لطفا صبرکنید
7278
- اشتراک گذاری
به صورت خلاصه میتوان گفت که اگر فردی موضوعی را ادعا کند و با بررسی کامل، صحت ادعای یاد شده در تمام مصادیق آن برای ما به اثبات برسد، خواهیم گفت که این ادعا «بالجمله» - و در تمام موارد - صحیح است؛ اما اگر دریابیم که این ادعا تنها در ارتباط با برخی مصادیق، قابل پذیرش بوده و اینگونه نیست که شامل تمام موارد و مصادیق شود، خواهیم گفت که آن ادعا اگرچه «فی الجمله» و یا «اجمالا» پذیرفتنی است؛ اما «بالجمله» قابل پذیرش نیست.
به عبارت دیگر، فرق «بالجمله» با «فى الجملة» این است که هرگاه کلمهی «بالجمله» مورد استفاده قرار گیرد، منظور تمام آنچه است که این کلمه در آن استعمال شده است. مانند اینکه گفته شود: احادیث کتب اربعه(کافى، استبصار، تهذیب و من لا یحضره الفقیه) «بالجمله» حجّت هستند، معنایش این است که تمام روایات این چهار کتاب حجّت است؛ اما هرگاه «فى الجملة» استعمال شود، مراد این است که برخى از آنچه این کلمه در آن استعمال شده حجّت است. مانند اینکه گفته میشود: اجماع یا خبر واحد، «فى الجملة» حجّت است؛ یعنى برخى از اقسام اجماع و خبر واحد حجّت است نه تمام اقسام آنها.[1]
[1]. ملکى اصفهانى، مجتی، فرهنگ اصطلاحات اصول، مقدمه، سبحانى تبریزى، جعفر، ج 1، ص 191- 192، قم، عالمه، چاپ اول، 1379ش.