جستجوی پیشرفته
بازدید
8004
آخرین بروزرسانی: 1402/09/28
خلاصه پرسش
منشأ فرقه یعفوریه و عقاید آنان چه بوده است؟
پرسش
آیا فرقه ای به نام "یعفوریه" (پیروان عبدالله بن ابی یعفور) که امامان را فقط "علمای ابرار و اتقیا" می دانستند" وجود داشت؟ اگر وجود داشتند این عقیده را از کجا گرفته اند؟
پاسخ اجمالی

در باره ی این فرقه اطلاعات زیادی در تاریخ منعکس نشده است. آن چه در منابع تاریخی آمده، این است که:

 

1. فرقه ی «یعفوریه» پیروان محمد بن بشیر بوده اند که در امامت موسی بن جعفر (ع) توقف کردند و بعدها امامت او را نیز منکر شدند. این گروه معتقد بودند کسانی که معتقد به امامت امامان بعد از موسی بن جعفر(ع) باشند، کافرند. اینان در میان واجبات شرعی فقط نماز، روزه و خمس را قبول داشتند و بقیه ی دستورات را نمی پذیرفتند و ازدواج با محارم و روابط جنسی با غلامان را جایز می دانستند.

 

2. یعفوریه پیروان فردی به نام سلیمان الاقطع بودند.

 

3. آنان یاران امام جعفر صادق (ع) هستند که به امامت موسی بن جعفر(ع) معتقد بودند و نزدیکترین اصحاب او را نیز تشکیل می دادند، از جمله ی آنها عبدالله بن ابی یعفور بوده است که چون او بزرگ این جماعت بوده است این جمع را به نام او منسوب نموده اند.

 

4. یعفوریه گروهی از شیعه ی امامیه اند که معتقدند هرگونه جهل از وجود ائمه (ع) دور است.

 

پس در باره ی این گروه نقل ها بسیار پراکنده و غیر قابل جمع است.

 

پاسخ تفصیلی

درباره ی فرقه ی «یعفوریه» اطلاعات زیادی در تاریخ منعکس نشده است. تنها برخی منابع تاریخی که پیرامون فرقه ها و مذاهب اسلام و تشیع بحث کرده اند در رابطه با این فرقه و در ذیل عنوان «یعفوریه» مطالب بسیار اندکی آورده اند که پراکنده و گاه از نظر محتوی چنان با هم متفاوت هستند که با استناد به آنها نمی توان به طور قطع پیرامون موجودیت این فرقه و آراء و عقاید آن اظهار نظر کرد.

 

مطالب به دست آمده در باره ی این فرقه را می توان به این شرح دسته بندی کرد:

 

1. گروهی یعفوریه را فرقه ای از شیعیان می دانند که پیروان محمد بن بشیر بوده اند و در عصر امامت موسی بن جعفر (ع) ظهور کرده و در امامت امام موسی بن جعفر(ع) توقف کرده و منکر امامت فرزندش علی بن موسی (ع) و همچنین منکر امامان بعد از آن حضرت شدند. آن ها عصمت امامان بعد از موسی بن جعفر را قبول نداشتند و هر کس را که به امامت ایشان قائل بود را کافر و خونش را حلال می دانستند.

 

البته این فرقه بعدها امامت موسی بن جعفر را نیز منکر شدند و امامت محمد بن بشیر و پس از او امامت فرزندش را پذیرفتند.

 

این جماعت معتقد بودند خداوند فقط نماز، خمس و روزه ی ماه رمضان را واجب کرده است و زکات و حج و دیگر دستورات دین و احکام شرعی وجود ندارد و کذب است. آن ها ازدواج با محارم را جایز می دانستند و رابطه ی جنسی با غلامان را بلااشکال می شمردند.[1] برخی منابع، این فرقه را «البُشریه» یعنی پیروان محمدبن بشیر هم نامیده اند.[2]

 

2. بعضی دیگر آن ها را گروهی از امامیه و اصحاب "سلیمان الاقطع" دانسته اند.[3]

 

3. برخی دیگر از مورخین معتقدند: گروه یعفوریه عبارت بودند از یاران و اصحاب امام جعفر صادق (ع) که پس از آن حضرت معتقد به امامت موسی بن جعفر (ع) شدند[4]. در میان آنها جمعی از نزدیک ترین و موجه ترین اصحاب او حضور داشتند از جمله: عبدالله بن ابی یعفور، ابان بن تغلب، هشام بن سالم، جمیل بن دراج و هشام بن حکم.[5] که شاید چون بزرگ این جماعت عبدالله بن ابی یعفور بوده، بعدها عده ای این گروه را به «یعفوریه» نام گذاری کرده اند.

 

5. فرقه ای از شیعه امامیه است که معتقدند جهل به وجود ائمه راه ندارد.[6]

 

همان طوری که ملاحظه می شود مطالب نقل شده در باره ی این گروه بسیار پراکنده و غیر قابل جمع است و اگر با توجه به مطالب منابع فرض کنیم چنین فرقه ای با یکی از خصوصیاتی که گفته شد، موجود بوده، آنها در دوره ی کوتاهی از تاریخ اسلام و تشیع و در اوایل قرن سوم هجری حضور داشته اند و امروزه دیگر اثری از این گروه و عقاید آن دیده نمی شود.

 



[1] ابی جعفر محمدبن حسن بن علی طوسی، رجال کشی، ص 479، تصحیح حسن مصطفوی، نشر دانشگاه مشهد، 1347 شمسی.

[2] ابن محمد حسن بن موسی نوبختی، فوق الشیعه، ص 92-93، نشر حیدریه نجف اشرف، 1388 هـ.ق.

[3] مشکور، محمد جواد، تاریخ شیعه و فرقه های اسلام تا قرن چهارم، ص 151، نشر اشراقی، به نقل از رجال کشی و مقالات الاسلامیین.

[4] پس آن چه به فرقه ی «البُشریه» نسبت داده می شود جز معتقدات اینان نبوده است.

[5] ابن محمد بن موسی نوبختی، فرق الشیعه، ص 89.

[6] علی بن اسماعیل اشعری، مقالات الاسلامیین، ج 1، ص 116، چاپ قاهره، 1369 هـ.ق.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها