جستجوی پیشرفته
بازدید
8860
آخرین بروزرسانی: 1397/08/02
خلاصه پرسش
روش حضرت زهرا(س) در خانه‌داری و همسرداری چگونه بود؟
پرسش
رسالت خانه‌داری و همسرداری در سیره حضرت زهرا(س) چگونه است؟
پاسخ اجمالی
ابتدا باید گفت شخصیت بانوی اول اسلام، حضرت زهرا(س) فراتر از آن است که بخواهیم آن‌را تنها در خانه‌داری و همسرداری محدود کنیم. به عبارت دیگر، شخصیت بانوان تنها با معیار خانه‌داری و همسرداری ارزش‌گذاری نمی‌شود، همان‌گونه که مریم بنت عمران(ع) نیز بدون آن‌که شوهری داشته باشد، شخصیتی برجسته بود. با این وجود، درباره روش خانه‌داری و همسرداری حضرت فاطمه(س) روایات متعددی نقل شده است که در این نوشتار به بخشی از آنها اشاره می‌کنیم:
الف) روش خانه‌داری
1. تقسیم کار: گزارش شده است هنگامی که رسول خدا(ص) فضّه نوبیّه را به خدمت حضرت زهرا(س) گماشتند، حضرتشان از وی خواستند تا میان خمیر درست کردن و نان پختن، یکی را انتخاب نمایند و او نیز درست کردن خمیر را برگزید.[1] درباره تقسیم کارهای منزل با همسرشان نیز آمده است که زهرا(س) آرد کردن و پختن نان را بر عهده داشتند و علی(ع) کارهایی از قبیل جارو کردن و جمع‌آوری هیزم را تقبّل می‌نمودند.[2]
2. تلاش و کوشش: بر اساس روایات، حضرت زهرا(س) آن‌قدر با مشک (یا سطل) آب کشیده بودند که جای آن بر بدنشان باقی مانده بود، و آن‌قدر آسیاب نموده بودند که دستانشان پینه بسته بود.[3]
همچنین روایت شده است که رسول خدا(ص)، دخترش زهرا(س) را دید که عبایى از پوست شتر پوشیده و با یک دست، مشغول آسیاب کردن و با کمک دست دیگر مشغول شیردادن به فرزندش می‌باشد. چشمان پیامبر(ص) پر از اشک شد و به فاطمه(س) فرمود: "دخترم! تلخی‌هاى دنیا را در مقابل شیرینى آخرت قرار بده". فاطمه(س) گفت: اى پیامبر خدا(ص)! به سبب نعمت‌هاى فراوانى که پروردگار به من هدیه فرموده، سپاس‌گزار اویم و از او در مقابل محبت‌هایش تشکر می‌کنم. و در این هنگام آیه "وَ لَسَوْفَ یُعْطیکَ رَبُّکَ فَتَرْضى‏"[4] بر پیامبر نازل گردید.[5]
همچنین سلمان فارسی گزارش می‌کند که حضرت فاطمه(س) با آسیابى که دسته‌اش خون‌آلود بود، جو خُرد می‌کرد و حسین(ع) نیز در گوشه‌ای گریه می‌کرد. به حضرتشان گفتم: اى دختر پیامبر(ص)! با آنکه فضّه بیکار است، دستانتان بر اثر کار زخمی شده؟! فاطمه(س) گفت: پیامبر(ص) به من سفارش کرده که کار منزل یک روزش به عهده من و روز دیگر به عهده او باشد، و او کار دیروز خود را انجام داده است. به فاطمه(س) گفتم: من آزادشده پدرتان هستم! اجازه دهید یا جو را آسیاب کنم و یا حسین(ع) را ساکت کنم! فاطمه(س) گفت: من بهتر می‌توانم حسین را ساکت کنم، شما آسیاب کن! من مقدارى از جو را آسیاب کرده بودم که وقت نماز فرا رسید. برخاستم و نمازم را با پیامبر(ص) به جاى آوردم، بعد از نماز، آنچه دیده بودم را براى على(ع) تعریف کردم، او گریه کرد و خارج شد و اندکی بعد خندان بازگشت. پیامبر(ص) از على(ع) پرسید، چرا خندانی؟! ایشان پاسخ داد: نزد فاطمه(س) رفتم، او را دیدم که خوابیده بود و حسین(ع) نیز روى سینه‌اش به خواب رفته بود و آسیاب او به خودى خود کار می‌کرد. پیامبر(ص) لبخندى زد و فرمود: اى علىّ(ع)! تو می‌دانى که خداوند فرشتگان زیادى در زمین دارد که تا روز قیامت، در خدمت محمّد(ص) و آل محمّد(ع) خواهند بود.[6]
3. ساده زیستی: در روایتی آمده است که زیرانداز امام علیّ(ع) و حضرت فاطمه(س) قطعه پوستینی بود که هنگام خوابیدن، بر قسمت پشمین آن می‌خوابیدند.[7] بالش و زیرسَری حضرت(س) نیز پوستی پُر شده از لیف خرما بود.[8]
ب) روش همسرداری
1. سازگاری با مشکلات: نقل شده است علی(ع) از زهرا(س) پرسیدند، آیا چیزی برای خوردن داریم؟! زهرا(س) پاسخ منفی داد و فرمود: در دو روز گذشته نیز تنها همان غذایی که به شما داده بودم را داشتیم و خودم غذایی نخوردم!. علی(ع) اندوهگین شد و فرمود: کاش خبرم می‌کردی تا چیزی تهیه می‌کردم! زهرا(س) پاسخ داد: از خداوند خجالت می‌کشم که چیزی از شما بخواهم که می‌دانم تهیه‌اش برای شما دشوار است![9]
2. هماهنگی با همسر: در شأن نزول آیه «یوفون بالنذر»[10] آمده است: «علی(ع) ... پیش همسایه یهودی خویش که شمعون نام داشت و شغلش پشم‌ریسی بود رفت و فرمود: آیا مقداری پشم به من می‌دهی تا دختر محمد(ص) آن‌را در مقابل سه صاع جو برای تو بریسد؟! یهودی پذیرفت. علی(ع) همراه پشم و جو بازگشت و فاطمه(س) را از ماجرا آگاه نمود. فاطمه(س) نیز بعد از ریسیدن یک سوم پشم، یک صاع از جو را آسیاب نموده و خمیر تهیه کرد و با آن، پنج قرص نان پخت».[11]
3. توجه به نیازهای همسر: حضرت زهرا(س) برای شوهرش لباسی دوخت تا محافظ بهتری برای بدن او در جنگ‌ها باشد.[12]
 
 

[1]. موحد ابطحی، محمد باقر، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال(مستدرک سیدة النساء إلى الإمام الجواد)، ج‏11، ص1043، قم، مؤسسة الإمام المهدى عج ، اول، 1413ق.
[2]. طوسى، محمد بن الحسن، امالی، ص661، قم، دار الثقافة، اول، 1414ق.
[3]. ابن بابویه، محمد بن على، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص321، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ دوم، 1413ق.
[4]. «و بزودى پروردگارت آن‌قدر به تو عطا خواهد کرد که خشنود شوى!»؛ ضحی، 5.
[5]. ثعلبى نیشابورى، احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ج ‏10، ص 225، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، 1422ق.
[6]. قطب الدین راوندى، سعید بن هبة الله‏، الخرائج و الجرائح، ج ‏2، ص 530، قم، مؤسسه امام مهدى‏(عج)، چاپ اول‏، 1409ق.
[7]. حمیرى، عبد الله بن جعفر، قرب الإسناد، ص112، فم، مؤسسة آل البیت ع، چاپ اول، 1413ق.
[8]. همان؛ ابن طاووس، على بن موسى، الدروع الواقیة، ص275، بیروت، مؤسسة آل البیت ع، چاپ اول، 1415ق.
[9]. کوفى، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، ص83، تهران، مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی، چاپ اول، 1410ق.
[10]. «آنها به نذر خود وفا می‌کنند»؛ انسان، 7.
[11]. صدوق، محمد بن على‏، امالی، ص 257، تهران، کتابچى‏، چاپ ششم‏، 1376ش؛ بحار الانوار، ج 35، ص 237.
[12]. ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على‏، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ج ‏3، ص 246 قم، علامه، چاپ اول‏، 1379
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود