گنجینه پاسخ‌ها (طبقه بندی موضوعی:علوم قرآنی)
-
چرا از میان حروف الفبا، تنها حرفهای «ث»،«خ»، «ج»، «ز »، «ش»، «ظ» و «ف» در سوره حمد وجود ندارد؟!
602 1397/11/23 تفسیرسوره حمد را می توان مهم ترین سوره قران دانست که خواندن ان در تمام نمازها لازم است ، [ 1 ] اما همان گونه که در پرسش بدان اشاره شد ، هفت حرف ث ، خ ، ج ، ر ، ش ، ظ و ف در سوره حمد نیامده است. در این ...
-
در علوم قرآنی، دو اصطلاح «تخصیص حکم به سبب نزول» و «عدم خروج سبب نزول از حکم عام آیه»، به چه معنا است؟
412 1397/10/17 علوم قرآنیدو اصطلاح تخصیص حکم به سبب و عدم خروج سبب از حکم عام ، از مباحث مطرح شده در علوم قرانی می باشند که در ادامه به طور جداگانه بدان خواهیم پرداخت. الف تخصیص حکم به سبب برخی از اهل سنت معتقدند که سبب نزول ...
-
آیا ورود روایات باطنی و نیز نشر فلسفه در میان شیعیان اثناعشری، نوعی انحراف از آموزه‌های اصیل شیعی نبود؟
385 1397/10/11 علوم قرآنی1. روایاتی که از پیامبر ص و ائمه ع نقل شده ، اگر معتبر و دارای شرایط پذیرش باشند مورد قبول اند ؛ [ 1 ] و فرقی ندارد که در چه موضوع و زمینه ای باشند ؛ از روایات باطنی باشند یا غیر ان. 2. سیر فلسفه و رونق ...
-
در مورد قرائات گوناگون آیه 40 سوره اعراف توضیح دهید؟
638 1397/05/20 علوم قرآنیدر قرائت مشهور ایه 40 سوره اعراف می خوانیم: ان الذین کذبوا بایاتنا و استکبروا عنها لا تفتح لهم ابواب السما و لا یدخلون الجنه حتى یلج الجمل فی سم الخیاط و کذلک نجزی المجرمین ؛ [ 1 ] کسانى که ایات ما را ...
-
خطبه اول نهج البلاغه اعلام می‌دارد که برخی احکام قرآن به وسیله سنت پیامبر(ص) منسوخ شده‌اند. آیا چنین چیزی امکان‌پذیر است؟
612 1397/05/17 علوم قرآنیاگر اصل امکان نسخ که در ایه 106 سوره بقره بدان اشاره شده است را بپذیریم ، از لحاظ نظری ، نسخ احکام موجود ایات قران کریم توسط پیامبر ص نیز امکان پذیر است ؛ زیرا بر اساس قران ، اطاعت از شخص پیامبر خدا ص ...
-
چرا برخی از سوره‌های قرآن شأن بالاتری نسبت به دیگر سوره‌ها دارند؟
517 1397/05/16 علوم قرآنیدر روایات ؛ به برخی از سوره های قران به جهت خواص و اثاری که دارند ، اهمیت ویژه ای داده شده است. [ 1 ] دلیل ان این است که اصل نظام خلقت به گونه ای طراحی شده و تنها در همین صورت معنا می یابد که تفاوت ها ...
-
آیا فردی که معتقد به تحریف لفظی قرآن - و لو در مقیاس کوچک - می‌باشد، منکر ضروری دین اعلام شده در آیه 9 سوره حجر بوده و کافر به شمار می‌آید؟
632 1397/05/09 علوم قرآنیاگرچه به تحریف ناپذیری الفاظ قران در جای خود پرداخته شده و ایه انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون نیز به عنوان مؤیدی بر این واقعیت اعلام شده است ، [ 1 ] اما این گونه نیست که کم و زیاد نشدن الفاظ قران ...
-
«تلاوت»، «قرائت» و «ترتیل» چه تفاوتی با هم دارند؟
830 1397/03/31 علوم قرآنی. تلاوت ، از ریشه تلو ، به معنای خواندن است. [ 1 ] به نوشته برخی از علمای لغت ، [ 2 ] این ریشه یک معنا بیش ندارد و ان اتباع ؛ یعنی در پی امدن است و چون در خواندن قران ، ایات در پی یکدیگر می ایند ، به ان ...
-
چرا بر خلاف قواعد تجویدی، «فیه» در آیه 69 سوره فرقان را با اشباع و «یرضه» در آیه 7 سوره زمر را بدون اشباع می‌خوانیم؟
1294 1397/03/22 علوم قرآنییکی از احکام تجویدی قران ، اشباع و عدم اشباع حرکت ضمیر متصل مفرد مذکر غائب ها در شرایط مختلف است که از ها به صله نیز یاد شده و اشباعش را نیز مد صله می گویند. [ 1 ] ها ضمیر که به ان ها کنایه نیز گفته می ...
-
آیا در قرآن کریم، هامان وزیر خشایارشاه به اشتباه، وزیر فرعونی اعلام شده که معاصر با حضرت موسی(ع) بود؟
2142 1396/11/03 تفسیربسیاری از محققان ، کتاب استر که هامان در ان کتاب ، وزیر خشایارشا اعلام شده را اثری افسانه ای دانسته اند. از سوی دیگر ، گزارش مستقلی وجود ندارد که هامان نام وزیر خشایارشاه و یا حتی نامی مرسوم در فرهنگ ایرانی ...
-
اینکه گفته می‌شود آیات قرآن با هم پیوستگی و ارتباط دارند، معنایش چیست؟
1315 1396/10/25 علوم قرآنیمراد از پیوستگی ایات ، وجود نوعی ارتباط معنایی میان اجزای ان است که ان را از گسستگی ، ناهماهنگی و پریشانی در هدف یا موضوع حفظ می کند. ایات قران از جوانب مختلفی با یکدیگر پیوند دارند ؛ مانند: 1. پیوستگی ...
-
چرا در مورد آیات قرآن کریم، تفسیرهای گوناگونی داریم؟
1014 1396/09/27 علوم قرآنیمهم ترین معجزه پیامبر اسلام ص ، قران کریم است. [ 1 ] قران همه منکران را به مبارزه طلبیده و اوردن یک سوره مانند ان را از انان می خواهد. [ 2 ] ناتوانی مخاطبان ، دلیلى روشن بر اصالت این وحى اسمانى است. با ...
-
هارون بن عبدالله مهلّبی که بود؟
971 1396/09/08 علوم قرآنیدر اسناد روایاتی منقول از شیخ صدوق ، شخصی به نام هارون بن عبدالله مهلبی وجود دارد [ 1 ] و غیر از این ، مطلب دیگری درباره شخصیت او در منابع رجالی شیعه نیامده و بر این اساس ، راوی مجهولی ارزیابی می شود. ...
-
آیا از نظر قرآن، عمل به «ظن» و «گمان» مطلقاً ممنوع است؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، چگونه می‌توان به مضمون برخی آیات که نمی‌توان تفسیری قطعی از آنها ارائه داد عمل نمود؟
1759 1396/08/21 تفسیرابتدا باید گفت که همواره نباید به ظن و گمان با دیده منفی نگریست. بیشتر رفتارهای مردم با اعتماد به ظن و گمان قوی انجام می شود و در ایات بسیاری از قران کریم نیز عمل به ظن و یا گمان قوی در طراز عمل به علم ...
-
اینکه برخی علما توصیه می‌کنند که سوره «یس» خوانده شده و ثواب آن هدیه آن به حضرت زهرا(س) شود، مستندش چیست؟
1810 1396/08/02 علوم قرآنیگرچه قرائت هر بخشی از قران و هدیه ان به روح بزرگ بانویی که سرور جهانیان است از اجر و پاداش برخوردار خواهد بود ، اما در منابع معتبر روایی ، توصیه ای نیافتیم مبنی بر اینکه خصوص سوره یس را برای حضرتشان بخوانیم. ...
-
چه افرادی در کمیسیون جمع‌آوری قرآن کریم در زمان خلیفه اول(ابوبکر) شرکت داشتند؟
1589 1396/05/22 علوم قرآنینخست توجه به نکاتی لازم به نظر می رسد: 1. اصطلاح جمع قران گاه به حفظ و ضبط قران در سینه ها اطلاق می شود ، و گاه به کتابت و ثبت تمامى قران. اصطلاح اول به جمع در قلب ها و سینه ها اختصاص دارد ؛ و اصطلاح ...
-
«نظریه صرفه» درباره اعجاز قرآن را توضیح دهید؟ چه افرادی طرفدار این نظریه بودند؟
3361 1396/04/25 علوم قرآنیاز جمله دیدگاه هایی که از گذشته دور در مورد اعجاز قران بدان پرداخته شد ، اعتقاد به صرفه در مورد اعجاز قران است. [ 1 ] شیخ مفید [ 2 ] و سید مرتضی و نیز اندیشمندان معتزله [ 3 ] نظریه صرفه را مطرح کرده اند. ...
-
در سوره‌های مکی به اتهاماتی - چون ساحر، کاهن، مجنون و ... - که پیامبر اسلام(ص) را با آنها مورد اذیت و آزار قرار می‌دادند اشاره شده است، اما در آیات مدنی بیشتر به تعظیم و بزرگداشت ایشان تأکید می‌شود. علت این تغییر رویه چیست؟!
1530 1396/03/02 تفسیرعلت تغییر لحن ایات مدنی نسبت به ایات مکی ، تفاوت شرایط زندگی پیامبر ص در شهرهای مدینه و مکه بوده است. شروع رسالت پیامبر ص در مکه بوده و بدیهی است که مخالفان با شنیدن پیام و محتوای رسالت ان حضرت که در تضاد ...
-
آیا می‌توان شخصی را مستقیم و یا غیر مستقیم، مخاطب و مصداق آیات قرآن قرار داد؟
1250 1396/03/01 علوم قرآنیانچه در سؤال بدان اشاره شد ، مربوط به جرى و تطبیق است. جرى و تطبیق در اصطلاح علوم قرانى ؛ به معنای تطبیق مفاهیم به دست امده از ایات قران ، بر مصادیقی است که غیر از مصداق شان نزول - اما مشابه ان - است. ...
-
چرا تا یک نظریه علمی ثابت می‌شود، مسلمانان می‌گویند که در قرآن نیز بدین مطلب اشاره شده است؟! اگر واقعاً چنین بود، پس چرا دانشمندان اسلامی قبل از کشف و اثبات این نظریات بدانها اشاره‌ای نکرده بودند؟!
1451 1396/02/25 علوم قرآنیدر این زمینه باید گفت که قران در صدد بیان تمام جزئیات دانش تجربی و حتی علوم انسانی نیست و از طرفی نیز نمی توان تمام انچه به عنوان معجزات علمی قران از انها یاد می شود را مورد پذیرش قرار داد ، اما باید به ...
-
چرا در قرآن کریم از بعضی شخصیت‌ها نام برده شده ولی در برخی موارد، فقط سرگذشتشان بیان شده است؟
1389 1396/02/20 علوم قرآنیبر خلاف بشر که اسیر روزمرگى است و جزئیات ، برایش بسیار جذابیت و اهمیت دارد ، اعداد ، اسامى ، خصوصیات و حالات جزئى روزمره ، جایگاه چندانی در بیانات قرانى ندارند و از این رو ، قران در بیشتر موارد از ذکر ...
-
آیا احادیثی که شیخ صدوق در کتاب ثواب الاعمال خود درباره پاداش تلاوت سوره‌های قرآنی ذکر کرده، روایاتی معتبر هستند؟
1536 1396/02/11 علوم قرآنیبعد از بررسی روایاتی که شیخ صدوق در کتاب ثواب الاعمال ، درباره ثواب سوره های قران نقل کرده است ، [ 1 ] در بیشتر انها افراد ضعیفی مانند محمد بن حسان وجود داشته و تقریبا همه این احادیث ، روایتی ضعیف می باشند ...
-
تفاوت آیات عام و خاص در قرآن چیست؟
3416 1396/01/23 علوم قرآنیعام ، لفظى است که بدون حصر ، تمام افرادى که صلاحیت ان را دارند فرا می گیرد ، یکی از الفاظ ان کل است که در اول جمله می اید ؛ [ 1 ] مانند: کل من علیها فان ، [ 2 ] یا در پى ان ، مانند: فسجد الملائکه کلهم ...
-
با توجه به اینکه برجستگی ملاصدرا بیشتر در فیلسوف بودن ایشان بود، آیا حدیث و روایت در تفسیر قرآن وی جایگاهی داشت؟
1068 1395/12/14 تفسیرلازمه شناخت معارف الهى ، رجوع به منابع اصلى دین ؛ مانند قران و حدیث است. در همین راستا ، از دیدگاه صدرالمتالهین ، نور و علم و حکمت از چیزى جز چراغ نبوت ، اقتباس نمی شود ، [ 1 ] و با همین عقیده است که او ...
-
«سلام علی آل یاسین». برخی متون و روایات، این فراز قرآنی را این‌گونه نگاشته‌اند، با آن‌که در مصحف رایج، کلمه «إل‌یاسین» آمده است. نظرتان چیست؟
1516 1395/11/09 علوم قرآنیتعدادی از قرا معروف ؛ مانند نافع ، ابن عامر و یعقوب این فراز از سوره صافات را سلام علی ال یاسین قرائت کرده اند ، [ 1 ] و روایاتی نیز وجود دارد که بر صحت چنین قرائتی دلالت دارد. [ 2 ] نقل شده است که در ...
-
کدام آیات قرآنی منسوخ شده‌اند؟
2729 1395/11/07 علوم قرآنیدرباره تعیین ایات ناسخ و منسوخ ، اختلافاتی بین اندیشمندان علوم قرانی وجود دارد که گاه گروه ایات منسوخی از طرف انان اعلام شده ، با یکدیگر همخوانی ندارند که در این زمینه ، باید در مورد هر ایه ای که ادعای ...
-
آیا عبادتی به نام «ختم سوره یس» توصیه شده که بعد از هر کلمه «مبین» که هفت بار در این سوره تکرار شده، بگوییم: «سبحان المنفّس عن کل مدیون...»؟
3406 1395/11/07 علوم قرآنیالف. بنابر تحقیق و جستجو ؛ این دعاها و ذکرها در منابع حدیثی معتبر و یا قابل استناد شیعه و اهل سنت مشاهده نشد. ولی مشابه چنین عباراتی در یکی از کتاب های عرفانی قرن هفتم [ 1 ] و بدون استناد به پیامبر ص و ...
-
ابومسلم اصفهانى که بود و چه تألیفاتی داشت؟ او در باره نسخ قرآن چه دیدگاهی داشت؟
939 1395/11/06 علوم قرآنیابومسلم محمد بن بحر اصفهانى از عالمان نامور قرن سوم هجرى است که در سال 254 ق تولد یافته و در سال 322ق چشم از جهان فروبسته است. وى پیرو مذهب معتزله بوده است. [ 1 ] وى در زمینه هاى مختلفى صاحب نظر بوده ، ...
-
آیا در حدیثی آمده که آیة الکرسی از پنجاه کلمه و 175 حرف تشکیل شده است؟
1530 1395/10/29 حدیث1. ابتدا باید گفت که گرچه از برخی قرائن استفاده می شود که ایه الکرسی مجموعا سه ایه است ، اما بیشتر روایات نشانگر ان است که تنها ایه 255 که در ان لفظ کرسی امده ، ایه الکرسی به شمار می اید. [ 1 ] 2. با ...
-
با گذشتن بیش از یک هزاره از زمان نزول قرآن و نیز با توجه به معیارهای دانش اصول فقه در مباحث الفاظ از یک طرف و اختلاف موجود در لغت‌شناسان از طرف دیگر، آیا می‌توان به معانی حقیقی یا مجازی کلمات قرآن دست یافت؟
1147 1395/10/05 علوم قرآنیدر ارتباط با معانی حقیقی الفاظ قران ، و یا درباره ی مراد جدی خداوند از این واژه ها - با توجه به این که ممکن است معانی الفاظ در گذر زمان دچار تحول و دگرگونی شوند - باید گفت: 1. ملاک در حجیت الفاظ ، ظهور ...
-
برخی از آنچه در قرآن و روایات آمده، مشابه آموزه‌هایی است که از افرادی چون افلاطون نقل شده است. آیا این بدان معنا نیست که مسلمانان از این سخنان، کپی‌برداری کرده‌اند؟!
1344 1395/08/26 علوم قرآنیمفاهیمی متعالی وجود دارد که از ابتدای پیدایش بشر توسط پیامبران در میان مردم رواج داده می شد. طبیعی است که این مفاهیم توسط افراد مختلف و در نسل های پیاپی تکرار شوند و پیامبران و اولیا - و حتی مردم عادی ...
-
آیا شیعه معتقد است قرآنی که جبرئیل بر پیامبر(ص) نازل کرده بود، هفده هزار آیه داشت؟!
4346 1395/08/08 علوم قرآنیدر کتاب اصول کافی ، باب نوادر که بعد از باب فضل قران تدوین شده ، روایاتی درباره قران نقل شده است. در اخرین روایت این باب چنین امده است: امام صادق ع فرمود: قرانی که جبرئیل ان را برای محمد ص اورد ، هفده ...
-
روایتی از پیامبر(ص) بیان می‌دارد که زن یک انسان، بدترین دشمن اوست! این روایت چگونه توجیه می‌شود؟!
1978 1395/05/04 تفسیرروایت مورد اشاره در پرسش ، در منابع معتبر اولیه شیعی وجود ندارد ، بلکه به غیر از نهج الفصاحه - که از منابع متاخر بوده و در موارد بسیاری از منابع اهل سنت نقل می کند- کتابهایی چون ریاض السالکین [ 1 ] - که ...
-
ارتباط نزول تدریجی با ترتیب نزول چیست؟
1363 1395/04/15 علوم قرآنینظریه نزول تدریجی در مقابل نظریه نزول دفعی است ؛ بدین معنا که ایات و سوره های قران به تدریج و حسب مورد در طول 23 سال بر پیامبر اسلام ص نازل شده است. اما ترتیب نزول ، به بیان این موضوع می پردازد که با فرض ...
-
وحی که تجربه‌ای شخصی است، چگونه از ابزار شناخت به‌شمار می‌آید؟
1693 1395/04/03 علوم قرآنیاین تعبیر که وحی تجربه ای شخصی است ، بیشتر با تعابیر فیلسوفان غرب در مورد وحی سازگار است ، و در تعابیر دینی و حکیمان اسلامی ، چنین تعبیری از وحی دیده نمی شود. [ 1 ] اما در مورد این که وحی می تواند یکی ...
