جستجوی پیشرفته
بازدید
3026
آخرین بروزرسانی: 1400/06/15
خلاصه پرسش
آیا امام علی(ع) به غیر از حضرت ابوالفضل(ع)، فرزند کوچک‌تری هم به نام عباس اصغر داشت؟
پرسش
لطفاً زندگی‌نامه عباس اصغر بن علی(ع) را که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، بیان نمایید.
پاسخ اجمالی

در بعضی از منابع گزارش شده است، یکی از کسانی که روز عاشورا در دفاع از امام حسین(ع) به شهادت رسید، عباس اصغر بن علی(ع) است.[1] وی و محمد بن علی اصغر از فرزندان امام علی(ع) بودند. مادر عباس اصغر، لبابه دختر عبیداللّه بن عباس[2] و یا أمّ حبیب بود.

اگرچه اطلاعات زیادی از زندگی وی در دست نیست؛ اما با توجه به شواهد و قرائن، می‌توان اصل وجود چنین فرزندی را اثبات نمود:

  1. برخی از منابع مرتبط با نسب‌شناسی، علاوه بر نام بردن از ابوالفضل عباس(ع)، از فرزندی به نام عباس اصغر برای امام علی(ع) نیز نام برده‌اند.[3]
  2. با توجه به این‌که نام ام‌ حبیب در میان همسران امام علی(ع) ذکر شده است، و این بانو فرزندانی به نام عمر، عباس و رقیه داشت،[4] و نیز با توجه به این‌که نام مادر ابوالفضل(ع) ام البنین کلابیه بود، می‌توان احتمال داد که این مطلب در مورد عباس اصغر از فرزندان امام علی(ع) است.
  3. برخی از منابع از حضرت ابوالفضل(ع) با عنوان عباس اکبر یاد کرده‌اند؛[5] از این‌رو می‌توان احتمال داد که در میان فرزندان امام علی(ع)، شخصی به نام عباس اصغر نیز وجود داشت؛ زیرا در غیر این صورت، لقب عباس اکبر، معنا نخواهد داشت.
  4. شخصی به نام قاسم بن اصبغ مجاشعى گفت: هنگامى که سرها را به کوفه آوردند، سوارى را دیدم که در ساق اسبش، سر نوجوانى أمرد(نوجوانى که هنوز صورتش موى در نیاورده است‏)[6] را آویخته بود که مانند ماه شب چهارده بود، هرگاه اسب، سر خود را پایین مى‏آورد، سر آن نوجوان به زمین مى‏رسید. من نام آن سوار را پرسیدم، گفتند «حرملة بن کاهل» است. و در مورد آن سر، پرسیدم، گفته شد که سر عباس بن على(ع) است.[7]

همچنین شخصی از قبیله‌ی بنی ‌ابان بن دارم - که قبلا چهره زیبا و سفیدی داشت-، به قاسم بن اصبغ بن نباته گفت: در کربلا نوجوانی امرد را کشتم که در پیشانی‌اش اثر سجده نمایان بود. اکنون صورتم سیاه گشته است. آن جوان عباس بن علی(ع) بود.[8]

این گزارش‌ها احتمال حضور شهیدی به نام عباس اصغر را در کربلا افزایش می‌دهد؛ زیرا عباس اکبر (ابوالفضل)، در روز شهادت 32 ساله بود، نه نوجوانى امرد.[9]

البته در زیارت‌نامه‌های مرتبط با شهدای کربلا نامی از وی برده نشده است.


[1]. خلیفة بن خیاط العصفری، تاریخ خلیفة بن خیاط العصفری، ج 1، ص 179، بیروت، دار الفکر، 1414ق.

[2]. همان.

[3]. ابن صوفی نسابه‏، المجدی فی أنساب الطالبیین‏، ص 193، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، چاپ دوم، 1422ق.

[4]. عده‌اى از علماء، مجموعة نفیسة فی تاریخ الأئمة(ع) ‏، ص 17، بیروت، دار القاری‏، چاپ اول، 1422ق؛ طبرى، محب الدین، الریاض النضرة فی مناقب العشرة، ج 3، ص 240، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، 1424ق.

[5]. المجدی فی أنساب الطالبیین‏، ص 196؛ مرعشی تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق و إزهاق الباطل، ج 32، ص 679، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، 1409ق؛ طبری محب الدین‏، أحمد بن عبد الله‏، ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی(ع)‏، ص 117، قاهره، مکتبة القدسی‏، 1356 ق‏.

[6]. مدنی شیرازی، علی خان بن أحمد، الطراز الاول و الکناز لما علیه من لغة العرب المعول‏، ج 5، ص 274، مشهد، مؤسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث‏، چاپ اول، 1384ش.

[7]. سبط بن جوزی‏، تذکرة الخواص من الأمة فی ذکر خصائص الأئمة(ع)، ص 253، قم، منشورات الشریف الرضی، چاپ اول، 1418ق.

[8]. ابو الفرج، علی بن الحسین الأصفهانی، مقاتل الطالبیین، محقق، صقر، سید احمد، ص 117 – 118، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 45، ص 306، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.

[9]. باقر شریف قرشى، زندگانى حضرت امام حسین(ع)، مترجم، محفوظى اهوازى، سید حسین، ج ‏3، ص 323‏، قم، بنیاد معارف اسلامى‏، چاپ اول، 1422 ق‏

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود