جستجوی پیشرفته
بازدید
4684
آخرین بروزرسانی: 1401/09/15
خلاصه پرسش
گاهی بیان می‌شود که فلان موضوع فی الجمله قابل پذیرش است؛ اما بالجمله پذیرفتنی نیست. تفاوت این دو اصطلاح در چیست؟
پرسش
بالجمله با فی الجمله چه تفاوتی دارد؟
پاسخ اجمالی

به صورت خلاصه می‌توان گفت که اگر فردی موضوعی را ادعا کند و با بررسی کامل، صحت ادعای یاد شده در تمام مصادیق آن برای ما به اثبات برسد، خواهیم گفت که این ادعا «بالجمله» - و در تمام موارد - صحیح است؛ اما اگر دریابیم که این ادعا تنها در ارتباط با برخی مصادیق، قابل پذیرش بوده و این‌گونه نیست که شامل تمام موارد و مصادیق شود، خواهیم گفت که آن ادعا اگرچه «فی الجمله» و یا «اجمالا» پذیرفتنی است؛ اما «بالجمله» قابل پذیرش نیست.

به عبارت دیگر، فرق «بالجمله» با «فى‏ الجملة» این است که هرگاه کلمه‌ی «بالجمله» مورد استفاده قرار گیرد، منظور تمام آنچه است که این کلمه در آن استعمال شده است. مانند این‌که گفته شود: احادیث کتب اربعه(کافى، استبصار، تهذیب و من لا یحضره الفقیه) «بالجمله» حجّت هستند، معنایش این است که تمام روایات این چهار کتاب حجّت است؛ اما هرگاه «فى الجملة» استعمال شود، مراد این است که برخى از آنچه این کلمه در آن استعمال شده حجّت است. مانند این‌که گفته می‌شود: اجماع یا خبر واحد، «فى الجملة» حجّت است؛ یعنى برخى از اقسام اجماع و خبر واحد حجّت است نه تمام اقسام آنها.[1]


[1]. ملکى اصفهانى، مجتی، فرهنگ اصطلاحات اصول، مقدمه‏، سبحانى تبریزى، جعفر، ج ‏1، ص 191- 192، قم، عالمه، چاپ اول، 1379ش.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • هارون بن عبدالله مهلّبی که بود؟
    4788 علوم قرآنی 1396/09/08
    در اسناد روایاتی منقول‏ از شیخ صدوق، شخصی به نام هارون‏ بن‏ عبدالله‏ مُهَلّبی وجود دارد[1] و غیر از این، مطلب دیگری درباره شخصیت او در منابع رجالی شیعه نیامده و بر این اساس، راوی مجهولی ارزیابی می‌شود. البته بدیهی است که مجهول بودن ...
  • در آیه: "وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ"، معنای حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ چیست؟
    26050 تفسیر 1390/08/14
    اکثر مفسران قرآن بر آنند که منظور از "یقین" در این جا: "وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ"؛ و پروردگارت را عبادت کن تا یقین تو فرا رسد! مرگ است؛ به این دلیل از واژه یقین به جای مرگ استفاده شده که مرگ از امور مسلم ...
  • وجوه اعجاز قرآن چیست؟
    61035 علوم قرآنی 1387/01/20
    برای اعجاز قرآن سه وجه بیان شده است: اعجاز لفظی، محتوایی و اعجاز از نظر آورنده آن.اعجاز لفظی قرآن در دو قسمت است:الف) اعجاز بلاغی: شیوه بیان قرآن به‌گونه‌ای است که کلام هیچ بشری حتی رسول اکرم(ص) با آن قابل مقایسه نیست و از این جهت دانشمندان ...
  • سرکشیدن به منازل مردم و نگاه کردن به بانوانی که بدون پوشش هستند چه حکمی دارد؟
    15297 حجاب 1389/06/27
    اگر دیدن شما به صورت عمدی بوده باشد، کار حرام و گناه مرتکب شده اید؛ زیرا خانه مسلمانان محترم است و ورود به خانه افراد بدون اذن صاحب آنان، سرکشیدن به خانه غیر، از بالاى بام یا شکاف دیوار یا روزنه در، جایز نیست.
  • آیا در زمان رجعت امام حسین(ع)، قبر ایشان فاقد ارزش می‌شود؟
    12618 گوناگون 1392/10/18
    1. ارزش قبر امام حسین(ع) با رجعت ایشان از بین نمی‌رود، بلکه این جایگاه با قرار گرفتن بدن مطهر آن‌حضرت دارای قداست و ارزش شد و نبود بدن از ارزش آن نمی‌کاهد. همان‌گونه که مقام ابراهیم[1] در مسجد الحرام دارای ارزش و تقدس است، ...
  • آیا ازدواج موقت با سنی بدون اجازه پدرش جایز است؟
    27041 Laws and Jurisprudence 1388/05/24
    اسلام برای بر آورده شدن نیازهای زن و مرد، چهارچوب ازدواج (دائم و موقت) را معین کرده است اما ازدواج موقت به ازدواجی گفته می شود که بین زن و مردی که هیچ مانعی از ازدواج نداشته باشند و با رضایت طرفین، همراه مهر معین تا زمان ...
  • آیا مداحی و قرائت قرآن برای افراد خوش صدا، وظیفه ای شرعی است؟
    10718 دیگر موارد 1389/06/18
    اموری از قبیل قرائت قرآن، مداحی، دعا و اذان گرچه واجب نیستند، اما مستحب و بسیار پسندیده می باشند. از طرفی از نظر اسلام همه اعمال و عبادات و فعالیت های دینی و مذهبی انسان در صورتی از اجر و پاداش معنوی برخوردارند که با قصد قربت و تنها ...
  • آیا روایتی داریم که بیان کند در زمان بردن نام امام زمان (عج)، دستان خود را بر روی سر خود گذاشته و از جای بلند شویم؟
    33281 درایه الحدیث 1389/06/28
    بنابر تحقیقی که صورت گرفته مستند برخاستن و دست بر سر گذاشتن، دو روایت زیر است: 1. در روایت معروف دعبل خزاعى شاعر اهل بیت (ع)، آمده است که وقتى قصیده مشهوری را خدمت امام على بن موسى الرضا (ع) مى خواند، هنگامى که به ...
  • فرق بین «صراحت» و «ظهور» چیست؟
    14783 مبانی فقهی و اصولی 1390/12/22
    دلالت یک عبارت بر مقصود گوینده، گاهی آن قدر صریح است که احتمال خلاف در آن منتفی است. در این جا می گویند عبارت نص و صریح است، اما گاهی دلالت یک عبارت بر قصد گوینده صریح نیست، بلکه معانی متعدد از آن محتمل است، ولی در ...
  • مقصود از اخلاق صنفى چیست؟
    8686 معیار شناسی (دین و اخلاق) 1392/11/20
    اخلاق، علاوه بر جنبه عمومى آن‌که همه باید آن‌را رعایت کنند، گاه جنبه صنفى نیز دارد و در بعضى اصناف و اشخاص، تأکید بیشترى نسبت به آن شده است و به عبارتی برخى از موضوعات اخلاقی در برخی اصناف، نمود بیشتری دارد؛ مانند عدالت که حاکمان باید بیشتر ...

پربازدیدترین ها