جستجوی پیشرفته
بازدید
27667
آخرین بروزرسانی: 1396/01/09
خلاصه پرسش
آیا ابن سینا که یکی از معروف‌ترین طبیبان و فیلسوفان مسلمان است، نوشیدن شراب را توصیه کرده است؟!
پرسش
این‌که گفته شده، بوعلی سینا از شراب تعریف کرده و آن‌را حلال دانسته از کجا آمده است؟
پاسخ اجمالی
نام طب همیشه یادآور طبیبى نام‌دار و استادى بی‌بدیل در این عرصه بوده است، و او کسى نیست جز شیخ الرئیس، ابوعلى سینا که اثر ژرف و ماندگار وى در طب مزاجى و طبیعى سالیان متوالى در بزرگ‌ترین مراکز علمى و پزشکى جهان مدار تدریس در علم پزشکى بوده است. اما این عظمت و بزرگی دلیل بر آن نیست که هرچه ایشان در فلسفه، طب و علوم دیگر گفته باشد، صد در صد درست بوده و باید از طرف تمام اندیشمندان مورد پذیرش قرار گیرد!
با ذکر این مقدمه باید گفت؛ بنابر تحقیق و جست‌وجو در کتاب قانون ابن سینا، آنچه دست یافتیم این بود که ایشان شراب را تنها از دیدگاه طبی بررسی کرده و به سود و ضررهای آن پرداخته و در مواردی آن‌را سودمند پنداشته و در موارد دیگری ضرر آن‌را بیش از منفعتش اعلام کرده است؛[1] اما هیچ‌گاه نگفته است که نوشیدن شراب حلال بوده و همواره سودمند است تا حکمی منافی قرآن داده باشد.
در دین اسلام و در قرآن کریم نیز تصریح شده است که شراب دارای سودهایی نیز می‌باشد، اما اگر سودها و ضررهای آن‌را بررسی کنیم، ضررش بیش از سودش بوده و به همین دلیل حکم به حرمتش داده شده است:
«یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ قُلْ فیهِما إِثْمٌ کَبیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما»؛[2] درباره شراب و قمار، از تو می‌پرسند، بگو: «در آن دو، گناهى بزرگ، و سودهایى براى مردم است، ولى‏ گناهشان از سودشان بیشتر است».
بر این اساس، اگر ابن سینا نتایج بررسی خود در مورد برخی منافع شراب را در کتاب تخصصی پزشکی ارائه داده باشد، این موضوعی خلاف شرع نبوده و امروزه نیز پزشکان مسلمان می‌توانند چنین بررسی‌های داشته باشند.
در همین راستا، حتی اگر طبیبی مسلمان و یا جامعه پزشکی به این نتیجه برسد که خواص پزشکی شراب بیش از ضررهای آن به بدن است، باز هم نمی‌توانیم بگوییم که سخنی بر خلاف قرآن بر زبان آورده شده است؛ زیرا ممکن است ضررهای بیشتری که قرآن در مورد شراب اعلام کرده، منحصر به ضررهای جسمی نباشد، بلکه مانند قمار ضرری روحی و معنوی به انسان‌ها وارد سازد که مسلماً یک فرد معتقد به خدا و معاد، به سلامت روح و معنویتش نیز بیش از سلامت جسمی می‌اندیشد؛ و به همین دلیل به توصیه قرآن عمل کرده و علی‌رغم خواص جسمی فرضی شراب، از نوشیدنش خودداری می‌ورزد.
سرانجام این‌که در احکام اسلامی باید از قرآن و سنت پیامبر(ص) و معصومان(ع) تبعیت شود، نه گفته‌هایی که برخلاف آن‌دو است؛ از این‌رو اگر ابن سینا شراب را توصیه کرده باشد، مسلمانان در این مسئله از او پیروی نمی‌کنند. البته در مواقع اضطرار حرمت بسیاری از احکام برداشته می‌شود؛ مانند حرمت خوردن مردار در جایی که هیچ مواد خوردنی در اختیار انسان نباشد که برای نجات از مرگ حرمت آن برداشته می‌شود.[3] و یا چنانچه طبق تشخیص پزشک متخصص و مورد اطمینان (از نظر تعهد و تدیّن)، یقین یا اطمینان حاصل شود که معالجه بیمار منحصر به آشامیدن شراب است و جایگزین نداشته باشد،[4] می‌توان براى درمان به مقدار ضرورت مصرف کرد.[5]
 

[1]. ر. ک: ابن سینا، القانون فی الطب، ج ‏2، ص 147 – 148 و ج ‏4، ص 506 – 507، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، 2005م.
[2]. بقره، 219.
[4] البته امروزه با توجه به کثرت و تنوع داروهای درمانی، احتمال منحصر بودن درمان به استفاده از مسکرات، بسیار ضعیف است.
[5]. فاضل لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج ‌2، ص 361، س 133، قم، امیر قلم، چاپ یازدهم.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود