2595
حیاء به معنای شرم‌داشتن از ارتکاب گناهان و زشتی‌ها، در مقابل بی‌شرمی، از صفات و ویژگی‌های پسندیده‌ی اخلاقی است. مفهوم حیاء در قرآن كریم در مورد خداوند به صورت «لایستحی» به معنای شرم‌نداشتن آمده است. البته گفتنی است که شرم‌نداشتن خداوند با بی‌شرمی انسان تفاوت دارد؛ چرا که شرم‌نداشتن خداوند در مواردی مانند مثال زدن به کوچک‌ترین و بی‌ارزش‌ترین موجودات و حشرات برای اثبات حق است. و یا در مورد نحوه رفتار اجتماعی برخی از مردم با پیامبر اسلام(ص) است که آن‌حضرت حیا می‌کرد از اینکه رفتار ناپسندشان را به آنان تذکر دهده؛ اما خداوند می‌فرماید من از این مسئله حیایی ندارم.
بر این اساس نباید به بهانه حیاء، از تذکر امور ضروری و یا آموختن دانش خودداری کرد و در همین راستا در روایات آمده است: «لا حیاء فی الدین»؛ معنای شرم نداشتن در آموختن مسائل دینی؛ یعنی در یادگیری چیزهایی که نمی‌دانید خجالت نکشید و بپرسید. و این بدان معنا نیست که در امور دیگر بی‌شرم و بی‌حیا باشید.
