جستجوی پیشرفته
بازدید
21060
آخرین بروزرسانی: 1397/05/15
خلاصه پرسش
آیا این فرازها از امام علی(ع) است: «نه سفیدی بیانگر زیبایی است و نه سیاهی نشانه زشتی... انسان بزرگ نمی‌شود، جز به وسیله فکرش، شریف نمی‌شود، جز به واسطه رفتارش...»؟
پرسش
آیا جمله‌های زیر از حضرت علی(ع) است: نه سفیدی بیانگر زیبایی است و نه سیاهی نشانه زشتی. کفن، سفید اما ترساننده است و کعبه، سیاه اما دوست داشنتی است. انسانی به اخلاقش هست نه به مظهرش. قبل از این‌که سرت را بالا ببری و نداشته‌هایت را پیش الله گلایه کنی، نظری به پایین بینداز و داشته‌هایت را شاکر باش. انسان بزرگ نمی‌شود، جز به وسیله فکرش، شریف نمی‌شود، جز به واسطه رفتارش، و قابل احترام نمی‌گردد، جز به سبب اعمال نیک.
پاسخ اجمالی
چنین فرازهایی را که در پرسش آمده به صورت پیوسته و صریح در کلام امام علی(ع) نیافتیم، اما برخی از بخش‌های آن‌را می‌توان از احادیث آن‌حضرت به صورت پراکنده برداشت کرد:
1. «انسان بزرگ نمی‌شود، جز به وسیله فکرش»؛ در این‌باره امام علی(ع) می‌فرماید: «الْإِنْسَانُ بِعَقْلِه‏‏»؛[1] «انسان به عقل خویش است‏»؛ یعنی هر که عقل او بیشتر باشد آدمیّت او بیشتر، و هر که عقل او کمتر باشد آدمیّت او کمتر.[2]
2. «انسان بزرگ نمی‌شود، جز به واسطه رفتارش، و قابل احترام نمی‌گردد، جز به سبب اعمال نیک»؛ امام علی(ع) در این‌باره می‌فرماید:
«مَا أَصْدَقَ الْمَرْءَ عَلَى نَفْسِهِ وَ أَیُّ شَاهِدٍ عَلَیْهِ کَفِعْلِهِ وَ لَا یُعْرَفُ الرَّجُلُ إِلَّا بِعِلْمِهِ کَمَا لَا یُعْرَفُ الْغَرِیبُ مِنَ الشَّجَرِ إِلَّا عِنْدَ حُضُورِ الثَّمَرِ فَتَدُلُّ الْأَثْمَارُ عَلَى أُصُولِهَا وَ یُعْرَفُ لِکُلِّ ذِی فَضْلٍ فَضْلُهُ کَذَلِکَ یَشْرُفُ الْکَرِیمُ بِآدَابِهِ وَ یَفْتَضِحُ اللَّئِیمُ بِرَذَائِلِه‏»؛[3] «چه کسى راستگوتر از انسان درباره خودش، و چه گواهى براى او بهتر از کردارش؟ آدمى جز به کردارش شناخته نمی‌شود، همان‌گونه که درخت ناشناخته جز هنگام میوه آوردن شناخته نمی‌شود. پس میوه‌ها بر ریشه‌ها دلالت دارد، و ارزش‌هاى والا صاحب خود را می‌شناساند. از همین‌جا است که انسان بزرگوار، با فرهنگ و تربیت خویش مورد بزرگ‌داشت قرار می‌گیرد؛ و انسان فرومایه، با اخلاق پست خود رسوا می‌گردد».
«الْمَرْءُ یُوزَنُ بِقَوْلِهِ وَ یُقَوَّمُ بِفِعْلِهِ فَقُلْ مَا تَرَجَّحُ زِنَتُهُ [زِینَتُهُ‏] وَ افْعَلْ مَا تَجِلُّ قِیمَتُه‏»؛[4] آدمى با گفتارش سنجیده و با کردارش قیمت گذارده می‌شود [و مورد احترام قرار می‌گیرد]، پس چیزى بگو که وزن آن بیشتر، و کارى کن که قیمت آن افزون‌تر باشد.
3. «قبل از این‌که سرت را بالا ببری و نداشته‌هایت را پیش الله گلایه کنی، نظری به پایین بینداز و داشته‌هایت را شاکر باش»؛ در نهج البلاغه می‌خوانیم: «وَ أَکْثِرْ أَنْ تَنْظُرَ إِلَى مَنْ فُضِّلْتَ‏ عَلَیْهِ‏ فَإِنَّ ذَلِکَ مِنْ أَبْوَابِ الشُّکْر»؛[5] و به افرادی که از آنان برتری بسیار بنگر(در احوالشان دقت کن) که این خودش نوعی شکرگزاری است.
 

[1]. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، ص 26، قم، دار الکتاب الإسلامی‏، چاپ دوم، 1410ق.
[2]. آقا جمال خوانسارى، محمد بن حسین،‏ شرح غرر الحکم و درر الکلم، ج ‏1، ص 61، دانشگاه تهران‏، چاپ چهارم‏، 1366ش.
[3]. غرر الحکم و درر الکلم، ص 700.
[4]. همان، ص 100.
[5]. سید رضی، نهج البلاغة، ص 460،‌ قم، هجرت، 1414ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا در ازدواج موقت، بخشش مدت باقیمانده با استفاده از پیامک امکان‌پذیر است؟
    80360 پایان و تمدید ازدواج موقت 1393/04/21
    بخشش باقیمانده مدت در ازدواج موقت، صیغه خاصی ندارد و نیازی نیست به صورت لفظی باشد. پس اگر مرد از طریق پیامک به این امر اقدام کند کافی است و موجب جدایی زوجین خواهد شد. البته برخی مراجع[1] در صورتی عقد را از طریق ...
  • قوم عمالقه چه کسانی بودند؟
    33014 تاریخ 1392/01/24
    عمالقه؛ امتی بزرگ با قامتی دراز و تنومند، آنها قومی باستانی و کهن بودند که در مناطق مختلف جهان سکونت داشتند. در قرآن به صراحت اسمی از اینان برده نشده است، اما برخی از مفسران، آیاتی که اشاره به اقوامی قوی هیکل و درشت اندام دارد را ...
  • لفظ جلاله الله در اصل چه بوده و ال در آن کدامیک از اقسام ال است؟
    14878 لغت شناسی 1395/05/16
    در اشتقاق لفظ جلاله «الله» و نوع «ال» آن بین اندیشمندان علم ادب چهار دیدگاه وجود دارد: 1. اصل الله «اِلاه» بوده که ال تعریف بر آن داخل شد، سپس همزه‌اش برای تخفیف[1] حذف گردید، دو لام کنار هم اجتماع کردند که اولی در ...
  • تعریف قیاس اقترانی و استثنائی در منطق؟
    24851 Islamic Philosophy 1390/10/22
    نتیجه قیاس، گاهى به صورت پراکنده در مقدمتین موجود است؛ یعنى هر جزء (موضوع و یا محمول در حملیه، و مقدّم یا تالى در شرطیه) در یک مقدمه قرار گرفته است، و گاهى یک جا در مقدمتین قرار گرفته است. اگر به صورت پراکنده در مقدمتین قرار گیرد، «قیاس ...
  • آیا حکومت امام علی(ع)، دارای قانون اساسی بود؟!
    4447 رفتار امام علی ع 1398/01/14
    در گذشته‌های نه چندان دور، در هیچ منطقه‌ای از جهان، با آن‌که معیارهایی برای شیوه مناسب حکومتی اعلام می‌شده، اما قانون اساسی به شکل امروزین آن وجود نداشت. حکومت پیامبر اسلام و امام علی(ع) نیز از این قاعده استثنا نبوده است، اما این بدان ...
  • آیا نامه امام علی (ع) به مالک اشتر در سازمان ملل به ثبت رسیده است؟
    24757 درایه الحدیث 1389/02/05
    اطلاعاتی که ما در این زمینه به دست آوردیم این است که یکی از مسئولان بنیاد نهج البلاغه در ارتباط با فراگیر شدن نهج‌البلاغه در سطح بین‌المللی می گوید: در رابطه با فراگیر شدن نهج‌البلاغه در سطح بین‌الملل هم کارهایی را انجام دادیم.‌ برای مثال‌، چند سال پیش عهدنامه ...
  • در چه مواردی باید کفاره جمع داد؟
    34067 Laws and Jurisprudence 1388/12/02
    برای کفارۀ جمع مواردی در کتب فقهی بیان شده است، از جمله: 1. اگر کسی مرتکب قتل عمد شود لازم است کفاره جمع بدهد[1]. 2. اگر شخص روزه دار به چیز حرامى روزه خود را باطل کند، چه آن چیز اصلاً حرام‏ باشد؛ مثل ...
  • معنای «قناطیر مقنطره» که در قرآن به آن اشاره شده، چیست؟
    2679 تفسیر 1402/01/10
    «زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ الْبَنینَ وَ الْقَناطیرِ الْمُقَنْطَرَةِ ...»؛[1]محبّت امور مادى، از زنان و فرزندان و اموال فراوان ...، در نظر مردم زیبا جلوه داده شده است.واژه «قناطیر» جمع واژه «قنطار» است که در اصل به معناى «چیز سخت و محکم» بوده، ...
  • کدام سوره بیانگر این مطلب است که دانش ما از یک قطره از آب اقیانوس هم کوچک تر و کمتر است؟
    15836 تفسیر 1390/08/08
    مطلبی که در پرسش آمده است، در برخی از سوره های قرآن بدان اشاره شده است که دریاها اگر مرکّب شوند، برای علم پروردگار، به پایان می رسند قبل از آن که علم خدا پایان پذیرد. خداوند در قرآن می فرماید: از علم به شما داده نشده، مگر اندکی. ...
  • در برخی از دعاها، برای خانواده امام زمان(عج) و فرزندانشان دعا می‌کنیم. آیا حضرتشان ازدواج کرده و دارای فرزندانی هستند؟
    6912 امام مهدی عج 1397/01/04
    درباره ازدواج حضرت مهدی(عج) نظراتی وجود دارد و صاحبان هر نظر برای اثبات مدعای خود شواهدی ارائه می‌کنند.[1] گروهی که معتقد به ازدواج کردن آن‌حضرت هستند، می‌گویند که در برخی از دعاها به فرزند داشتن حضرت مهدی اشاره شده است؛ مانند: 1. «اللَّهُمَّ أَعْطِهِ ...

پربازدیدترین ها