لطفا صبرکنید
89907
«لبّیک» به معنای پاسخ مثبت دادن، موافقت کردن و پذیرش دعوت یا قبول آن است؛[1] پذیرشی همراه با تکریم و تعظیم و تجلیل. این واژه در اصل «لَبَّینِ لَکَ» بوده که در اثر ادغام به صورت «لَبَّیک» درآمده است.[2]
این کلمه (که بخش اصلی تلبیه[3] احرام را تشکیل می دهد) به عنوان یکی از واجبات حج است که با گفتن آن، شخص حج گذار وارد احرام می شود.[4]
در مورد علت وجوب این عمل در اول مناسک حج، این مطلب در روایتی از امام کاظم(ع) آمده است که ایشان فرمودند: «هنگامی که مردم مُحرِم می شوند، خداوند آنها را صدا می زند و می فرماید: ای بندگان من! همان گونه که شما برای من احرام بستید، آتش جهنّم را بر شما حرام کردم. گفتن «لبیک اللهم لبیک» اجابت کردن خداوند در مقابل این گفته او است».[5] همچنین در روایات دیگری آمده است که این عبارت در پاسخ به آیه ای از قرآن است که به حضرت ابراهیم(ع) فرمود: «به مردم اعلام کن تا به حج و زیارت کعبه بیایند. مردم با گفتن این کلمه، به دعوت خداوند، جهت زیارت خانه او پاسخ مثبت می دهند».[6]
این واژه در میان دعاهای تکبیر های اول نماز نیز آمده است.[7] در برخی از دعا های دیگر مانند دو دعا از صحیفه سجادیه نیز وارد شده است.[8] در این موارد نیز به همان معنای پذیرفتن دعوت و پاسخ مثبت دادن به فراخوانی خداوند جهت انجام نماز، دعا و... است.
[1]. بستانی، فؤاد افرام، فرهنگ ابجدی، مهیار، رضا، ص 749، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1375ش.
[2]. مقری فیومى، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ج 2، ص 547، منشورات دار الرضی، قم، چاپ اول، بی تا.
[3]. تلبیه، به معنای گفتن لبّیک است که عبارت مخصوص آن در حج به این صورت است: لبیک اللهم لبیک لبیک لا شریک لک لبیک.
[4]. بهجت، محمد تقی، مناسک حج و عمره، ص 90، دفتر آیت الله بهجت، قم، چاپ سوم، 1424ق.
[5]. شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج12، ص 375، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1409ق.
[6]. همان، ص 377.
[7]. در اول نماز گفتن شش تکبیر مستحب که با تکبیرة الاحرام واجب نماز، هفت تکبیر می شود. در بین این تکبیرها دعاهایی وارد شده که گفتن آنها مستحب است. یکی از این دعاها: «لَبَّیْکَ وَ سَعْدَیْکَ وَ الْخَیْرُ بَیْنَ یَدَیْکَ وَ الشَّرُّ لَیْسَ إِلَیْکَ وَ الْمَهْدِیُّ مَنْ هَدَیْت... ».
[8]. صحیفه سجادیه، دعای 16 و 51.
