاشت.[3] و به فرموده امام علی(ع): «چه بسا سخنى که نفوذش در جان آدمی بیشتر از نفوذ تیرهاست».[4] لذا خداوند در قرآن از گفتن آنچه که به آن عمل نمی‌شود، نهی کرده است:

«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ؛ کبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ»؛[5] اى افراد با ایمان! چرا سخنى بر زبان می‌آورید که خود بدان عمل نمی‌کنید؟ چنین رفتاری به خشم بزرگی از خداوند خواهد انجامید![6]

این آیات با توجه به تعبیرات آیات بعد، همگى نشان می‌دهد که مخاطب مؤمنان واقعى هستند، اما مؤمنانى که هنوز به سر حد کمال ایمان نرسیده و گفتار و کردارشان هماهنگ نشده است، را شامل نمی‌شود.[7]

لذا سفارش شده است که انسان قبل از آن‌که چیزی بگوید، خود بدان عمل کند[8]:

1. پیامبر اسلام(ص): «آنکه بدون ‌عمل، به تبلیغ بپردازد، مانند کسى است که بدون بستن زه بر کمان تیر بیندازد».[9]

2. امام علی(ع): «هرگاه گفتار خود را نیکو کردی، پس کردار خود را نیز نیکو کن، تا این‌که با این راه، خوبی زبان و فضیلت احسان(نیکوکاری) را جمع کنید».[10]

  1. 3. امام علی(ع): «هر کسی که باطن او با ظاهر او مطابق باشد، او امانت را ادا کرده است».[11]

4. امام علی(ع): «آنچه را عمل نمی‌‏کنى به دیگران نگو؛ چراکه در غیر این صورت تو عاجز می‌شوی و از مذمت دیگران در امان نیستی».[12]

  1. 5. امام علی(ع): «سزاوار است که کردار انسان از گفتار او بهتر باشد، و گفتار او از کردار او بهتر نباشد».[13]

6. امام علی(ع): «بهترین سخن آن است که گوینده خود عمل به آن کند و فعل او قولش را تصدیق کند».[14]

7. امام صادق(ع): «مردمان را با اعمال خود تبلیغ کنید، نه با زبان‌هاى خود».[15]

8. امام صادق(ع): «خدا رحمت کند قومى را که برای مردم چراغ و مشعل بودند و با اعمال خود و تلاش خود، به سوى ما دعوت می‌کردند».[16]

 

[1]. «قاعده دفع ضرر محتمل»، 112093.

[2]. منسوب به جعفر بن محمد ع(امام ششم)، مصباح الشریعة، ص 103، بیروت، اعلمی، چاپ اول، 1400ق.

[3]. «معیار درستی و حقانیت یک سخن»، 103983؛ «سخن حق و میانه‌‌روی در پوشش از اوصاف پرهیزکاران»، 57299.

[4]. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، محقق، مصحح، درایتی، مصطفی، ص 209، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1366ش.

[5]. صف 2 -3.

[6]. «قرآن و سرزنش عالمان بی‌عمل»، 96570؛ «نکوهش دعوت کننده بی‌عمل»، 72130.

[7]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 24، ص 62، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.

[8]. «روش تربیت فرزند»، 2743؛ «شیوه تبلیغ»، 3882؛ «شیوه پیامبر اسلام(ص) در تبلیغ دین»، 69904؛ «استمرار نبوت تبلیغی»، 4917.

[9]. شیخ طوسی، محمد بن حسن‏، امالی، ص 534، قم، دار الثقافة، چاپ اول، 1414ق.

[10]. تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص 211.

[11]. همان.

[12]. همان.

[13]. همان.

[14]. همان، ص 210.

[15]. حمیری، عبد الله بن جعفر، قرب الإسناد، ص 77، قم، مؤسسه آل البیت ع، چاپ اول، 1413ق.

[16]. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول ص، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ص 301، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود