جستجوی پیشرفته
بازدید
32482
آخرین بروزرسانی: 1399/06/22
خلاصه پرسش
چرا هنگامی که به منزل امام علی(ع)، هجوم بردند، امام(ع) هیچ عکس العملی در جهت دفاع از اهل‌بیت خود نشان نداد؟!
پرسش
زمانی که عده‌ای برای بردن حضرت علی(ع) به مسجد و گرفتن بیعت، منزل ایشان را به آتش کشیده و آن همه فجایح تاریخی و بشری به وجود آورده بودند! چرا آن‌حضرت با دیدن این صحنه‌ها، هیچ عکس العملی نشان نداد؟!
پاسخ اجمالی

با توجه به این‌که ائمه(ع) از هر گونه گناه، خطا و فراموشی معصوم‌اند، باید به صحت رفتار و سیرۀ امامان(ع) اعتقاد داشت و به مقدار توان به دنبال کشف اسرار و دلایل آن باشیم، تا به عنوان الگو در زندگی خود به کار بندیم.

از طرف دیگر با تحلیل رفتار و سیرۀ امامان(ع) می‌توان به خردمندی و دوراندیشی آنان در تمام موضع‌‏گیری‌ها پی برد؛ زیرا رفتار و موضع‌‏گیری امامان، سبب تأثیرگذاری در طول تاریخ و پیروزی نهایی حق بر باطل می‌باشد. با این نگاه صبر و سکوت امام علی(ع)، فریادی رسا بر مظلومیت آن‌حضرت در طول تاریخ است. سکوت حضرت، زمینۀ سوء استفاده دشمنان را خشکاند تا نهال نو پای اسلام بتواند به رشد و تعالی خود ادامه دهد.

او خود بیان می‌­دارد که انگیزۀ سکوتش حفظ دین، حفظ وحدت اسلامی و رعایت مصالح جهان اسلام بود.

پاسخ تفصیلی

دربارۀ رفتار و سیرۀ معصومان(ع) از دو زاویه "پیش‌نگاه" و "پس‌نگاه" می‌‏توان به قضاوت نشست.

با نگرش "پیش‌نگاه" امامان(ع) معصوم هستند و "قول، فعل و تقریر" آنان از هر گونه خطا و اشتباه مصون است، بویژه در مواردی که به امامت و هدایت جامعه مربوط است. در این‌گونه موارد تمامی علما نسبت به عصمت امامان(ع) اتفاق نظر دارند. با پایبندی به این اصل اساسی باید به صحت رفتار و سیرۀ امامان(ع) اعتقاد داشت و به مقدار توانایی به دنبال کشف اسرار و دلایل آن باشیم تا به عنوان الگو در زندگی خود به کار بندیم.

با نگرش "پس‌نگاه" نیز می‌‏توان، به خردمندی و دوراندیشی امامان(ع) در موضع‌‏گیری‌های آنان پی برد؛ زیرا رفتار و موضع‏‌گیری امامان، سبب تأثیرگذاری در طول تاریخ و پیروزی نهایی حق بر باطل است. اگر چه در  زمان خودشان این پیروزی اتفاق نیفتد و رنج و سختی فراوانی را در زندگی خود تحمل کنند. با این نگاه صبر و سکوت امام علی(ع)، فریادی رسا بر مظلومیت آن‌حضرت در طول تاریخ است. سکوت حضرت، زمینۀ سوء استفاده دشمنان را خشکاند، چنان‌که ابوسفیان حاضر شده بود با امام علی(ع) بیعت کند و علیه خلفا اقدام کند! امّا امام علی(ع) با آگاهی و  دوراندیشی دست رد بر سینه آن بدخواه مسلمانان زد.

در روزی دیگر امام علی(ع) در پاسخ به حضرت فاطمه(س) که از ایشان پرسید؛ چرا با آن همه قدرت و توان هیچ اقدامی برای تنبیه این افراد پست و زبون انجام نمی‌دهی؟ فرمود: اگر می‌‏خواهی نام پدرت رسول الله(ص) هم‌چنان باقی بماند باید صبر کنیم.[1] در روایت دیگر امام علی(ع) فرمود: به خدا قسم اگر خطر نابودی دین، بازگشت کفر و پراکندگی مسلمانان در میان نبود، این‌گونه صبر نمی‌‏کردم.[2]

این دو نمونۀ تاریخی و نمونه‌‏های فراوان دیگر حکایت از آن دارد که حساسیت زمانه اقتضا می‌‏کرد اهل‌بیت(ع) بویژه امام علی(ع) حتی برای حفظ ظاهر اسلام، آن‌چنان‌که گفته شد، صبر کنند و "خار در چشم و استخوان در گلو"، روزگار را بگذرانند.

اما نکتۀ مهم آن است که در کنار این صبر، باید حق و حقیقت در طول تاریخ آشکار بماند و سیاهی ظلم و خیانت برای  همگان در طول تاریخ معلوم شود. هنر امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) آن بود که به گونه‌‏ای رنج و زجر را تحمل کردند که روسیاهی آن برای ظالمان در طول تاریخ قابل پاک شدن نباشد و وجدان هر انسان منصفی در طول تاریخ به حقانیت اهل‌بیت(ع) گواهی دهد.

بنابر این، به عنوان یک اصل کلی می‌‏توان گفت: هرگاه اظهار حق با مظلومیت همراه باشد، ماندگاری آن بیشتر خواهد بود و هر چه مظلومیت بیشتر باشد، تأثیر آن حق در طول تاریخ پر رنگ‌‏تر خواهد بود. نقطۀ اوج تقارن "حقانیت و مظلومیت" را در زندگانی اهل‌بیت بویژه حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س) و امام حسین(ع) می‌‏توان مشاهده کرد. از این‌رو اگر چه کشاندن امام علی(ع) برای بیعت و محنت‌‏های حضرت فاطمه(س) در این زمینه از جهت تاریخی و روابط زمینی یک "تحمیل" و ظلم آشکار بود، اما از جهت ملکوتی و آسمانی یک "انتخاب" بود. به همین جهت برخی اهل معرفت گفته‏‌اند: علی(ع) را نبردند، بلکه خودش رفت، اما به گونه‏‌ای که در طول تاریخ ظلم غاصبان قابل انکار نباشد.

 


[1]. ر. ک: مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 29، ص 625، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.

[2]. همان، ج 32، ص 61.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود