جستجوی پیشرفته
بازدید
51087
آخرین بروزرسانی: 1389/07/05
 
کد سایت fa10071 کد بایگانی 10125 نمایه احادیثی در مورد، حراست، رازداری، نگهبانی، تجسس
طبقه بندی موضوعی درایه الحدیث
خلاصه پرسش
آیا احادیثی در مورد "حراست" (رازداری، نگهبانی، تجسس و وظایف مختلف مربوط به حراست یک سازمان) در منابع روایی وجود دارد؟
پرسش
لطفاً احادیثی در مورد «حراست» (در مورد رازداری، نگهبانی، تجسس و وظایف مختلف مربوط به حراست یک سازمان) با ذکر منبع بیان فرمایید.
پاسخ اجمالی

در مورد وظایف و مسئولیت های حراست در یک اداره و سازمان، به ویژه مواردی؛ مانند نگهداشتن اسرار کارمندان آن سازمان و تجسس و... روایت فراوانی در منابع روایی به ویژه نهج البلاغه و غرر الحکم آمده که در پاسخ تفصیلی بیان خواهد شد.

پاسخ تفصیلی

برخی از احادیث مورد پرسش که در منابع روایی آمده عبارت اند از:

1. "وَ ابْعَثِ الْعُیُونَ مِنْ أَهْلِ الصِّدْقِ وَ الْوَفَاءِ عَلَیْهِمْ فَإِنَّ تَعَاهُدَکَ فِی السِّرِّ لِأُمُورِهِمْ حَدْوَةٌ لَهُمْ عَلَى اسْتِعْمَالِ الْأَمَانَةِ وَ الرِّفْقِ بِالرَّعِیَّةِ وَ تَحَفَّظْ مِنَ الْأَعْوَانِ فَإِنْ أَحَدٌ مِنْهُمْ بَسَطَ یَدَهُ إِلَى خِیَانَةٍ اجْتَمَعَتْ بِهَا عَلَیْهِ عِنْدَکَ أَخْبَارُ عُیُونِکَ اکْتَفَیْتَ بِذَلِکَ شَاهِداً فَبَسَطْتَ عَلَیْهِ الْعُقُوبَةَ فِی بَدَنِهِ وَ أَخَذْتَهُ بِمَا أَصَابَ مِنْ عَمَلِهِ ثُمَّ نَصَبْتَهُ بِمَقَامِ الْمَذَلَّةِ وَ وَسَمْتَهُ بِالْخِیَانَةِ وَ قَلَّدْتَهُ عَارَ التُّهَمَة"؛[1]

دیده‏بانهایى از اشخاص راست گو و با وفا بر آنها بگمار که مراقب آنها باشند؛ زیرا بازرسى سرى از کارهاى آنان وادارشان می کند که امانت دار باشند و با رعایا خوش رفتاری کنند. تحت تأثیر کارگزاران خود مباش اگر یکى از آنان دست به خیانت گشود و دیده‏بانان خیانت او را گزارش دادند گواهى آنها تو را بس است، او را با شلاق کیفر کن و هر چه دزدیده از او دریافت کن و او را به مقام ربوبى وادار و خیانت او را اعلام کن و او را با ننگ تهمت نشانه گذار که در جامعه رسوا گردد و باعث عبرت و پند دیگران باشد.

2. "وَ لَا یَکُونَنَّ الْمُحْسِنُ وَ الْمُسِی‏ءُ عِنْدَکَ بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ فَإِنَّ فِی ذَلِکَ‏ تَزْهِیداً لِأَهْلِ الْإِحْسَانِ فِی الْإِحْسَانِ وَ تَدْرِیباً لِأَهْلِ الْإِسَاءَةِ عَلَى الْإِسَاءَةِ وَ أَلْزِمْ کُلًّا مِنْهُمْ مَا أَلْزَمَ نَفْسَه"‏؛[2]

مردمان درست و خوش رفتار و نادرست کار را به یک چشم مبین و برابر مدان؛ زیرا در این صورت مردان درست و خوش رفتار به خدمت کردن و درستى بی رغبت می شوند و مردان بدکار و نادرست به بدى کردن تشویق و وادار می شوند، هر یک از این دو را به پاداش کارشان که‏ خود براى خود خواسته‏اند برسان.

3. "ثُمَّ لَا یَکُنِ اخْتِیَارُکَ إِیَّاهُمْ عَلَى فِرَاسَتِکَ وَ اسْتِنَامَتِکَ وَ حُسْنِ الظَّنِّ مِنْکَ فَإِنَّ الرِّجَالَ یَتَعَرَّضُونَ لِفِرَاسَاتِ الْوُلَاةِ بِتَصَنُّعِهِمْ وَ حُسْنِ خِدْمَتِهِمْ وَ لَیْسَ وَرَاءَ ذَلِکَ مِنَ النَّصِیحَةِ وَ الْأَمَانَةِ شَیْ‏ءٌ وَ لَکِنِ اخْتَبِرْهُمْ بِمَا وُلُّوا لِلصَّالِحِینَ قَبْلَکَ فَاعْمِدْ لِأَحْسَنِهِمْ کَانَ فِی الْعَامَّةِ أَثَراً وَ أَعْرَفِهِمْ بِالْأَمَانَةِ وَجْها"؛[3]

آنها را به مجرد حدس و اعتماد و خوش بینى انتخاب مکن؛ زیرا مردم براى جلب نظر و اعتماد والیان خود سازى و تصنع به خرج می دهند و خوش خدمتى می کنند بدون آن که صمیمیت و امانت در دل آنها باشد، ولى راه آزمایش آنها ملاحظه سابقه کار آنها است نسبت به والیان گذشته به دو نشانه:

الف. آن که در میان عموم آثار نیکو و یادگار خبر دارد. ب. آن که در راه امانت دارى داناتر است و نسبت به خداوند و رعیت صمیمیت و خیرخواهى دارد.

4. "انفرد بسرک و لا تودعه حازما فیزل و لا جاهلا فیخون"؛[4]

تنها باش به سرّ خود و مسپار آن را به دور اندیشى پس بلغزد، و نه به نادانى پس خیانت کند؛ یعنى سرّ خود را همین خود نگاه‏دار و به هیچ کس اظهار مکن از براى آن که اگر به داناى دوراندیشى بسپارى، ممکن است که بلغزد و به کسى اظهار کند که مفسده بر آن مترتّب شود؛ زیرا که مرد هر چند دانا و دوراندیش باشد احتمال لغزش و سهو و خطا در او مى‏رود، و اگر به نادانى بسپارى او خیانت کند و اظهار کند به مردم و باکى از آن نداشته باشد.

5. "سرک أسیرک فإن أفشیته صرت أسیره"؛[5]

سرّ تو اسیر تو است، پس هر گاه او را فاش کنى تو اسیر او می گردی؛ زیرا که همیشه در فکر آن باشى و ترسى که مبادا ضرر و مفسده بر آن مترتّب شود.

6. "کن بأسرارک بخیلا و لا تذع سرا أودعته فإن الإذاعة خیانة"؛[6]

باش به أسرار خود بخیل، و فاش مکن سرّى را که سپرده شده باشى تو آن را، پس به درستى که فاش کردن خیانت است؛ یعنى بخیلى کن در اسرار خود و در اظهار آنها به مردم؛ زیرا که بر اظهار آنها بسیار است که ضررها مترتّب شود، و فاش مکن سرّ دیگرى را نیز که سپرده شده باشد بتو؛ زیرا که فاش کردن سرّى که کسى سپرده باشد آن را، خیانت است‏.

7. "کلما کثر خزان الأسرار کثر ضیاعها"؛[7]

هر آن گاه بسیار شود خزانه داران سرّها بسیار شود ضایع شدن آنها.

8. "لا تودعن سرک من لا أمانة له"‏؛[8]

مسپار زینهار سرّ خود را به کسى که نباشد امانتى از براى او.

9. "لا تسر إلى الجاهل شیئا لا یطیق کتمانه"؛[9]

نهان مگو به سوى نادان چیزى را که طاقت نداشته باشد پنهان کردن آن را؛ یعنى سرّ خود را به نادان مگو؛ زیرا که او طاقت پنهان داشتن سرّ ندارد و زود فاش می کند.

10. "و لا تودع سترک إلا مؤمنا وفیا"؛[10]

مسپار سرّ خود را مگر مؤمن بسیار وفا کننده را.

11. "من أفشى سرا استودعه فقد خان"؛[11]

هر کس فاش کند سرّى را که سپرده شده باشد، آن را پس به تحقیق که خیانت کرده‏.

12. "وَ مِنْ کِتَابٍ لَهُ ع إِلَى کُمَیْلِ بْنِ زِیَادٍ النَّخَعِیِّ وَ هُوَ عَامِلُهُ عَلَى هِیتَ یُنْکِرُ عَلَیْهِ تَرْکَهُ دَفْعَ مَنْ یَجْتَازُ بِهِ مِنْ جَیْشِ الْعَدُوِّ طَالِباً لِلْغَارَةِ أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ تَضْیِیعَ الْمَرْءِ مَا وَلِیَ وَ تَکَلُّفَهُ مَا کُفِیَ لَعَجْزٌ حَاضِرٌ وَ رَأْیٌ مثبر [مُتَبَّرٌ] وَ إِنَّ تَعَاطِیَکَ الْغَارَةَ عَلَى أَهْلِ قِرْقِیسِیَاءَ وَ تَعْطِیلَکَ مَسَالِحَکَ الَّتِی وَلَّیْنَاکَ لَیْسَ لَهَا مَنْ یَمْنَعُهَا وَ لَا یَرُدُّ الْجَیْشَ عَنْهَا لَرَأْیٌ شَعَاعٌ فَقَدْ صِرْتَ جِسْراً لِمَنْ أَرَادَ الْغَارَةَ مِنْ أَعْدَائِکَ عَلَى أَوْلِیَائِکَ غَیْرَ شَدِیدِ الْمَنْکِبِ وَ لَا مَهِیبِ الْجَانِبِ وَ لَا سَادٍّ ثُغْرَةً وَ لَا کَاسِرٍ لِعَدُوٍّ شَوْکَةً وَ لَا مُغْنٍ عَنْ أَهْلِ مِصْرِهِ وَ لَا مُجْزٍ عَنْ أَمِیرِه‏"؛[12]

پس از یاد خدا و درود! سستى انسان در انجام کارهایى که بر عهده او است، و پافشارى در کارى که از مسئولیّت او خارج است، نشانه ناتوانى آشکار، و اندیشه ویرانگر است. اقدام تو به تاراج مردم «قرقیسا» در مقابل رها کردن پاسدارى از مرزهایى که تو را بر آن گمارده بودیم و کسى در آن جا نیست تا آن جا را حفظ کند، و سپاه دشمن را از آن مرزها دور سازد، اندیشه‏اى باطل است. تو در آن جا پلى شده‏اى که دشمنان تو از آن بگذرند و بر دوستانت تهاجم آورند، نه قدرتى دارى که با تو نبرد کنند، و نه هیبتى دارى که از تو بترسند و بگریزند، نه مرزى را مى‏توانى حفظ کنى، و نه شوکت دشمن را مى‏توانى در هم بشکنى، نه نیازهاى مردم دیارت را کفایت مى‏کنى، و نه امام خود را راضى نگه مى‏دارى.



[1] نهج البلاغه، ص 436، نامه 53 (عهدنامه مالک اشتر)، انتشارات دار الهجرة، قم، بی تا.

[2] همان، ص 430.

[3] همان، ص 436.

[4] تمیمی آمدی، عبد الواحد، غرر الحکم و درر الکلم، ص 320، ح 7413، انتشارات دفتر تبلیغات، قم، 1366 هـ ش.

[5] همان، ص 320، ح 7415.

[6] همان، ص 320، ح 7417.

[7] همان، ص 320، ح 7418.

[8] همان، ص 320، ح 7425.

[9] همان، ص 321، ح 7428.

[10] همان، ص 321، ح 7429.

[11] همان، ص 320، ح 7434.

[12] نهج البلاغه، ص 450، نامه 61.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    800314 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    765235 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    686893 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    661818 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    650340 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    604299 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580812 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    579012 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    565039 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • آیا گفتن اذان و اقامه در نماز واجب است، و آیا می‌توان با یک اذان و اقامه، چند نماز خواند؟
    560313 وضو، اذان و نماز 1388/11/13
    برخی از فقهای گذشته، مثل ابن عقیل و ابن جنید، اذان و اقامه را واجب می‌دانند.[1] اما اکثر مراجع معظم تقلید در احکام اذان و اقامه می‌فرمایند: برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای یومیّه(نمازهای واجبی که در هر روز خوانده می‌شود) اذان و ...