جستجوی پیشرفته
بازدید
2494
آخرین بروزرسانی: 1401/10/18
خلاصه پرسش
در زبان عربی دقیقا چه کلمات و عباراتی نقش‌پذیرند؟
پرسش
با سلام؛ تعداد نقش‌ها در زبان عربی چند تا است؟ و مِلاک نقش داشتن یک کلمه چیست؟ چرا می‌گویند فعل یا مضاف نقش نیستند، ولی فاعل، مفعول‌های پنج‌گانه، تمیز و... نقش هستند؟ آیا جار و مجرور نقش است، یا تنها مجرور به حرف جر؟ آیا جار و مجروری مانند عبارت «اِلی اَبینا» در آیه 8 سوره یوسف، می‌تواند معنای تمیز یا حال بدهد؟
پاسخ اجمالی

نخست باید گفت؛ در یک جمله‌ی صحیح و معنادار، باید هر کلمه و جمله‌ دارای نقش و جایگاهی ‌باشد که بر اساس آن معنای دقیق سخن به دست ‌آید؛ اما اگر مراد از نقش، تنها جایگاه‌های متغیری باشد که بر حسب عوامل موجود و چینش کلمات باید به آنها پی‌برد، باید بگوییم در زبان عربی تنها اسم‌ها می‌توانند دارای نقش و جایگاه شوند؛ چرا که این اسم‌ها هستند که عوامل مختلفی مانند عوامل رفعی، نصبی و جری بر سر آنها درآمده و با مقایسه هر اسمی با عامل مرتبط، نقش آن در جمله مشخص می‌شود؛ اما فعل‌ها و حرف‌ها نقش‌پذیر نیستند. و با آن‌که عوامل نصب و جزم بر سر فعل وارد می‌شود، ولی هیچ نقشی به آنها نمی‌دهند؛ زیرا افعال همیشه عامل بوده و تعیین‌کننده نقش، اسم‌ها در جمله می‌باشند (فاعل، مفعول به، حال و...).

برخی از حروف نیز عامل بوده و برای دیگر اجزای جمله تعیین نقش می‌کنند؛ اما حروف غیر عاملی نیز وجود دارند که نه نقشی می‌پذیرند و نه تعیین نقش می‌کنند.

در ضمن، برخی عنوان‌‌ها – مانند مضاف بودن - که برای اسم‌ها اعلام می‌شود، در واقع، نقش محسوب نمی‌شود؛ زیرا اسمی که مضاف قرار می‌گیرد، خود در جمله، دارای نقش مستقلی - مانند فاعل، مفعول و ... – می‌باشد، اما مضاف الیه نقش است.

از جهتی دیگر، با آن‌که برخی جمله‌ها دارای نقش نیستند؛ اما برخی جملات دارای نقش نیز مشاهده می‌شود، مانند جملاتی که مقول قول قرار می‌گیرند، که نقش مفعول را برای فعلی از ماده «قول» ایفا می‌کنند.

در این صورت، افعال نه به صورت مستقل؛ بلکه با قرار گرفتن در جملاتی که دارای نقش هستند، می‌توانند بخشی از یک نقش را ایفا کنند.

اما این‌که در زبان عربی، دقیقا چند نقش داریم، باید گفت؛ نقش‌‌های موجود در یک زبان را نمی‌توان به صورت دقیق اعلام کرد؛ زیرا میان دانشمندان ادبیات در باره مواردی مانند «منصوب به نزع خافض» اختلاف نظر وجود دارد که آیا آنها نقش می‌باشند یا نه؟

با توجه به آنچه گفته شد، در «جار و مجرور» نمی‌توان نقشی با عنوان «جار» در نظر گرفت؛ اما «مجرور بودن» را می‌توان نقش به شمار آورد.

بنابر این، در عبارت «إِلَىٰ أَبِینَا»،[1] کلمه «أبی» مجرور به حرف جر بوده و «نا» که ضمیر متکلم مع ‌الغیر است، مضاف‌الیه می‌باشد.

در همین عبارت، «ابی» مضاف است؛ اما مضاف را نمی‌توان نقش دانست و نقش «ابی» همان مجرور بودن است.

از جهتی دیگر «الی ابینا» متعلق به «احب» بوده و آنچه جار و مجرور به آن متعلق است، خود می‌تواند دارای نقش‌های مختلف باشد.


[1]. یوسف، 8.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود