جستجوی پیشرفته
بازدید
6389
آخرین بروزرسانی: 1397/06/02
خلاصه پرسش
«اى کاش درندگان مرا تکه تکه می‌کردند و اسم جهنم را نمی‌شنیدم». آیا دوزخی نشدن آن‌قدر دشوار است که امام علی(ع) نیز این‌گونه مناجات می‌کند؟!
پرسش
سلام؛ آیا به جهنم نرفتن آن‌قدر سخت است که امام علی(ع) در مناجاتشان می‌گویند: «اى کاش درندگان مرا تکه تکه می‌کردند و اسم جهنم را نمی‌شنیدم»؟!
پاسخ اجمالی
در ارتباط با این پرسش، ابتدا باید دید آنچه که سبب بهشتی و دوزخی‌شدن انسان می‌شود دشوار است و یا آسان؟
قبل از هر سخنی باید به این نکته توجه داشت که ذات و فطرت انسان، گرایش به سوی توحید دارد و انسان بر فطرت توحیدی خلق شده است: «قَالَ رَسُولُ الله(ص) کُلُّ مَوْلُودٍ یُولَدُ عَلَى الْفِطْرَة».[1] و این می‌تواند زمینه دور شدن از جهنم و یا رفتن به بهشت را برای انسان تا حدی آسان کند، اما بی‌گمان انسان به توشه‌ای به نام ایمان و عمل صالح نیاز دارد که به دست آوردن آن تا حدودی دشوار است؛ چرا که انسان برای به دست آوردن ایمان و عمل صالح باید به صورت مستمر به مبارزه با شیطان و هوای نفس بپردازد، و این مبارزه بسیار سخت است؛ و به همین دلیل در تعالیم دینی از آن به جهاد اکبر تعبیر شده است؛ یعنی جهادی که از نبرد در جبهه‌های جنگ به مراتب دشوار‌تر است:
«رسول خدا(ص) گروهى از مسلمانان را به جنگی فرستاد، وقتى بازگشتند، فرمود: مرحبا به مردمى که‏ جهاد اصغر را انجام داده و جهاد اکبر بر عهده آنها است. سؤال شد، ای رسول خدا جهاد اکبر کدام است؟ فرمود جهاد با نفس».[2]
اهمیت جهاد با نفس از آن‌رو است که جهاد با دشمن خارجی دایره آن محدود و مشخص است، و انسان دشمن مقابلش را می‌شناسد و رو در رو با آن به نبرد می‌پردازد، اما جهاد و مبارزه با هوای نفس و شیطان، گستره‌اش فراتر از آن است که به شماره آید؛ زیرا که شیطان از راه‌های مختلف و با حیله‌های گوناگون وارد می‌شود، و زشتی‌ها را در نظر انسان زیبا جلوه می‌دهد: «قالَ رَبِّ بِما أَغْوَیْتَنی‏ لَأُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعین».[3]
در همین راستا، مبارزه با خواسته‌های نفس که راه ورود به بهشت است، اگرچه بسیار دشوار بوده، اما اگر همراه با لطف و رحمت خدا باشد، بسیار آسان است، چنان‌که اولیای الهی چنین بودند: «لَسْتُ أَتَّکِلُ‏ فِی النَّجَاةِ مِنْ عِقَابِکَ عَلَى أَعْمَالِنَا بَلْ بِفَضْلِکَ عَلَیْنَا»؛[4] من کسی نیستم که در راه نجات خویش بر اعمالم تکیه کنم، بلکه تکیه‌گاه ما فضل و رحمت تو است.
بنابر این، از دو منظر می‌توان به این موضوع نگاه کرد:
الف). از منظر لیاقت ورود به بهشت بر اساس رفتار خود انسان، که بسیار دشوار است که انسان تنها با تکیه بر اعمال خود به بهشت برود، چنان‌که در روایت بالا در سخن امام سجاد(ع) بدان اشاره شد.
ب) از منظر رحمت خدا؛ یعنی اگر انسان کاری کند که رحمت خدا - حتی در مقیاس حداقلی - را  به خود جلب کند، بهشت رفتن بسیار آسان خواهد بود؛ مانند توسل به اهل‌بیت(ع) و دعا و ذکر.[5]
 

[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏2، ص 13، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. «أَنَّ النَّبِیَّ ص بَعَثَ بِسَرِیَّةٍ فَلَمَّا رَجَعُوا قَالَ مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا الْجِهَادَ الْأَصْغَرَ وَ بَقِیَ الْجِهَادُ الْأَکْبَرُ قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ ص وَ مَا الْجِهَادُ الْأَکْبَرُ قَالَ جِهَادُ النَّفْسِ». کافی، ج 5، ص 12.
[3]. حجر، 39. «گفت: پروردگارا! چون مرا گمراه ساختى، من (نعمت هاى مادّى را) در زمین در نظر آنها زینت می ‏دهم، و همگى را گمراه خواهم ساخت».
[4]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج 2، 585، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، چاپ اول، 1411ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود