جستجوی پیشرفته
بازدید
2841
آخرین بروزرسانی: 1401/08/17
خلاصه پرسش
آیا امام علی(ع) بعد از رحلت پیامبر اسلام(ص) به گردآوری قرآن پرداخت و تا پایان نیافتن آن از خانه خارج نشد؟ این گردآوری تا چه مدت به طول انجامید؟
پرسش
سلام علیکم؛ آیا واقعیت دارد که امام علی(ع) سه روز برای گردآوری قرآن از خانه بیرون نیامد؟ (یعنی نه مسجد می‌رفت نه برای فراهم کردن وسایل ضروری و کارهای ضروری خانه بیرون می‌رفت و نه پاسخ‌گوی مسائل شرعی مردم بود؟).
پاسخ اجمالی

همان‌گونه که در پرسش آمده، بر اساس برخی منابع تاریخی و روایات، امام علی(ع) بعد از وفات رسول خدا(ص) برای گردآوری قرآن در منزل خود نشست و تا اتمام این کار از آن‌جا خارج نشد:

  1. عبداللَّه بن عبدالرحمن نقل کرد: (پس از ماجرای سقیفه و انتخاب ابوبکر برای خلافت‏)، عمر بن خطاب در کوچه‌های مدینه با صدای بلند می‌گفت: ای اهالی مدینه! آگاه باشید که با ابوبکر بیعت شد. پس هر چه زودتر برای بیعت با او به سویش بشتابید. مردم نیز از هر سو آمده و بیعت کردند. در این زمان عمر تمام افرادی که در خانه‏هاشان مخفی شده بودند را به مسجد احضار نمود و وادار به بیعت می‏کرد.

بعد از چند روز عمر همراه با گروه زیادی به درب منزل امام علی(ع) رفت با این نیت که او به خروج از منزلش وادار نماید، ولی حضرتشان از خروج خودداری می‌نمود. عمر هیزم و آتش طلبید و گفت: قسم به آن‌که جان عمر در دست او است یا خارج می‌شود یا خانه را با هر چه در آن است به آتش می‌کشم! یکی از حاضران به او گفت: در آن خانه دختر گرامی پیامبر(ص)، حضرت فاطمه(س) و فرزندان‌شان هستند. مردم نیز یورش به منزل را ناپسند و مکروه می‌دانند. عمر چون واکنش منفی مردم نسبت به کار خود را دریافت، گفت: منظور من ترساندن آنها است؛ نه انجام آنچه گفتم!

بعد از آن بود که امام علی(ع) فردی را نزد عمر فرستاد تا به آنها بگوید که من سوگند خورده و عهد نمودم تا اتمام جمع‏آوری قرآن، عبا بر دوش نگیرم و از خانه بیرون نیایم، همان قرآنی که شما آن‌را ترک نموده و فریب دنیا و بازی‌هایش را خوردید.[1]

  1. یمان نقل می‌کند: وقتی پیامبر(ص) از دنیا رفت، علی(ع) سوگند خورد که عبا بر دوش نگیرد تا قرآن را میان دو لوح جمع‌آوری کند. پس عبا بر دوش نگرفت تا قرآن را جمع آوری کرد.[2]
  2. عکرمه گزارش می‌کند: وقتی مردم با ابوبکر بیعت کردند، علی(ع) از بیعت با وی خودداری نمود و در خانه‏اش نشست. روزی عمر با او ملاقات کرد و گفت: آیا از بیعت با ابوبکر سرپیچی می‏کنی؟! آن‌حضرت(ع) گفت: وقتی پیامبر(ص) از دنیا رفت سوگند خوردم که عبا بر دوش نگیرم، مگر برای نماز تا وقتی که قرآن را جمع‌آوری کنم، چون ترسیدم که قرآن تغییر پیدا کند.[3]

منظور از این جمله امام(ع) که فرمود: «تا اتمام جمع‌آوری قرآن عبا بر دوش نمی‌گیرم»، آن است که این کار را در اسرع وقت انجام می‌دهم.

مدت تدوین قرآن توسط امام علی(ع)

درباره مدت گردآوری قرآن توسط امام علی(ع) گزارش‌های مختلف وجود دارد:

  1. سه روز: امام باقر(ع) فرمود: رسول خدا(ص) به امام علی(ع) فرمود: «...سه روز نباید از خانه خارج شوی تا قرآن را جمع‌آوری کنی تا مبادا شیطان چیزی بر آن اضافه و یا کم کند».[4]
  2. کمتر از هفت روز: امام باقر(ع) فرمود: «امام علی(ع) هفت روز بعد از وفات رسول خدا(ص)، در حالی ‌که قرآن را جمع‌‌آوری نموده بود، برای مردم سخنرانی کرد...».[5]

البته این گزارش با گزارش اول ناهمخوان نیست.

گفتنی است در برخی از منابع این مدت کمتر از نه روز بیان شده است.[6]

  1. شش ماه: ابن عباس گفت: «خدا قرآن را در قلب امام علی(ع) جمع نمود(قرار داد) و امام علی(ع) بعد از وفات رسول خدا(ص) و طی مدت شش ماه آن‌را جمع‌‌آوری نمود».[7]

[1]. طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی أهل اللجاج، محقق، مصحح، خرسان، محمد باقر، ج 1، ص 80، مشهد، نشر مرتضی، چاپ اول، 1403ق.

[2]. حسکانی، عبید الله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق، محمودی‏، محمد باقر، ج 1، ص 37، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1411ق.

[3]. همان.

[4]. کوفی، فرات بن ابراهیم‏، تفسیر فرات الکوفی‏، محقق، مصحح، کاظم، محمد، ص 398، تهران، طبع و نشر وزارت ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1410ق‏.

[5]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 8، ص 18، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ شیخ صدوق، محمد بن علی‏، التوحید، محقق، مصحح، حسینی، هاشم‏، ص 73، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1398ق.

[6]. شیخ صدوق، امالی، ص 320، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق. البته با توجه به منابع دیگر که این مدت را هفت روز بیان کرده‌اند و خود نویسنده نیز در کتاب‌های دیگر خود هفت روز را بیان نموده است، می‌توان احتمال داد که اشتباه در نسخه‌برداری بوده باشد.

[7]. ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب (ع)، ج 2، ص 40، قم، علامه، چاپ اول، 1379ق.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود