جستجوی پیشرفته
بازدید
14945
آخرین بروزرسانی: 1393/04/24
خلاصه پرسش
ابوحمزه ثمالی که بود؟
پرسش
ابوحمزه ثمالی که بود؟
پاسخ اجمالی
ثابت بن أبی صفیة؛ مشهور به ابوحمزه ثمالی است. نام ابی صفیة(پدر ثابت)؛ دینار است که بنابراین، ثابت بن دینار؛ همان ابوحمزه ثمالی می‌باشد.[1]
شخصیت ابوحمزه ثمالی
ثابت بن دینار یا همان ابوحمزه ثمالی از اصحاب چهار امام بزرگوار؛ یعنی امام سجاد، امام باقر، امام صادق و امام کاظم(ع) بوده و از آنان حدیث نقل کرده است.[2] وی از بزرگان اصحاب ائمه(ع) و ثقه و مورد اعتماد است، به حدی که از امام صادق(ع) روایت شده است: «ابوحمزه در زمان خودش؛ همانند سلمان در زمان خودش می‌باشد».[3] از امام رضا(ع) نیز نقل شده است: «ابوحمزه ثمالی؛ لقمان زمان خودش بود، او چهار نفر از ما(معصومین) یعنی امام علی بن حسین، امام باقر، امام صادق و برهه‌ای از زمان امام کاظم(ع) را درک کرد».[4]
فرزندانش؛ یعنی: نوح، حمزه و منصور، از کسانی بودند که در قیام زید بن علی(ع) شرکت کرده و به همراه او به مبارزه پرداختند و با او به شهادت رسیدند.[5]
وی آن‌چنان مشهور بود که اهل سنت نیز از او نقل روایت داشته‌اند.[6] علاوه بر ابوحمزه؛ خاندان او نیز، همه از بزرگان و ثقات بوده‌اند.[7]
تألیفات
از او کتاب‌هایی از جمله «تفسیر قرآن»، «کتاب النوادر» و «کتاب الزهد»[8] باقی مانده است و «رساله حقوق امام سجاد» که در نوع خود بی‌نظیر است، از مرویات ابوحمزه ثمالی از امام چهارم شیعیان است.[9] همچنین دعای مفصل و پُر معنا و مفهوم سحرهای ماه مبارک رمضان که مشهور به دعای ابوحمزه ثمالی است، از مرویات این شخصیت بزرگوار از امام سجاد(ع) است.[10]
وفات
بنابر برخی از گزارش‌های مشهور، وی در سال صد و پنجاه هجری از دنیا رفت.[11] اما ابن سعد وفات او را در زمان خلافت منصور می‌داند.[12] و خلافت منصور بین سال‌های 136 تا 158 است. از مشهورات حدیث شیعه آن است که حسن بن محبوب از ابوحمزه ثمالی نقل حدیث داشته است، در حالی که می‌دانیم وفات ابن محبوب در سال 224 هجری و در سن 75 سالگی بوده است؛[13] یعنی در زمان وفات ابوحمزه ثمالی (سال 150ق) حسن بن محبوب کمتر از دو سال داشته است!! پس گویا تاریخ وفاتی که ابن سعد ذکر کرده است؛ صحیح‌تر به نظر آید؛ زیرا اگر وفات ابوحمزه ثمالی را در سال 158 هم بگیریم، سن ابن محبوب در آن زمان، در حدود هشت سال بوده است که چنین چیزی با نقل او از ابوحمزه ثمالی، بهتر به نظر می‌آید.[14]
 

[1]. نجاشی، احمد بن علی، فهرست أسماء مصنفی الشیعة(رجال نجاشی)، ص 115، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ ششم، 1365ش.  
[2]. رجال نجاشی، ص 115؛ کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ص 124، نشر دانشگاه مشهد، 1348ش.
[3]. رجال نجاشی، ص 115.
[4]. همان، ص 203.
[5]. همان، ص 115.
[6]. ر.ک: سبحانی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، ج 1، ص 304، قم، مؤسسه امام صادق (ع)، 1418ق.
[7]. رجال كشی، ص 406.
[8]. شیخ طوسی، الفهرست، محقق و مصحح: آل بحر العلوم، سید محمد صادق، ص 105، نجف، المکتبة المرتضویه، چاپ اول، بی‌تا.
[9]. رجال نجاشی، ص 116.
[10]. آقا بزرگ تهرانی‏، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج 8، ص 186، قم، اسماعیلیان‏، 1408ق.
[11]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، الابواب (رجال طوسی)، محقق و مصحح: قیومی اصفهانی، جواد، ص 110، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، 1427ق.
[12]. ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری‏، تحقیق: عطا، محمد عبد القادر، ج 6، ص 345، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1410ق.
[13]. بنابراين؛ سال تولد حسن بن محبوب 149 هجری بوده است. ر.ک: امین عاملی‏، سید محسن، اعیان الشیعة، ج 4، ص 9، بیروت، دار التعارف للمطبوعات‏، 1406ق.
[14]. ر.ک: اعيان الشیعة، ج 4، ص 10.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود