جستجوی پیشرفته
بازدید
32936
آخرین بروزرسانی: 1398/05/12
خلاصه پرسش
در آیاتی از قرآن کریم، علامتی تجویدی به شکل «لوزی» مشاهده می‌شود. معنای این علامت چیست؟
پرسش
سلام؛ در آیه 11 سوره مبارکه یوسف شکل «لوزی» روی کلمه تامنا کدام علامت تجویدی است؟
پاسخ اجمالی
علامت تجویدی لوزی در قرآن، برای آگاهی دادن به قاری قرآن بوده، تا به او تذکر داده شود که شیوه خواندن کلمهای که این لوزی در کنارش قرار دارد، با قواعد کلی تجوید آن نوع از قرائت، متفاوت است. این علامت از سوی گروهی از علمای لغت و قرائت در مصر برای کتابت قرآن موافق با روایت حفص از عاصم پیشنهاد شده، و تنها بر روی دو کلمه از قرآن قرار گرفته است:
الف) «مَجْراها»: علامت لوزی بر روی این واژه بیانگر این است که کلمه «مجراها»[1] با اماله کردن حرکت فتحه به سمت کسره باید ادا شود.
معنای لغوی «اماله» عدول و صرف نظر از یک چیز و رفتن به سمت چیز دیگری است. در اصطلاح علوم قرآنی، به این معنا است که قاری قرآن، کسره را به سمت فتحه و الف را سمت یاء بکشاند. اماله دو نوع است؛ کبرا و صغرا. در «اماله کبرا» انحراف از حرکت و حرف، به طور کامل انجام میشود به عنوان مثال به جای موسا، موسی(با یاء) خوانده میشود. ولی در «اماله صغرا»، به صورت حد وسط بین فتحه و کسره تلفظ میگردد. اماله در لهجه برخی از قبائل اهل نجد؛ مانند تمیم، قیس و اسد وجود داشته است.
ب) «لا تَأْمَنَّا»: این علامت نشانگر این است که واژه «تأمنا»[2] را باید با صفت «اشمام» تلفظ کرد.[3]
«اشمام» در اصطلاح قرائت قرآن، چهار معنا دارد:
1. خلط یک حرف با حرفی دیگر که در کلماتی؛ نظیر صراط و مصیطر انجام شده است که اصل آن «سین» بوده است.
2. خلط یک حرکت با حرکت دیگر؛ همانگونه که در مثل «قیل» حرف ضمه به کسره تبدیل شده است.
3. غنچه کردن لبها (به حالت تلفظ حرف ضمه) بعد از اینکه حرف ساکن شده است. این مربوط به برخی از قرائتهای قرآن (غیر از حفص از عاصم) میشود.
4. مخفی کردن حرکت به گونهای که چیزی ما بین سکون و حرکت، تلفظ میگردد؛ مانند «تأمَنّا».[4] اصل این کلمه «تآمَنُنا» بود، ولی به این دلیل که در کتابت قرآن با یک نون نوشته شده، به سه صورت خوانده شده: ادغام دو نون در یکدیگر، ادغام و اشمام، اخفاء بدون ادغام که اصطلاحاً به آن «روم» گفته میشود. منظور از اشمام این است که به وسیله حرکت [لبها] به حرف نون [مضمومی که ادغام شده] اشاره شود.[5]
 
 

[1]. «وَ قالَ ارْکَبُوا فیها بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَحیم‏». هود، 41.
[2]. «قالُوا یا أَبانا ما لَکَ لا تَأْمَنَّا عَلى‏ یُوسُفَ وَ إِنَّا لَهُ لَناصِحُون‏». یوسف، 11.
[3]. البیلی، احمد، الاختلاف بین القراءات، ص 277 - 288، بیروت، دار الجیل.
[4]. عبد الرحمن بن اسماعیل، ابراز المعانی من حرز الامانی فی قراءات السبع، ص 71 – 72، بیروت، دار الکتب العلمیه.
[5]. همان، ص 532.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود