جستجوی پیشرفته
بازدید
15632
آخرین بروزرسانی: 1396/05/09
خلاصه پرسش
آیا عباراتی چون «یا ابو الفضل» و «حضرت ابو الفضل» اشتباه بوده و حتما باید «یا ابا الفضل» و «حضرت ابی الفضل»بگوییم و بنگاریم؟!
پرسش
در مورد اسم حضرت ابوالفضل(ع) سؤال داشتم؛ در خیلی از سایت‌ها نوشتن وقتی پشت اسم «یا» بیاید باید حتماً اباالفضل نوشته شود؛ 1. آیا به صورت نوشتاری فقط این درست است؟ 2. در اکثر سایت‌ها هم حضرت «اباالفضل» نوشته می‌شود و هم «ابوالفضل» و این‌که دقیقاً کدامش درست هست و آیا هر دو درست است؟ اگر فقط حضرت «اباالفضل» درست است که هیچ، اگر نه از لحاظ دستور زبان عربی بگویید که به آنها ثابت کنم که طوری دیگری نوشتن درست است؛ ممنون می‌شوم سریع جواب بدهید.
پاسخ اجمالی
کیفیت نوشتن و خواندن واژه «ابو الفضل» و هر کلمه دیگری که ابتدای آن «ابو» قرار دارد، مربوط به نقش آن در جمله است که احکام آن در بخش اعراب اسماء سته(ششگانه) در ادبیات عرب مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از این‌رو، برای روشن شدن موضوع، به‌طور مختصر به کیفیت اعراب اسماء سته می‌پردازیم.
در زبان عربی، به‌طور معمول، اعراب کلمات، توسط «فتحه»، «ضمه» و «کسره» نشان داده می‌شود. اما در برخی از کلمات، اعرابشان به صورت دیگری نمایان می‌شود؛ کلمات «ابو»،‌ «اخو»، «حمو»، «هنو»، «فو» و «ذو» اعرابشان در حالت رفع با («واو» به نیابت از «ضمه») و در حالت نصب با («الف» به نیابت از «فتحه») و در حالت جر (با «یاء» به نیابت از «کسره») می‌باشد. این نوع اعراب برای این کلمات مشروط به این است که مفرد باشند و مصغر نشده و نیز مضاف برای کلمه دیگری قرار گرفته باشند.[1] به این دلیل که تعدادشان شش کلمه است، اصطلاحاً به آنها «اسماء سته» می‌گویند.
حال با توجه به این‌که اعراب منادای مضاف نصب است،[2] وقتی کنیه «ابو الفضل» بعد از حرف نداء قرار بگیرد، باید جزء اول آن با «الف» نوشته شود و بگوییم «یا ابا الفضل» همچنین کلمات مشابه آن مانند «یا ابا عبدالله». در صورتی که کلمه‌ای به آن اضافه شده و یا بعد از حرف جر قرار گیرد ، با «یاء» نوشته و خوانده می‌شود؛ مانند «حضرة أبی الفضل» و «یَخْلُ لَکُمْ وَجْهُ أَبِیکُمْ».[3] و برای حالت رفع با واو نگاشته می‌شود «وَ أَبُونَا شَیْخٌ کَبِیرٌ».[4]
با این همه، با توجه به این‌که نام آن‌حضرت به زبان فارسی وارد شده و در این زبان نیز به عنوان یک نام شهرت یافته است و فارسی زبانان نیز در زبان محاوره‌ای خود از این نام، بدون توجه به وضعیت اعرابی آن در نحو عربی استفاده می‌کنند و به عبارتی (ابو، ابا و ابی) برای آنها یکسان است، اگر بخواهیم بر اساس دستور زبان فارسی و در محاورات این زبان سخن بگوییم و بنویسیم ، هیچ اشکالی ندارد که مثلاً بگوییم «یا ابو الفضل» و یا «حضرت ابا الفضل».

[1]. ابن هشام، عبدالله بن یوسف، شرح قطر الندی و بل الصدی، ص 46، قاهره، چاپ یازدهم، 1383م.
[2]. ابن عقیل، عبدالله بن عبدالرحمن، شرح ابن عقیل علی الفیة ابن مالک، ج 3، ص 259، قاهره، دار التراث، چاپ بیستم، 1400ق.
[3]. یوسف، 9.
[4]. قصص، 23.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود